Η Γιάννα βρίσκεται και πάλι στην επικαιρότητα, γιατί ο πρωθυπουργός της ανέθεσε τη διοργάνωση των εορτασμών για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Η χολή που ξεχύθηκε δεν περιγράφεται. Ολοι θυμήθηκαν την περίοδο όπου σαν Πρόεδρος του Αθήνα 2004 ανέλαβε τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων. Είτε από άγνοια είτε από σκοπιμότητα, οι διάφοροι αρθρογράφοι τής καταλογίζουν έργα και ημέρες που δεν έχουν καμία, μα απολύτως καμία σχέση με το αντικείμενο της Οργανωτικής Επιτροπής. Για άλλη μια φορά (ΚτΚ 16/6/2013 «Η Γιάννα που λατρεύουμε να μισούμε», και ΚτΚ 7/7/2013 «Οι υπερβάσεις στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004), θα την υπερασπιστώ με επιχειρήματα και όχι ατεκμηρίωτους αφορισμούς. Ευτυχώς, διαθέτω προσωπική εμπειρία ώστε οι απόψεις μου να είναι απολύτως τεκμηριωμένες.
Το 1990, μου ζητήθηκε να συμμετάσχω στην ομάδα για τη διεκδίκηση των Ολυμπιακών Αγώνων του 1996. Η προσωπική μου εθελοντική απασχόληση ήταν η σύνταξη του φακέλου για την τεχνολογία των Αγώνων. Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες όλων μας, οι Αθάνατοι έδωσαν τους Αγώνες στην Ατλάντα, απογοητεύοντας την πολυπληθή ελληνική αντιπροσωπεία που βρέθηκε στο Τόκιο τη μοιραία εκείνη ημέρα, περιλαμβανομένου και του τότε πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, ο οποίος πίστευε ότι θα έφερνε τους Αγώνες στην Αθήνα. Εχω πάει στους Αγώνες στη Βαρκελώνη (1992), στην Ατλάντα (1996), στο Σίδνεϊ (2000) και φυσικά στην Αθήνα το 2004, και έχω προσλαμβάνουσες παραστάσεις σχετικά με την οργάνωση των Αγώνων. Εκ των υστέρων διαπίστωσα ότι οι Αθάνατοι είχαν απόλυτο δίκαιο. Με κανένα τρόπο δεν ήμαστε έτοιμοι για τους Αγώνες του 1996. Αυτοί, σαν πιο έμπειροι το ήξεραν, εμείς όμως συνεπαρμένοι από τον ενθουσιασμό μας, δεν βλέπαμε τις δυσκολίες του εγχειρήματος και νομίζαμε ότι επελέγη η Ατλάντα γιατί είναι ο τόπος παραγωγής της… Coca-Cola. Πράγματι, ο Θεός της Ελλάδας μας προστάτευσε από ένα παγκόσμιο φιάσκο. Με την επάνοδο του Ανδρέα Παπανδρέου στην πρωθυπουργία το 1993, η ιδέα των Ολυμπιακών Αγώνων αναζωπυρώθηκε. Μάλιστα έγιναν και παρασκηνιακές συζητήσεις ώστε να μας δοθούν «τιμής ένεκεν», και χωρίς τη γνωστή διαγωνιστική διαδικασία, οι Αγώνες του 2008. Στη βιβλιοθήκη μου, διαθέτω ένα από τα λίγα συλλεκτικά αντίτυπα του φακέλου που δημιουργήσαμε τότε για το 2008. Η ιδέα αυτή ούτε καν συζητήθηκε και ξαναμπήκαμε στη γνωστή διαγωνιστική διαδικασία για να διεκδικήσουμε τους Αγώνες του 2004.
