Οι πρόσφατες μαζικές δολοφονίες στις ΗΠΑ επαναφέρουν έναν προβληματισμό που αναδεικνύεται, δυστυχώς τακτικά, στο εσωτερικό αυτής της μεγάλης, δημοκρατικής χώρας: Πρέπει να επιτρέπεται η οπλοφορία; Το ερώτημα μοιάζει αφελές και σχετικά απλό, θεωρητικά δεν θα έπρεπε να απασχολεί κάποιον που βρίσκεται στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, ωστόσο προσφέρει πεδίο μιας γενικότερης συζήτησης για την ηθική στην πολιτική. Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι παρά η (ιδιαιτέρως) ορατή κορυφή ενός αμετακίνητου παγόβουνου το οποίο επηρεάζεται από ένα πλέγμα πολιτικών, οικονομικών, επιχειρηματικών συμφερόντων που συνδυάζονται τεχνηέντως με ιδεοληψίες περί οπλοχρησίας. Δεν είναι τυχαίο ότι η NRA (Εθνική Ενωση Οπλοχρησίας) υποστηρίζει αυτές τις ιδεοληψίες, πληρώνοντας αδρά. Πιστός στην παράδοση που έχει δημιουργήσει, ο Τραμπ τα έριξε στους μετανάστες και θώπευσε τα αυτιά του πυρήνα των ψηφοφόρων του, των «λευκών σκουπιδιών» που χωρίζουν τα προβλήματά τους με βασικό κριτήριο την απόχρωση του δέρματος. Ακολούθησαν και άλλοι. Στον αντίποδα ένα ολοένα και ευρύτερο ρεύμα πολιτικών, καλλιτεχνών, διανοουμένων. Για τους απόμακρους, χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, παρατηρητές όπως εμείς στην Ευρώπη, ίσως η επιλογή μοιάζει αυτονόητη. Ωστόσο στις ΗΠΑ ο διάλογος αυτός δεν λέει να τελειώσει, ακριβώς διότι ένα μέρος του πληθυσμού και, κυρίως, ένα μεγάλο μέρος των τοπικών συμφερόντων, έχουν ταχθεί ανοιχτά υπέρ της οπλοκατοχής, υποστηρίζοντας ότι δεν φταίνε τα όπλα, αλλά αυτοί που τα κρατούν, δίχως, βεβαίως, να εστιάζουν στο ότι αυτά πωλούνται με μεγαλύτερη ευκολία απ’ ό,τι το αλκοόλ.
Υπάρχει, λοιπόν, μια ηθική και μια ανήθικη, αιματοβαμμένη επιλογή. Και αυτή είναι μια παράμετρος της πολιτικής –σε όλα τα κράτη του κόσμου όπου οι κυβερνήσεις εκλέγονται και δεν διορίζονται– που πολλές φορές δεν μπορεί να «ποσοτικοποιηθεί», αλλά προκύπτει από την καθημερινή άσκηση της εξουσίας. Η πολιτική δεν είναι μια παρτίδα πόκερ, δεν είναι ένα παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος, αλλά η άσκησή της προϋποθέτει αρκετή ενσυναίσθηση και μια κάποια αντίληψη για το τι εστί ηθικό. Και όταν γίνεται λόγος για ηθική, αυτή δεν είναι, προφανώς, η σεμνότυφη εκδοχή της που καθημερινά επικαλούνται διάφοροι κήνσορες του δημοσίου λόγου. Είναι η ηθική της ελευθερίας, η οποία αποτελεί και τον ακρογωνιαίο λίθο κάθε δημοκρατίας, υπαρκτής ή ιδεατής. Υπάρχει ηθική πυξίδα στην πολιτική και όχι μόνο κυνισμός και καμαρίλα.