Ενα (νέο) ελληνικό οικονομικό θαύμα

Ενα (νέο) ελληνικό οικονομικό θαύμα

2' 37" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Επειτα από μία δεκαετία καταστροφικής οικονομικής κρίσης η ιδέα ενός οικονομικού θαύματος μοιάζει παράδοξη και μόνο σαν σκέψη. Ηταν όμως η οικονομική πραγματικότητα για πάνω από δύο δεκαετίες μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο: Η ελληνική οικονομία ήταν η δεύτερη πιο ταχέως αναπτυσσόμενη παγκοσμίως, μετά την Ιαπωνία, και σημείωσε εξαιρετικά οικονομικά μεγέθη σε σχέση με κάθε άλλη παραδοσιακή οικονομία στον παγκόσμιο οικονομικό ιστό. Οπως φαίνεται στο γράφημα, σε λιγότερο από τρεις δεκαετίες σχεδόν δεκαπλασίασε τον κατά κεφαλήν πλούτο της, πολύ πιο γρήγορα από οικονομίες της Βόρειας και Νότιας Ευρώπης, Βόρειας Αμερικής και Ανατολικής Ασίας. Ενα ελληνικό θαύμα δεν είναι απλά εφικτό· έχει ήδη συμβεί στο παρελθόν. Μπορεί όμως αυτό το θαύμα να επαναληφθεί;

Οι δεκαετίες της εκρηκτικής οικονομικής προόδου (αυτές του 1950 και του 1960) είχαν ως κινητήριους μοχλούς την ελληνική ναυτιλία, την οικοδομική δραστηριότητα, τη βιομηχανοποίηση, τη φρενήρη αστικοποίηση, και την αυξανόμενη ροπή της ελληνικής οικονομίας προς περισσότερες εξαγωγές και ξένες επενδύσεις. Με την ανάπτυξη να έχει οξύνει, αντί να αμβλύνει, τις κοινωνικές διαφορές, με μια παγκόσμια κρίση στα πρόθυρα, και με την αλλοπρόσαλλη πολιτική της δικτατορίας να οδηγεί σε μια εθνική πανωλεθρία, η ελληνική οικονομία στα μέσα της δεκαετίας του ’70 εισήλθε σε έναν παρατεταμένο κύκλο ισχνής ανάπτυξης, πολιτικών και οικονομικών δυσκολιών. Η προσχώρησή της στη συνθήκη του Μάαστριχτ (1992) και η προοπτική ενός κοινού νομίσματος και μιας διεθνοποιημένης κοινής ευρωπαϊκής αγοράς βρήκε την ελληνική οικονομία ασθμαίνουσα, να πειραματίζεται με την προσαρμογή ενός παρωχημένου μοντέλου ανάπτυξης στις επιταγές μιας σύγχρονης παγκοσμιοποιημένης οικονομίας.

Είμαστε σήμερα εδώ γιατί αυτό το πείραμα απέτυχε. Η διαφθορά του ελληνικού οικονομικού και πολιτικού συστήματος αποκαλύφθηκε σε όλα τα επίπεδα. Η κρίση οδήγησε σε μία σοκαριστική καταβύθιση της οικονομίας: Οπως φαίνεται στο γράφημα, η οικονομική δραστηριότητα στο τέλος του 2016 έπεσε στα επίπεδα της δεκαετίας του 1990. Είναι προφανές πια σχεδόν σε όλους: το παλαιό ελληνικό, οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό μοντέλο κατέρρευσε εκ των έσω και είναι ευκαιρία, αν όχι άμεση αναγκαιότητα, για θεμελιώδεις αλλαγές.

Οι Ελληνες οικονομολόγοι του Πανεπιστημίου του Yale καλέσαμε κάποιους από τους πιο διακεκριμένους Ελληνες επιστήμονες να μας απαντήσουν σε αυτό ακριβώς το ερώτημα στις 19 και 20 Σεπτεμβρίου (το συνέδριο συνδιοργανώνουν οι καθηγητές Νικόλαος Μπαρμπέρης, Τζον Γιαννακόπουλος, Πηνελόπη Κουγιανού-Γκόλντμπεργκ και Κώστας Μεγήρ).

Ποιες είναι οι οικονομικές και πολιτικές αλλαγές που θα οδηγούσαν σε ένα καινούργιο ελληνικό οικονομικό θαύμα; Μπορούμε να προτείνουμε συγκεκριμένες πολιτικές που θα εδραιώσουν την ανάπτυξη στις επόμενες δεκαετίες;

Ως επιστήμονες θέλουμε να κάνουμε ξεκάθαρες προτάσεις, που θα μπορούν όχι μόνο να εφαρμοστούν αλλά και προπάντων να ελεγχθούν. Αν οι προτεινόμενες πολιτικές εφαρμοστούν, αξιολογηθούν και δεν επιτύχουν, τότε θα μπορούμε να προτείνουμε συγκεκριμένες διορθωτικές κινήσεις. Αν, πάλι, δεν εφαρμοστούν ενώ θα έχουν καταγραφεί, η πολιτική ηγεσία θα είναι υπόλογη για τη μη εφαρμογή τους. Πιστεύουμε ότι η συγκυρία για ένα τέτοιο συνέδριο είναι ευνοϊκή. Ο γόρδιος δεσμός του ελληνικού δημόσιου χρέους έχει ξεκινήσει να λύνεται, και σχεδόν το σύνολο των ελληνικών κομμάτων έχει αποδεχθεί την άμεση ανάγκη εφαρμογής εκλογικευμένων οικονομικών πολιτικών. Ελπίζουμε ότι το συνέδριο όχι μόνο θα μετουσιώσει τις διάφορες σκέψεις σε συγκεκριμένες οικονομικές προτάσεις, άλλα και ότι θα αποτελέσει πηγή αισιοδοξίας σε όλους ότι ένα νέο ελληνικό οικονομικό θαύμα είναι εφικτό!

* Ο κ. Κώστας Αρκολάκης είναι καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Yale.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή