Τα χαρακτηριστικά της νέας κυβέρνησης εκπέμπουν τα σωστά μηνύματα. Παράλληλα, η διαδικασία παράδοσης – παραλαβής επιβεβαίωσε την επιστροφή της χώρας στην κανονικότητα, μετά μια δεκαετή περιπέτεια στη διάρκεια της οποίας η χώρα βίωσε έναν επώδυνο εθνικό διχασμό.
Ο πολιτικός πολιτισμός που επικράτησε πιστώνεται και στις δύο πλευρές. Ελπίζεται ότι θα συνεχιστεί και κατά την αντιπαράθεση στη Βουλή, όχι μόνο σε επίπεδο μιας πιο νηφάλιας ρητορικής, αλλά και της υπερψήφισης από την αξιωματική αντιπολίτευση έστω κάποιων νομοσχεδίων της κυβέρνησης.
Σε ό,τι αφορά τη νέα κυβέρνηση, είναι φυσικά πολύ νωρίς για εκτιμήσεις επί της ουσίας. Το όποιο έργο της θα αποτιμηθεί στον σωστό χρόνο. Ωστόσο, ο καλοπροαίρετος παρατηρητής θα αναγνωρίσει γνώση και ικανότητα στα περισσότερα μέλη της. Το αν θα μεταφρασθούν αυτές οι αρετές σε αποτελεσματικότητα, είναι κάτι που μένει να αποδειχθεί στην πράξη.
Πάντως, η πρώτη αίσθηση είναι θετική. Παρότι ο αριθμός υπουργών και υφυπουργών είναι μεγάλος –εδώ και δεκαετίες, ακούμε για το πολυπόθητο ολιγομελές υπουργικό συμβούλιο, που μάλλον αποτελεί άπιαστο όνειρο–, στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για καταξιωμένους παλαιότερους ή πολλά υποσχόμενα νεότερους.
Αρκετοί με ιδιαίτερη γνώση του αντικειμένου τους. Οχι όλοι πολιτικοί. Κάποιοι τεχνοκράτες. Σε ό,τι αφορά την αυξημένη παρουσία εξωκοινοβουλευτικών και, παρότι κάποιοι εκφράζουν σεβαστές αντιρρήσεις, νομίζω πως είναι χρήσιμη η συμμετοχή στην κυβέρνηση της χώρας ανθρώπων οι οποίοι δρουν χωρίς τη δαμόκλειο σπάθη του πολιτικού κόστους.
Επίσης, θετική κίνηση που εκπέμπει και το ανάλογο μήνυμα είναι η επιλογή του πρωθυπουργού να αξιοποιήσει στελέχη άλλων κομμάτων, κάτι όχι ασυνήθιστο σε άλλες χώρες. Στην Αμερική, για παράδειγμα, θεωρείται τιμητικό όταν ο πρόεδρος διορίζει ως υπουργό του ένα στέλεχος του άλλου κόμματος. Στην Ελλάδα, η αντίδραση είναι η διαγραφή του τελευταίου.
Η αξιοποίηση ενός προσώπου εγνωσμένου κύρους που δεν ανήκει πολιτικά στο κυβερνών κόμμα θα έπρεπε να ερμηνεύεται ως αναγνώριση, όχι ως κάποιου είδους «κλοπή» εκ μέρους της κυβέρνησης ή «προδοσία» από την πλευρά του ίδιου του στελέχους.
Η πλέον χαρακτηριστική περίπτωση είναι, φυσικά, ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, ο οποίος ανέλαβε έναν εξαιρετικά νευραλγικό ρόλο, αλλά και η Λίνα Μενδώνη, ειδήμων του χώρου του πολιτισμού. Ακόμη πιο σημαντική ίσως αποδειχθεί η συμβολή του Κυριάκου Πιερρακάκη, ο οποίος καλείται να αλλάξει τον τρόπο που λειτουργεί το ελληνικό κράτος. Ακούγεται υπερβολικό, αλλά στην ουσία αυτό συμβαίνει.
Δεν θα υπεισέλθω σε ονόματα, ούτε στους συγκεκριμένους ρόλους και στις ικανότητες των μελών του νέου υπουργικού συμβουλίου. Στην πορεία θα κριθούν όλοι.
Ωστόσο, δεν μπορώ να μην επισημάνω την ιδιαίτερη σημασία της παρουσίας του πρώην πρωθυπουργού Παναγιώτη Πικραμμένου, ενός μετριοπαθούς ανθρώπου και έντιμου δικαστικού –πρώην προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας– ο οποίος χαίρει ευρύτερου σεβασμού. Η απόπειρα σπίλωσης του ονόματός του σε σχέση με τη Novartis αποτέλεσε βαρύ ατόπημα και η εκ μέρους του ανάληψη της αντιπροεδρίας της κυβέρνησης εκπέμπει έναν αυτονόητο συμβολισμό.
Από το οργανόγραμμα της νέας κυβέρνησης προκύπτει ότι σε πρακτικό επίπεδο ένα μεγάλο μέρος των επιμέρους δράσεων θα κληθούν να φέρουν εις πέρας οι υφυπουργοί, οι οποίοι στην προσπάθειά τους αυτή θα βρίσκονται σε απευθείας συντονισμό με τον πρωθυπουργό και τους στενούς συνεργάτες του μέσα από ένα πρωθυπουργικό μοντέλο διακυβέρνησης.
Ολοι θα κριθούν. Και οι παλαιότεροι, αλλά και οι νέοι που έρχονται με γνώσεις και όρεξη, αρκετοί και με χρήσιμες προσλαμβάνουσες από το εξωτερικό, όλοι θα πρέπει να αποδείξουν στην πράξη τις ικανότητές τους, και να φέρουν αποτελέσματα που είναι και το ζητούμενο για τους ίδιους, την κυβέρνηση και, κυρίως, τη χώρα.