Χθες το απόγευμα, ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε την έναρξη της επιχείρησης στο εσωτερικό της Συρίας για τη δημιουργία μιας ζώνης ασφαλείας στα βόρεια της χώρας. Η υλοποίησή της ασφαλώς δεν θα ήταν δυνατή χωρίς την ανοχή, αν όχι συναίνεση, του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έλαβε την απόφαση απόσυρσης από την περιοχή αιφνιδιαστικά, σε μια προσπάθεια να στρέψει το ενδιαφέρον της αμερικανικής κοινής γνώμης μακριά από την εγχώρια πολιτική ζωή εξαιτίας της επαπειλούμενης παραπομπής του από το Κογκρέσο.
Για τον Ερντογάν, από την άλλη πλευρά, η χρονική συγκυρία είναι εξίσου κατάλληλη. Η οικονομία της χώρας του και το εθνικό νόμισμα καταρρέουν, και οι Τούρκοι πολίτες, ιδίως όσοι ανήκουν στα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα, έχουν αρχίσει να βλέπουν τους 3,6 εκατ. Σύρους πρόσφυγες ως αποδιοπομπαίους τράγους, υπευθύνους για όλα τα δεινά τους, επομένως η σταδιακή μετεγκατάστασή τους στην επονομαζόμενη από τον Τούρκο πρόεδρο «ζώνη ειρήνης» εκτονώνει τις εσωτερικές κοινωνικές εντάσεις και, παράλληλα, αποτρέπει την πάγια εθνική ανησυχία για τη δημιουργία κουρδικού κράτους, μέσω μιας σιωπηρής ανταλλαγής πληθυσμών.
Πόσο εφικτό, όμως, είναι να πειστούν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους οι Σύροι πρόσφυγες που βρίσκονται ήδη αρκετά χρόνια στην Τουρκία, εργάζονται, παντρεύονται (οι νεότεροι) και κάνουν παιδιά, τα οποία πηγαίνουν ήδη σε τουρκικά σχολεία; Καθόλου ρεαλιστικό ηχεί το σενάριο που έχει στο μυαλό του ο Ερντογάν, ότι δηλαδή 2-3 εκατομμύρια εξ αυτών, «των μουσουλμάνων αδελφών» όπως τους προσφωνούσε στην αρχή της συριακής κρίσης, θα επαναπατρισθούν οικειοθελώς. Αντίθετα, πολύ πιθανότερο είναι αυτό μιας νέας αιματοχυσίας και ενός νέου προσφυγικού κύματος προς την Τουρκία και κατ’ επέκταση στην Ευρώπη.
Αν κάτι συνδέει τον Ντόναλντ Τραμπ και τον Ταγίπ Ερντογάν, αυτό είναι αφενός η προσωπική ανάληψη πρωτοβουλιών, αδιαφορώντας για την υπόλοιπη διεθνή κοινότητα, και αφετέρου η προσκόλλησή τους σε μια κοντόφθαλμη –day to day– πολιτική που εξυπηρετεί μόνο την παραμονή τους στην εξουσία, ανεξάρτητα από το ανθρωπιστικό κόστος και τις μακροπρόθεσμες συνέπειες για μια ευρύτερη περιοχή του πλανήτη.