Εδώ πρωτοεμφανίζεται η Γιάννα. Αρχικά, είχε συσταθεί μια επιτροπή από καταξιωμένους επιχειρηματίες και προσωπικότητες της ελληνικής ζωής, η οποία θα είχε συμβουλευτικό χαρακτήρα. Με την εμφάνιση της Γιάννας, η επιτροπή αυτή αντέδρασε και δεν ήθελε με κανένα τρόπο να αναλάβει το έργο της διεκδίκησης η Γιάννα. Σας θυμίζει κάτι αυτό; Μάλιστα, έγιναν και υπόγειες προσπάθειες ώστε να υπονομευθεί η προσπάθειά της. Μέλη της Επιτροπής πρότειναν σε διαφόρους, μεταξύ των οποίων και στον υποφαινόμενο, να αναλάβουν τη θέση αυτή. Αναφέρω την ιστορία αυτή για να δείξω ότι από την πρώτη στιγμή, ο δρόμος της δεν ήταν σπαρμένος με ροδοπέταλα, αλλά με νάρκες. Οταν η προσπάθεια να διώξουν τη Γιάννα απέτυχε, η επιτροπή ουσιαστικά αυτοκαταργήθηκε. Η Γιάννα ξαναμάζεψε την παλιά ομάδα διεκδίκησης, την ενίσχυσε με νέα πρόσωπα και ξεκίνησε τον αγώνα για να φέρει τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 στην Αθήνα. Προσωπικά, ανέλαβα και πάλι να συντάξω το μέρος του φακέλου σχετικά με την τεχνολογία των Αγώνων. Θα είναι βαρετό να μπει κανείς σε λεπτομέρειες. Απλά θέλω να δηλώσω ανεπιφύλακτα, ότι η συμβολή της Γιάννας στην επιτυχή διεκδίκηση είναι ανεκτίμητη. Αξίζει να σημειωθεί ότι για τη διεκδίκηση δεν διαθέταμε πολλά χρήματα. Η οικονομική συνεισφορά του Θόδωρου Αγγελόπουλου στη φάση της διεκδίκησης είναι άγνωστη στον πολύ κόσμο. Το προσωπικό αεροπλάνο του χρησιμοποιήθηκε πολλές φορές για να φέρει στην Ελλάδα προσωπικότητες, για να μας βοηθήσουν στη σύνταξη ενός ολοκληρωμένου και άρτιου φακέλου. Η επιμονή της στην τελειότητα και στη λεπτομέρεια ήταν παροιμιώδης. Θυμάμαι ότι μου ζήτησε να εκφωνήσω την ομιλία που είχα ετοιμάσει για την Επιτροπή Αξιολόγησης της ΔΟΕ, μπροστά σε μια μικρή ομάδα, για να διαπιστώσει αν ήταν πειστική η πρότασή μας για την τεχνολογία. Οι προτάσεις μας έπρεπε να είναι τεχνολογικά προηγμένες, αλλά προπαντός να είναι απόλυτα ασφαλείς και να μην περιλαμβάνουν προτάσεις υψηλού ρίσκου. Το motto μας για την Τεχνολογία ήταν: «Innovation with caution», παραφράζοντας την αγαπημένη φράση του Γιάννη Κωστόπουλου: «Με λογισμό και με όνειρο». Μπορούν να γραφούν πολλά σχετικά με την περίοδο εκείνη. Εμένα μου έμεινε όμως η εξαιρετική εμπειρία μιας ετερόκλητης ομάδας, προερχόμενης από διαφορετικούς χώρους, να λειτουργεί με απίστευτο ομαδικό πνεύμα, η οποία είχε ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα. Τελικά καταφέραμε να φέρουμε τους Αγώνες στην Αθήνα για το 2004.
Και εδώ ξεκινά το δράμα, όχι της Γιάννας, αλλά της χώρας μας. Εξηγούμαι. Είχαμε μια ομάδα η οποία τα τελευταία 8 χρόνια διεκδίκησε δύο φορές τους Αγώνες, οι περισσότεροι είχαν πάει και είχαν μελετήσει προηγούμενους Αγώνες (μέχρι τη Σεούλ έφθασαν) και γνώριζαν με κάθε λεπτομέρεια τον φάκελο υποψηφιότητας, ο οποίος και ουσιαστικά αποτελούσε τη δέσμευση της χώρας προς τη ΔΟΕ. Τι έκανε τότε η επίσημη Πολιτεία; Τους αγνοεί παντελώς και δημιουργεί μια νέα οργάνωση για την υλοποίηση των Αγώνων. Χαρακτηριστικά, έλεγα ότι η Πολιτεία μας αντιμετώπισε σαν… δότες σπέρματος: Είναι χρήσιμοι πριν από τη σύλληψη, αλλά μετά δεν θέλει να τους ξέρει κανένας!
Αρχικά, επικεφαλής μπαίνει ο καθ’ όλα άξιος δικηγόρος και φίλος, ο Στρατής Στρατήγης. Στη συνέχεια το έργο ανατίθεται στον καταξιωμένο manager Κωστή Μπακούρη, ο οποίος μάλιστα διαθέτει διεθνή εμπειρία. Στη συνέχεια, είδαμε και άλλους να ασχολούνται με τη διοργάνωση: την κυρία Νίκη Τζαβέλα και τον καλό φίλο Τάκη Θωμόπουλο. Ανεξάρτητα από τις επιλογές των προσώπων, αυτή ήταν η απόλυτη συνταγή για καθυστέρηση. Μέχρι να ενημερωθούν και να καταλάβουν την πολυπλοκότητα του εγχειρήματος, πέρασαν χρόνια χωρίς να γίνει τίποτα. Για να σας δώσω μια άλλη πληροφορία, στη Βαρκελώνη μέσα στα πρώτα δύο χρόνια από την ανάληψη των Αγώνων είχε κατακυρωθεί το 80% των έργων που έπρεπε να γίνουν. Από τον Σεπτέμβριο του 1997, όταν μας ανετέθησαν οι Αγώνες, μέχρι τα μέσα του 2000 δεν κάναμε απολύτως τίποτα. Η ευθύνη φυσικά ανήκει στην πολιτική ηγεσία, η οποία αντί να χρησιμοποιήσει σαν κορμό την Ομάδα Διεκδίκησης και τη Γιάννα, πειραματίστηκε με νέα πρόσωπα, σπαταλώντας πολύτιμο χρόνο.
Και έτσι ήλθε η κίτρινη κάρτα από τον Juan Antonio Samaranch στις αρχές του 2000. Θέλοντας και μη, με βαριά καρδιά ξαναφώναξαν τη Γιάννα για να σβήσει τη φωτιά που μόνοι τους άναψαν. Ολοι μιλούν για τις υπερβάσεις στα έργα των Αγώνων. Είδατε όμως κανένα να αναφέρεται στα σχεδόν τρία χρόνια καθυστέρησης που μόνοι μας δημιουργήσαμε χωρίς κανένα ουσιαστικό λόγο; Είναι ευνόητο ότι η καθυστερημένη έναρξη των έργων (για τα οποία δεν είχε καμία ευθύνη η Οργανωτική Επιτροπή) είχε τεράστιες οικονομικές επιπτώσεις. Προσωπικά με εξέπληξε η αποδοχή από τη Γιάννα. Επαιρνε το υπερβολικό ρίσκο να ολοκληρώσει σε 4 χρόνια κάτι που η ΔΟΕ εκτιμούσε ότι θέλει 7 χρόνια για να υλοποιηθεί. Και το πέτυχε, δίνοντας στον κόσμο ένα ιδανικό και 15 ημέρες παγκόσμιας και μοναδικής προβολής. Οσο και αν δεν μας αρέσει να το παραδεχτούμε, η αλήθεια είναι αδυσώπητη.
Χωρίς τη Γιάννα, δεν γνωρίζω αν και τι είδους Αγώνες θα είχαμε. Της το χρωστάμε. Τη Γιάννα λατρεύουμε να τη μισούμε γιατί είναι αποτελεσματική –«she gets the job done»– και έτσι μπαίνει στο μάτι πολλών που δεν είναι. Το διατύπωσε πολύ χαρακτηριστικά ο George Bernard Shaw: «Those who can, do; those who can’t, teach».
«Αυτοί που μπορούν κάνουν, αυτοί που δεν μπορούν, διδάσκουν».
Θα τελειώσω το σημερινό κείμενο με ένα ανέκδοτο: Ρώτησαν κάποτε τον Διάβολο γιατί στην Κόλαση υπάρχει μόνο ένα καζάνι χωρίς καπάκι και αυτός τους απάντησε: «Δεν χρειάζεται. Εκεί μέσα βάζω τους Ελληνες. Οποιος προσπαθήσει να βγει έξω τον τραβάνε οι άλλοι μέσα»!
Αυτά για την ιστορία, θα επανέλθω για το 2021.
* Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.