Οι δρόμοι στη Θεσσαλονίκη ήταν άδειοι την ώρα της ομιλίας του πρωθυπουργού στη Διεθνή Εκθεση. Κάτι τα μέτρα ασφαλείας, κάτι οι πορείες, απέτρεψαν τους περισσότερους από το να αποτολμήσουν μια έξοδο. Σε σπίτια και ταξί, βέβαια, οι τηλεοράσεις και τα ραδιόφωνα ήταν ανοιχτά, με την ομιλία ως τεχνοκρατική υπόκρουση του ξεχωριστού σαββατόβραδου που ξεκινούσε με το απαραίτητο (;) couleur locale ιερέων, κομματικών παραγόντων και «μπολιγουντιανών» φορεμάτων – αναφορά άραγε στην τιμώμενη χώρα Ινδία;
Εδωσαν μια ιδιαίτερη νότα όλα αυτά, καθώς οι ομιλίες με οικονομικό περιεχόμενο δεν ενδείκνυνται για φιέστες. Αλλά ακόμη και μια τεχνοκρατική ομιλία μπορεί να είναι οραματική, αν οι στόχοι της είναι αρκετά τολμηροί. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλησε να εμπνεύσει μια νέα αυτοπεποίθηση, η οποία αποτελεί προϋπόθεση για κάθε αλλαγή.
Οπως είπε, θέλει να ισορροπήσει τον ρεαλισμό που απαιτεί η πραγματικότητα με την προοπτική ενός πιο φιλόδοξου οράματος. Γι’ αυτό και έκλεισε την ομιλία του με δύο ρήσεις του Ελευθέριου Βενιζέλου. Στάθηκε κυρίως στην πρώτη, ότι ο αγώνας μπορεί να είναι δυσχερής, αλλά είναι υψηλά και τα έπαθλά του, γι’ αυτό και η εμμονή μας σε αυτόν. Η δεύτερη διευκρινίζει ποιος είναι ο αγώνας: Να σπρώξουμε την Ελλάδα στον δρόμο της προόδου και να αναπτύξουμε όλους τους κλάδους της παραγωγής, τόσο ώστε να καταστήσουμε τη χώρα αγνώριστη.
Πράγματι, το πρώτο και πιο σημαντικό στοίχημα του νέου πρωθυπουργού είναι η ανάπτυξη. Από αυτό, είπε, θα κριθεί η επιτυχία της κυβέρνησης – και για να το επιτύχει, ανακοίνωσε δράσεις στο πεδίο της φορολογίας, στα εργασιακά, στις επενδύσεις και στο ψηφιακό κράτος. Στις κατηγορίες περί νεοφιλελευθερισμού, απαντά ότι ιδεολογία του είναι η ανάπτυξη, ως προϋπόθεση για κοινωνική συνοχή, ασφάλεια, ευημερία και ελευθερία. Βεβαίως, τα μέτρα της φορολογικής και εργασιακής πολιτικής έχουν ιδεολογικό πρόσημο – όχι όμως το ψηφιακό κράτος, ούτε πλέον η διευκόλυνση των επενδύσεων.
Με το σύνθημα «Ανάπτυξη για όλους», ο πρωθυπουργός προσπάθησε, εξάλλου, να δώσει ένα φιλολαϊκό πρόσημο στις μεταρρυθμίσεις. Η μείωση της φορολογίας στο 9% για εισοδήματα μέχρι 10.000 ευρώ είναι ένα μέτρο που ευνοεί κυρίως τα χαμηλότερα εισοδήματα. Δεν απέφυγε, πάντως, κάποιες παροχές «προεκλογικής έμπνευσης», όπως η συνέχιση του συνταξιοδοτικού επιδόματος που ξεκίνησε η προηγούμενη κυβέρνηση. Ούτε τα επιδόματα για τα νεογέννητα παιδιά, ευτυχώς προσθέτοντας και την επιδότηση της εγγραφής τους σε παιδικούς σταθμούς, κάτι που διευκολύνει την εργασία των γυναικών. Εθεσε μια ατζέντα πολύ συγκεκριμένη, με μετρήσιμους στόχους για το επόμενο δωδεκάμηνο αλλά και άλλους, πιο ασαφείς, ιδιαίτερα στον τομέα του ψηφιακού κράτους, που ακούγονται σήμερα σαν σενάρια επιστημονικής φαντασίας. Παρά τη δέσμευσή του να παραμείνει σε άμεσα μετρήσιμους στόχους, δεν απέφυγε άλλωστε τις αναφορές σε πολιτικές που ξεπερνούν το επόμενο έτος – αλλά αυτό μάλλον ήταν αναμενόμενο, με δεδομένο ότι ήταν η πρώτη του ομιλία στη ΔΕΘ ως πρωθυπουργού, όπου είχε την ευκαιρία να αναπτύξει την οικονομική πολιτική του.
Πολλοί υπουργοί ήδη ανησυχούν ότι έχουν δημιουργήσει υψηλές προσδοκίες και ότι οι ρυθμοί θα πέσουν το επόμενο διάστημα, απογοητεύοντας τους πολίτες. Το πραγματικό στοίχημα, όμως, είναι όταν η κυβέρνηση περάσει από τη νομοθέτηση στην εφαρμογή, όπου η οργάνωση και η εποπτεία είναι το παν. Κι επειδή δεν αλλάζει μια χώρα ή ένα κόμμα σε δύο μήνες, το μόνο σίγουρο είναι ότι θα υπάρξουν προβλήματα εφαρμογής και πειθαρχίας. Και αυτό θα είναι το πραγματικό τεστ της κυβέρνησης. Υστερα από δέκα χρόνια κρίσης, όμως, υπάρχει μια ελπίδα ότι επιστρέφει η εθνική αυτοπεποίθηση. Οπως το έθεσε ο πρωθυπουργός, «μπορούμε, ενωμένοι, να χτίσουμε την Ελλάδα που αξίζουμε». Με τους εαυτούς μας καλούμαστε να αναμετρηθούμε πρωτίστως, όπως και η κυβέρνηση.
Στη ΔΕΘ, το (ειδικό, είναι αλήθεια) κοινό των κοινωνικών εταίρων και του επιχειρηματικού κόσμου αναφερόταν στον κ. Μητσοτάκη ως «ο πρωθυπουργός» (μπορεί για τους κομματικούς να υπερισχύει ακόμη το «πρόεδρος»). Ούτε με το υποκοριστικό Κούλης ούτε Μητσοτάκης… Υστερα από δύο μήνες εντατικού έργου, ίσως τον βλέπουμε ήδη διαφορετικά, πιο θεσμικά. Το δικό του στοίχημα είναι να συνεχίσει να εμπνέει εμπιστοσύνη, ώστε να μας επιτρέψει να αλλάξουμε τον τρόπο που βλέπουμε και τον εαυτό μας.