Τι σημαίνει «προστασία του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής», όπως είναι ο τίτλος του χαρτοφυλακίου του Ελληνα επιτρόπου και πρώτου Ελληνα αντιπροέδρου της Κομισιόν, Μαργαρίτη Σχοινά; Σε μια αθώα πρώτη ανάγνωση, ο ευρωπαϊκός τρόπος ζωής θα μπορούσε να είναι συνώνυμος με αρχές και αξίες όπως η ανεκτικότητα και η καταπολέμηση της μισαλλοδοξίας, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η προάσπιση του κράτους δικαίου.
Οταν όμως στην περιγραφή των αρμοδιοτήτων του συγκεκριμένου πόστου συγκαταλέγονται η μετανάστευση και η ασφάλεια των συνόρων, τότε δικαίως ο όρος προκαλεί ανατριχίλα. Η ίδια η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, είχε άλλωστε επισημάνει στο πολιτικό της όραμα για τη νέα Επιτροπή την ανάγκη «για ισχυρά σύνορα και μια νέα αρχή στο μεταναστευτικό» ως κλειδί για την προστασία του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής.
Ο συνειρμός και η σύνδεση δεν επιδέχονται, λοιπόν, παρερμηνείες. Ο ευρωπαϊκός τρόπος ζωής χρήζει προστασίας από κάποια απειλή, τους «εισβολείς» στην προκειμένη περίπτωση – για να τσιτάρουμε τον Ντόναλντ Τραμπ. Αυτό υπονοεί η επιλογή του τίτλου από τη νέα επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Είναι ειρωνικό το γεγονός πως η φράση προέρχεται από τη μακροβιότερη υπουργό της κυβέρνησης της Αγκελα Μέρκελ, που υπερασπίστηκε σθεναρά, αψηφώντας το πολιτικό κόστος, την πολιτική της στο μεταναστευτικό το 2015.
Η αλήθεια είναι ότι η Μέρκελ δεν ήταν πάντα έτσι. Τον Οκτώβριο του 2010, σε αναζήτηση ενός συντηρητικότερου προφίλ για το κόμμα της, η καγκελάριος είχε διακηρύξει ότι «η πολυπολιτισμικότητα στη χώρα της είναι νεκρή», υιοθετώντας ανάλογη άποψη του Χριστιανοκοινωνιστή εταίρου της Χορστ Ζεεχόφερ. Συνεπώς, δεν πρέπει να μας εκπλήσσει η κακόγουστη επιλογή του τίτλου.
Αυτό που αιφνιδιάζει είναι η χρονική συγκυρία. Σε μιαν εποχή που η Ε.Ε. διαφοροποιείται από τη ρητορική του Τραμπ και του Βρετανού μιμητή του, Μπόρις Τζόνσον, και η ευρωπαϊκή Κεντροδεξιά εμφανίζεται διατεθειμένη να ορθώσει τείχη προς τους λαϊκιστές τύπου Ορμπαν, η επιτροπή της Φον ντερ Λάιεν εμφανίζεται να υιοθετεί ακριβώς αυτά τα ιδεολογικά εργαλεία που υποτίθεται ότι αποκηρύσσει.
Τώρα που κάθε λέξη έχει σημασία και κάθε συνάρθρωση δίνει άλλο νόημα στις έννοιες, έκανε η νέα Κομισιόν το άτσαλο ντεμπούτο της.