Η αμερικανικής προέλευσης παράδοση του «blackface», δηλαδή ενός λευκού που μακιγιάρεται σαν μαύρος και παριστάνει τον μαύρο, είναι καθαρά ρατσιστική. Εχει τις ρίζες της στον φτωχό λευκό έποικο των πρώτων δεκαετιών του 19ου αιώνα και στην απειλή που αισθανόταν, τόσο από τους απελεύθερους μαύρους όσο και από την προοπτική της τελικής απελευθέρωσης των δούλων στις πολιτείες του Νότου. Το «blackface» ξεκίνησε ως νούμερο του μουσικού θεάτρου και ο σκοπός του ήταν να κάνει τον ανασφαλή λευκό να γελάσει εις βάρος του μαύρου: για την αμάθειά του, την προφορά του, την αδεξιότητά του, την κατωτερότητά του. Ηταν σαφώς μια εκδήλωση ρατσισμού, που άντεξε πολύ περισσότερο από έναν αιώνα, μέχρι να εξαλειφθεί τελείως από τη λεγόμενη showbiz κατά τα μέσα της δεκαετίας του 1970.
Πολύ παράξενο, συνεπώς, ότι ο πρωθυπουργός του Καναδά, ένας γνησίως φιλελεύθερος πολιτικός, του οποίου η δράση εκτείνεται σε ολόκληρη την έκταση της «προοδευτικής» ατζέντας, δεν είχε επίγνωση του σκοτεινού παρελθόντος του «blackface» και νόμιζε ότι ήταν ένα αθώο αστείο όταν αποφάσισε να βάψει το πρόσωπό του μαύρο, ώστε να είναι ρεαλιστικότερη η μεταμφίεσή του σε Αλαντίν, για τις ανάγκες ενός μασκέ πάρτι. Ο θόρυβος που προκλήθηκε διεθνώς από την αποκάλυψη των φωτογραφιών ήταν δικαιολογημένος, καθώς την εποχή εκείνη ο Τριντό κόντευε τα τριάντα και ακολουθούσε την καριέρα δασκάλου: δίδασκε μαθηματικά και γαλλικά σε ένα καλό ιδιωτικό σχολείο του Βανκούβερ. Πώς στέκεται, λοιπόν, ο ισχυρισμός ότι δεν ήξερε, για έναν άνθρωπο με τη δική του κοινωνική πείρα και μόρφωση;
Το ερώτημα απασχόλησε τον διεθνή Τύπο την περασμένη εβδομάδα. Ενας διαπρεπής Βρετανός δημοσιογράφος, ο Μπεν Μάκινταϊρ, καταλήγει το σχετικό άρθρο του στους Times με τη διαπίστωση ότι ο Τριντό είτε είναι ψεύτης είτε ανάξιος να ασκεί το αξίωμά του. Το βρίσκω πολύ αυστηρό, πράγμα που δεν με πειράζει καθόλου. Αλλά και άδικο, πράγμα που με πειράζει. Διότι υπάρχει και μία τρίτη εκδοχή που παραλείπεται: υπάρχει μια κατηγορία ανδρών, που ανεξαρτήτως της όποιας σεξουαλικής συμπεριφοράς τους, τους αρέσει να βάφονται. Επειδή όμως ντρέπονται «βέβαια να φανούν κ’ ελεύθερα να κάμουν», για να το πω Καβαφικά, ψάχνουν ευκαιρίες και προσχήματα για να χαρούν αυτή τη ροπή τους χωρίς να ντρέπονται. Κακό είναι; Ούτε κατά διάνοια! Περί ορέξεως…
Σας πληροφορώ ότι στο εξωτερικό κυκλοφορούν ήδη πλήρεις σειρές προϊόντων μακιγιάζ για άνδρες. (Για άνδρες που βγάζουν τα φρύδια τους, κάνουν αποτρίχωση, μπότοξ, ίσως καμιά πλαστική κ.λπ.) Τα βλέπει ο καθένας σε ειδικά περίπτερα στις αίθουσες των καλλυντικών στα μεγάλα καταστήματα. Στις φιλελεύθερες κοινωνίες δεν υπάρχει κάτι μεμπτό στην περίπτωση ενός άνδρα που μακιγιάρεται. Συνεπώς, ο Τριντό θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει αυτό το επιχείρημα και να αποστομώσει τους επικριτές του: Μου αρέσει να βάφομαι. Σας πειράζει;
