Εχει δίκιο ο κ. Ευκλείδης Τσακαλώτος όταν γράφει για τις απαρχές του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου ότι «λάθη γίνανε και από τις δημοκρατικές δυνάμεις των δημοκρατικών χωρών τόσο για την Τσεχοσλοβακία όσο και για την Ισπανία όπου δεν σήκωσαν ούτε το δαχτυλάκι τους είτε να αποτρέψουν το διαμελισμό της πρώτης είτε να στηρίξουν τη δημοκρατική κυβέρνηση της δεύτερης. Λάθη γίνανε και από τα κεντρώα κόμματα στη Γερμανία» (Facebook 22.9.2019).
Μόνο που το σύμφωνο Μολότοφ – Ρίμπεντροπ, μεταξύ της ναζιστικής Γερμανίας και της κομμουνιστικής Σοβιετικής Ενωσης, ήταν χειρότερο από λάθος. Ηταν έγκλημα. Δεν εμπεριείχε μόνο μέτρα (της αποτυχημένης, όπως αποδείχθηκε) πολιτικής κατευνασμού του θηρίου, όπως η συμφωνία του Μονάχου, που υπέγραψαν οι δυτικές δυνάμεις με τον Χίτλερ το 1938. Ο Στάλιν δεν προσπαθούσε να αποτρέψει τον πόλεμο, όπως ο δυστυχής πρωθυπουργός της Βρετανίας Nέβιλ Τσάμπερλεν. Συμφώνησε με τον Χίτλερ να τον ξεκινήσει και να μοιραστούν το τρόπαιο που ήταν η Πολωνία, συν κάποιες βαλτικές χώρες. Σχηματικά θα λέγαμε ότι με τη συμφωνία του Μονάχου οι Δυτικοί ήταν ένοχοι για την εγκατάλειψη θύματος· δήλωσαν ότι δεν θα έκαναν πόλεμο για χάρη της αδύναμης Τσεχοσλοβακίας. Με το σύμφωνο Μολότοφ – Ρίμπεντροπ η ΕΣΣΔ ήταν συνένοχη για τον φόνο –έμπηξε βαθιά το μαχαίρι στο σώμα της Πολωνίας– και για τη μοιρασιά της λείας.
Βεβαίως, η Ιστορία δεν σταματά στις 23 Αυγούστου 1939 όταν ο υπουργός Εξωτερικών της ναζιστικής Γερμανίας Γιοάχιμ φον Ρίμπεντροπ και ο υπουργός Εξωτερικών της Σοβιετικής Ενωσης Βιατσεσλάβ Μιχάιλοβιτς Μολότοφ υπέγραψαν τη συμφωνία· ούτε στις 31 Αυγούστου του ίδιου έτους όταν τη συμφωνία επικύρωσε το Ανώτατο Σοβιέτ· ούτε την 1η Σεπτεμβρίου που οι ναζιστικές δυνάμεις επιτέθηκαν στην Πολωνία· ούτε στις 17 Σεπτεμβρίου που οι σοβιετικές δυνάμεις επιτέθηκαν πισώπλατα χωρίς κήρυξη πολέμου στη χώρα που αγωνιζόταν κατά των ναζί· ούτε τους δύο μήνες, Απρίλιος-Μάιος του 1940, που οι μυστικές υπηρεσίες της ΕΣΣΔ εκτέλεσαν 200.000 αξιωματικούς, αξιωματούχους, διανοούμενους κ.λπ. της Πολωνίας. Υπάρχει και η φωτογραφία με τους Σοβιετικούς στρατιώτες να υψώνουν την κόκκινη σημαία στο Ράιχσταγκ στις 2 Μαΐου του 1945, φωτογραφία που κοσμεί τη σχετική ανάρτηση του κ. Τσακαλώτου στο Facebook.
Είναι αληθές ότι η μετέπειτα αντίσταση των Σοβιετικών, όταν ο Χίτλερ παραβίασε το 1941 το σύμφωνο Μολότοφ – Ρίμπεντροπ και εισέβαλε στην ΕΣΣΔ, ήταν μεγαλειώδης.
Η συμβολή της ΕΣΣΔ στη νίκη κατά του ναζιστικού τέρατος ήταν τεράστια, όπως και ο αριθμός των θυμάτων της. Ομως το δόγμα «τα στερνά τιμούν τα πρώτα» έχει και δύο αστερίσκους. Πρώτον, η περίοδος 1941-1945 δεν ήταν τα στερνά της Σοβιετικής Ενωσης. Ακολούθησε η περίοδος 1945-1990, όταν οι χώρες που απελευθέρωσε ο Κόκκινος Στρατός άλλαξαν ολοκληρωτισμό. Μπορεί οι κομμουνιστικές δικτατορίες να ωχριούν μπροστά στις ναζιστικές θηριωδίες, αλλά οι λαοί της Πολωνίας, της Τσεχοσλοβακίας, της Ανατολικής Γερμανίας κ.λπ. δεν ρωτήθηκαν για το μέλλον τους. Ο Κόκκινος Στρατός, που τους απελευθέρωσε από τους ναζί, τους υποδούλωσε στο ΚΚΣΕ.
Εκατοντάδες χιλιάδες δολοφονήθηκαν και εξορίστηκαν, εκατομμύρια σκλαβώθηκαν. Αυτό δεν μπορεί και δεν πρέπει να το κρύψει η κόκκινη σημαία πάνω από το Ράιχσταγκ. Δεύτερον, μπορεί τα στερνά να τιμούν, αλλά δεν αποσιωπούν τα πρώτα. Και τα πρώτα δεν δείχνουν ότι ο Στάλιν καιγόταν για την «απελευθέρωση των λαών».
Δείχνουν μόνο ότι τον έπιασε κορόιδο ο Χίτλερ. Εκεί που ήταν να μοιραστούν την Ανατολική Ευρώπη, έφτασαν τα γερμανικά πάντσερ έξω από τη Μόσχα…