Στη σκιά του Ολύμπου, σε ένα ερειπωμένο ψυχιατρικό νοσοκομείο που κάποτε λειτουργούσε και ως σανατόριο για φυματικούς έξω από το χωριό Πέτρα, στήθηκε το 2016 –μετά την εκκένωση της Ειδομένης– ένας πρόχειρος καταυλισμός με πάνινες σκηνές. Αυτή η ξεχασμένη τοποθεσία, χιλιόμετρα μακριά από το πλησιέστερο αστικό κέντρο, επιλέχθηκε τότε ως κατάλληλη από τις κρατικές υπηρεσίες για να υποδεχθεί 1.300 πρόσφυγες της κουρδικής μειονότητας των Γιαζίντι.
Υπεύθυνος για τη λειτουργία του κέντρου ήταν ο στρατός, εθελοντές έκαναν μαθήματα ελληνικών και ξένων γλωσσών στα παιδιά του καταυλισμού και διάφορες ξένες μη κυβερνητικές οργανώσεις κάλυπταν τις υπόλοιπες ανάγκες τους. Ανάμεσα στους διαμένοντες υπήρχαν και γυναίκες που ήταν για ένα διάστημα όμηροι στα χέρια των τζιχαντιστών του ISIS. Με τον ερχομό του χειμώνα, οι σκηνές τους θάφτηκαν κάτω από τα πρώτα χιόνια. Η διαβίωση των προσφύγων εκεί ήταν πλέον αδύνατη. Η πάνινη πολιτεία ξηλώθηκε και οι οικογένειες μεταφέρθηκαν σε άλλες εγκαταστάσεις στη Βόλβη. Η ιστορία του καταυλισμού στην Πέτρα Ολύμπου είναι ενδεικτική του τρόπου που ο κρατικός μηχανισμός αντιλαμβάνεται την έννοια της ενσωμάτωσης.
Αυτό δεν ήταν το μόνο κέντρο στην ηπειρωτική Ελλάδα που στήθηκε στη μέση τού πουθενά, μακριά από τα βλέμματα της τοπικής κοινωνίας. Στη Μαλακάσα, στον Σκαραμαγκά και αλλού, η χωροθέτηση και ο τρόπος λειτουργίας αυτών των δομών έδειχναν ότι οι αρμόδιες αρχές δεν προσβλέπουν τόσο στη συνύπαρξη όσο στον αποκλεισμό.
Αυτό είναι και το ζητούμενο τώρα, μετά την εκκένωση καταλήψεων στα Εξάρχεια, ορισμένες από τις οποίες στέγαζαν αιτούντες άσυλο. Η οργανωμένη πολιτεία είναι αυτή που πρέπει και έχει την ευθύνη να μεριμνά για την υποδοχή, τη φιλοξενία και την παροχή ευκαιριών στους ανθρώπους που δικαιούνται διεθνούς προστασίας, ώστε να ενταχθούν αρμονικά στο σύνολο. Ο εγκλωβισμός τους σε μια ατέρμονα αναμονή δεν τους επιτρέπει να κοιτάξουν μπροστά και συντηρεί τις φήμες που διασπείρουν οι διακινητές για να προσελκύσουν την πελατεία τους. Από τη στιγμή που η βαλκανική οδός έχει κλείσει οριστικά εδώ και χρόνια, πρέπει να γίνει κοινά αποδεκτό ότι για τους περισσότερους είναι ανέφικτο το ταξίδι και η εγκατάσταση σε χώρες της Δυτικής Ευρώπης με νόμιμο τρόπο. Οι πρόσφυγες θα μείνουν εδώ. Ας το αποδεχθούμε και ας προχωρήσουμε στο επόμενο βήμα, την ενσωμάτωση.