Εκείνο που μας θυμίζει πόσο ευάλωτοι είμαστε δεν είναι η ξαφνική εμφάνιση ενός ορισμένου κακού, αλλά η επανάληψή του. Η έβδομη σε εννέα ημέρες ήταν η χθεσινή πυρκαγιά στη Νέα Μάκρη, με τα παράλληλα μέτωπα σε μεταμεσονύχτιες ώρες. Εμπρησμός, είπαν. Συνήθης φρίκη: οι μισές πυρκαγιές που ξέσπασαν από την αρχή της περιόδου οφείλονται σε εμπρησμό, λέει η Πυροσβεστική.
Το στήσιμο ενός εφιάλτη απαιτεί μια δύναμη ενάντια στο κοινό καλό που μόνο ένα συμφέρον πολύ ισχυρό, τυφλό, μπορεί να υποκινήσει. Διότι ποτέ το χέρι που βάζει φωτιά στον δασότοπο δεν υπολογίζει ότι μαζί με το σύδεντρο που θα γίνει οικόπεδα –και με τη βοήθεια επίορκων–, μπορεί να κινδυνεύσουν ή να χαθούν ανθρώπινες ζωές, να καούν σπίτια, ζώα, καλλιέργειες, υποδομές. Ο εμπρησμός για οικονομικούς λόγους (όχι από πυρομανή ή ψυχοπαθή που βάζει φωτιά για να εμφανιστεί ηρωικός σβήνοντάς τη, από αυτόν που καίει το σπίτι του για να προκαλέσει τον οίκτο των συνανθρώπων του) είναι μια πρακτική διόλου ξένη, που στηρίζεται στη λογική ότι όταν κοπάσει ο θρήνος για τις απώλειες, ένα είναι που θα μείνει, η δυνατότητα εκμετάλλευσης της γης – σε Αττική, Εύβοια, Ζάκυνθο…
Πολλά κάνει κανείς από φιλοκέρδεια. Στα πιο ακραία σημεία της κερδομανίας βρίσκεται ο εμπρηστής δασών (ο ιθύνων νους, αλλά και ο εκτελεστής). Είναι ένα είδος προδότη της κοινής ύπαρξης, που κρίνει κυνικά ότι το δάσος –το οποίο ο άνθρωπος έπαψε να φροντίζει μολονότι τον συντηρεί– δεν του προσφέρει τον άμεσο χειροπιαστό πλούτο που επιζητεί.
Κοινότοπο – αλλά αν συμμορφωνόμαστε με ένα από τα χιλιοειπωμένα, θα ήμασταν αλλιώς: οι πολίτες μπορούν να περιορίσουν τις συνέπειες του εμπρησμού παρεμβαίνοντας τάχιστα αντί να κοιτούν τη φωτιά από απόσταση περιμένοντας το κράτος· οι πράξεις μας είναι εκείνες που μας καθιστούν πραγματικούς κατόχους του πλούτου μας, που μας δίνουν διάρκεια και όνομα. Από την πλευρά της, η πολιτεία, πέρα από το να καταδιώξει τον εμπρηστή (η πλειονότητα των συλληφθέντων έχει βάλει περισσότερες από μία φωτιές), μπορεί να κάνει κάτι κεφαλαιώδες για να τον αποτρέψει: να εκριζώσει τα κυκλώματα αποχαρακτηρισμού δασικών εκτάσεων· όπου ανοίχτηκαν φάκελοι υποθέσεων εμπρησμού, καταπάτησης και διαφθοράς κρατικών λειτουργών, οι πυρκαγιές μειώθηκαν. Ομως περισσότερα είναι εκείνα που οφείλει να προσφέρει σε βάθος χρόνου (ίδια φωτεινά παραδείγματα εγρήγορσης, εντιμότητας και συνέπειας, και παιδεία) σε όλους μας.