Για πρώτη φορά μετά το 2009 ψηφίσαμε δίχως τον φόβο πως η έκβαση των εκλογών θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια ενδεχόμενη κατάρρευση της χώρας. Αυτή είναι μια εντελώς ψυχρή και αντικειμενική εκτίμηση και από την άποψη αυτή οι χθεσινές εκλογές εύκολα μπορούν να χαρακτηριστούν εκλογές επιστροφής σε μια πολιτική κανονικότητα.
Σηματοδοτούν, δηλαδή, το τέλος μιας ταραγμένης δεκαετίας που ταυτίστηκε με την πλήρη αναδιάταξη του πολιτικού τοπίου και την επιστροφή σε ένα δικομματικό σύστημα με έντονα κεντρομόλο δυναμική. Μορφοποιείται έτσι μπροστά μας το πολιτικό τοπίο της μετα-κρίσης που θυμίζει έντονα αυτό που προηγήθηκε της κρίσης, αλλά και με ορισμένες διαφοροποιήσεις.
Το ότι οι εκλογές αυτές αποτελούν το τέλος μιας ταραγμένης δεκαετίας δεν σημαίνει βέβαια πως σηματοδοτούν αναγκαστικά και την αρχή μιας νέας εποχής. Το σίγουρο είναι πως ξεφύγαμε από την εποχή των τεράτων. Καραδοκεί όμως μια επιστροφή σε αυτό που θα μπορούσε να αποκληθεί «εποχή των ανίκανων» – αυτής που προηγήθηκε της κρίσης και οδήγησε σε αυτήν.
Το αν θα μπούμε σε ένα καινούργιο θετικό κύκλο θα εξαρτηθεί κυρίως από τη θέληση, ικανότητα και βέβαια το πάθος του νέου πρωθυπουργού, του Κυριάκου Μητσοτάκη. Θα πρέπει να επιχειρήσει τις απαραίτητες μεγάλες μεταρρυθμίσεις σε κομβικά πεδία όπως η Παιδεία, η Υγεία, η Δικαιοσύνη και η δημόσια τάξη, που προϋποθέτουν τη βελτίωση της απόδοσης της κρατικής μηχανής και οδηγούν στη μεγέθυνση της οικονομίας. Πρόκειται για ένα δύσκολο συνδυασμό με γνωστά εμπόδια: συντεχνιακές αντιστάσεις, κυβερνητική ολιγωρία, αδράνεια. Το εγχείρημα απαιτεί πολύ χρόνο, αλλά εκείνο που θα φανεί πολύ πιο άμεσα είναι η αίσθηση πως δρομολογούνται αλλαγές.
Το διακύβευμα δεν θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερο. Από τη μία, η επιτυχημένη διαχείριση των προκλήσεων αυτών θα εκτινάξει τη χώρα προς τα πάνω. Από την άλλη, ο δισταγμός, η διστακτικότητα και η υπερβολική επιφυλακτικότητα εγγυώνται τη συνέχιση του τέλματος και των χαμηλών προσδοκιών.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει μια σαφή επιλογή ενώπιόν του: να γίνει ο πρωθυπουργός της ανόρθωσης ή να μείνει στην ιστορία ως ένας ακόμη πρωθυπουργός αν όχι της κρίσης, σίγουρα της σειράς. Ο ίδιος επιθυμεί το πρώτο και θέλω να ελπίζω πως θα τα καταφέρει.
* Ο κ. Στάθης Ν. Καλύβας είναι καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης, κάτοχος της έδρας Gladstone στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.