Γερασμένη κοινωνία. Το δείχνουν οι μετρήσεις των στατιστικών, το βλέπουμε γύρω μας. Ας πούμε ότι δεν είναι απαραιτήτως κακό. Το γήρας διαθέτει πείρα ζωής, ενδεχομένως σοφία. Η λατρεία της νεότητας είναι η πιο διαδεδομένη θρησκευτική πίστη στον δυτικό κόσμο, συνήθως με ολέθρια αποτελέσματα για τον πολιτισμό του. Το πρόβλημα αρχίζει από τη στιγμή που η γερασμένη κοινωνία νεάζει, επειδή της λείπει η σοφία ή δεν τη χόρτασε η πείρα ζωής. Κρύβει τους φόβους της, δεν θέλει να παραδεχθεί την αδράνειά της. Αρα δεν μπορεί ούτε να αντιμετωπίσει τους φόβους της ούτε να απαλλαγεί από την αδράνειά της. Και η ελληνική κοινωνία είναι φοβική χωρίς να θέλει να το ομολογήσει. Θεωρεί τη σύνταξη τρόπο ζωής και την εργασία καταναγκασμό, δουλεία, δουλειά.
Οταν η οικονομία κατέρρευσε, η ελληνική κοινωνία δεν είχε αντανακλαστικά για να σταθεί στα πόδια της. Η πολιτική της ηγεσία σήκωσε τα χέρια της ψηλά, προσπάθησε να την πείσει ότι δεν έγινε και τίποτε τραγικό και ότι η γρίπη δεν είναι ανίατη ασθένεια. Το 2010, μας διαβεβαίωναν ότι η κρίση δεν έχει πάνω από ένα ή δύο χρόνια ζωής. Ο ιός όμως αποδείχθηκε ανθεκτικότερος από την αισιοδοξία μας, οι γέροντες έβαλαν τις φωνές, δεν άντεχαν τη δίαιτα, η νοσοκόμα δεν τους άρεσε. Αγανακτισμένοι διάλεξαν τον Τσίπρα.
Ο Τσίπρας το 2015 διέθετε πολλά προσόντα. Ηταν νεότερος από τους αντιπάλους του και αρκετά πονηρός. Ηξερε να κολακεύει την αδράνεια και να παριστάνει ότι δεν φοβάται. Οι γέροντες νόμισαν πως βρήκαν το ελιξήριο της νεότητας. Αφού αυτός που είναι νέος φωνάζει όπως εμείς, αυτό σημαίνει πως όχι μόνον έχουμε δίκιο, αλλά μπορούμε να αισθανόμαστε νέοι σαν κι αυτόν. Ο Φλαμπουράρης και ο Δραγασάκης τους μπέρδευαν λίγο, όμως επειδή δεν τους ήξεραν ώς τότε, τους φαίνονταν κι αυτοί νέοι. Αν μη τι άλλο, ήσαν καινούργιοι. Και με φρέσκες ιδέες. Ως γνωστόν, όταν σου λείπει η σοφία, ακόμη και ο νόμος της βαρύτητας μοιάζει με φρέσκια ιδέα.
Ηταν η μόνη πολιτική της τετραετίας, η κεντρική ιδέα του εθνικολαϊκιστικού συμπλέγματος. Η κολακεία μιας κοινωνίας που αισθάνεται ασφάλεια στην αδράνεια γιατί φοβάται. Προτιμούσε τα δάση του Ελληνικού, τα αρχαία στις πύλες των κρουαζιερόπλοιων στον Πειραιά. Οι συνταξιούχοι αισθάνθηκαν και πάλι ενεργός πληθυσμός, αφού με τη σύνταξή τους εξασφάλιζαν την επιβίωση της οικογένειας. Η λέξη που χαρακτηρίζει περισσότερο από οτιδήποτε άλλο την τετραετία είναι η λέξη «αδράνεια». Αυτήν την αδράνεια δεν άντεξαν όσοι νέοι πήραν τα μπογαλάκια τους για να μεταναστεύσουν. Η αδράνεια οδήγησε στην εκατόμβη στο Μάτι, η αδράνεια ανέδειξε την ποιότητα Πολάκη, η αδράνεια τη ληστρική φορολογία. Οσοι επινόησαν την εξόντωση των μεσαίων στρωμάτων με τους φόρους και τις εισφορές δεν ήσαν απαραιτήτως μοχθηροί. Ησαν άνθρωποι που δεν ήξεραν τι άλλο να κάνουν, λόγω βαρεμάρας ή άγνοιας.
Η αδράνεια κουράζει, όπως κουράζει και η υπερδραστηριότητα. Η παραγωγή και η δημιουργία δεν είναι πολυτέλεια. Είναι φυσικές ανάγκες της ύπαρξης. Η απόρριψη του ΣΥΡΙΖΑ είναι απότοκο της κούρασης που προκαλεί η αδράνεια. Υπάρχει και κάτι ακόμη, κάτι που εμφανίστηκε και στην πρώτη μεταπολίτευση. Οι συνταγματάρχες κυβέρνησαν επί μία επταετία χάρη στη λαϊκή ανοχή, και την υποστήριξη που απολάμβαναν. Η παταγώδης απόρριψή τους μετά την κατάρρευσή τους δεν οφείλεται στη δίψα για «ψωμί και παιδεία» που φώναζαν στο Πολυτεχνείο. Οφείλεται σε ένα ψυχικό αντανακλαστικό, κεντρικό στον ελληνικό πολιτισμό από αρχαιοτάτων χρόνων, στο αίσθημα της ντροπής. Το αίτημα για «ελευθερία», για να συμπληρωθεί το τρίπτυχο, είχε να κάνει με αυτό. Ο πληθυσμός ντράπηκε για την ανοχή του στη δικτατορία όταν συνειδητοποίησε πως το μόνο προσόν όσων την εκπροσωπούσαν ήταν η δίψα για εξουσία. Το καθεστώς της τετραετίας δεν έχει πολιτική σχέση με το καθεστώς της επταετίας, προς αποφυγήν παρεξηγήσεων. Η ανατροπή όμως του ΣΥΡΙΖΑ και των στηριγμάτων του θα δείξει κάτι περισσότερο από το αποτέλεσμα των εκλογών, ποσοστά, αριθμό εδρών.
Η πλειοψηφία ντρέπεται για την εικόνα της, έτσι όπως την είδε στο κάτοπτρο του ΣΥΡΙΖΑ. Ντρέπεται για την ανθρώπινη ποιότητα, και δεν αντέχει άλλο την αδράνεια. Μπορεί αυτό το τελευταίο να οφείλεται στην αθεράπευτη αισιοδοξία μου, όμως οφείλεται και στην αγάπη μου για τον τόπο. Κι αν σαρκάζω την κατάστασή μας είναι επειδή εξακολουθώ να περιμένω κάτι καλύτερο απ’ το χειρότερο που ζούμε.
Η τετραετία μάς παρακίνησε να περιμένουμε κάτι καλύτερο απ’ αυτό που ζούμε.