Θα μπορούσε μάλιστα ο πρωθυπουργός του Καναδά να πάει ακόμη παρακάτω και να βγει στους αριστερούς επικριτές του από αριστερότερα. Να διεκδικήσει, δηλαδή, το δικαίωμα της ξεχωριστής «ταυτότητας φύλου» για την περίπτωσή του! Ανδρας που αισθάνεται άνδρας, αλλά του αρέσει να βάφει το πρόσωπο. Θα δούμε πώς θα το ονομάσουμε, δεν είναι δύσκολο, υπάρχουν ήδη πάνω από εκατό διαφορετικές ταυτότητες φύλου και ολοένα αυξάνονται. Να σας δώσω μερικά παραδείγματα ποικιλιών φύλου, που ανακάλυψα εξερευνώντας τις ειδικές ιστοσελίδες στο Ιντερνετ: «Autogender» είναι όταν το φύλο σου είναι τελείως προσωπικό και ξεχωριστό – sui generis, θα λέγαμε. «Genderfuzz» είναι όταν έχεις περισσότερα από ένα φύλα και είναι τόσο μπερδεμένα, ώστε ούτε εσύ ο ίδιος ξέρεις τι είσαι. «Oneirogender» (το καλύτερό μου!) είναι όταν ονειρεύεσαι, χωρίς να κοιμάσαι, ότι έχεις ένα φύλο, αλλά χωρίς να νιώθεις την πίεση ή την επιθυμία να γίνεις αυτό το φύλο.
Τέλος, τον ορισμό του «peri-gender» αρνούμαι να το μεταφράσω, διότι δεν μπορώ να τον κάνω καλύτερο στα ελληνικά: «When you identify with a gender, but not as a gender»! Αλλά ως τι; Ας πούμε, ως βιογενετιστής ή ως τραπεζίτης; Και αν νομίζετε ότι όλα αυτά δεν σας αφορούν, διότι εσείς ξέρετε τι είστε και αυτό σας φτάνει, να σας πληροφορήσω, κακομοίρηδές μου, ότι ανήκετε στο φύλο με την ονομασία «apagender»! Ανήκετε, δηλαδή, σε εκείνους που είναι τόσο σίγουροι για το φύλο τους, ώστε νομίζουν ότι δεν υπάρχει λόγος να ερευνήσουν την ταυτότητά του. (Ολα αυτά ισχύουν, ορκίζομαι ότι δεν τα βγάζω από το κεφάλι μου. Θα ήμουν μάλιστα πολύ περήφανος αν μπορούσα να τα έχω επινοήσει μόνος μου…)
Μια καλή διέξοδος, αν ποτέ μπλέξετε με τρελούς που δεν πείθονται ότι το φύλο σας μπορεί να είναι αυτό που φαίνεται (ακριβέστερα, αυτό που θα φαινόταν αν κατεβάζατε το βρακί σας) είναι ο αυτοπροσδιορισμός που χρησιμοποιώ εγώ, για να εκνευρίζω τους υπερευαίσθητους προοδευτικούς περί το θέμα: Είμαι μια λεσβία αιχμαλωτισμένη μέσα στο σώμα ενός άνδρα, οπότε δεν έχω λόγο να παραπονούμαι…
Η μόνη υπερασπιστική γραμμή, λοιπόν, για τον Τριντό περνάει μέσα από τις παλαβομάρες του «identity politics», οι οποίες εντέλει καταργούν τη διάκριση ανάμεσα στο αντικειμενικό και το υποκειμενικό και επιβάλλουν μόνο το δεύτερο. Διότι αυτό συμβαίνει όταν η έννοια της «ταυτότητας φύλου» (δηλαδή η υποκειμενική αντίληψη του φύλου) εκτοπίζει την αντικειμενική πραγματικότητα του βιολογικού φύλου. Αν τραβήξουμε τη γραμμή αυτής της λογικής μέχρι το τέλος της, αν δηλαδή συνεχίσουμε να επινοούμε καινούργιες «ταυτότητες φύλου», θα καταλήξουμε στην κατάργηση του φύλου. Θα έχουμε δηλαδή καταργήσει την πραγματικότητα, μέσα από την άρνησή μας να την αναγνωρίσουμε. Ωραία πρόοδος!..