Είναι μια βιτρίνα του «ελληνικού καπιταλισμού», μια φαραωνική κατασκευή που θα αντανακλά την ισχύ και την επιθετικότητα του κεφαλαίου, ένα έργο απρόσιτο στον πολύ κόσμο, αποστειρωμένο, όπου δεν θα μπορεί να έχει παρουσία η φτωχή νεολαία. Αυτά έλεγαν κάποιοι, όχι λίγοι, όταν βρισκόταν στα σκαριά το Κέντρο Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος. Τώρα που το ΚΠΙΣΝ είναι ένα εμβληματικό τοπόσημο και σημείο αναφοράς για την Αθήνα, κέντρο πολιτισμού, εκπαίδευσης και αναψυχής, ανοιχτό στον κάθε πολίτη, όλα αυτά έχουν ξεχαστεί, ελάχιστοι τα θυμούνται.
Ελάχιστοι θυμούνται και τη φασαρία, άλλης φύσεως, όχι ιδεολογική όπως στην περίπτωση του ΚΠΙΣΝ, γύρω από το νέο Μουσείο της Ακρόπολης, που αυτό κι αν πέρασε από σαράντα κύματα σε διάφορα στάδια του έργου. Η δημόσια αντιπαράθεση, οι πολιτικές κόντρες, ο πρωτοφανής θόρυβος κράτησαν περισσότερο από τρεις δεκαετίες. Μόνο στο Συμβούλιο της Επικρατείας ασκήθηκαν περίπου 10 αιτήσεις ακύρωσης, ενώ αμέτρητες ήταν οι καταγγελίες για καταστροφές αρχαιοτήτων. Σε παλαιότερη συνέντευξή του, ο πρόεδρος του Μουσείου Ακρόπολης Δημήτρης Παντερμαλής είχε εξομολογηθεί ότι πάνω από 100 φορές βρέθηκε σε ανακριτικά γραφεία και χρειάστηκαν ατελείωτες εργατοώρες από δικηγόρους και υπηρεσιακούς παράγοντες, για να ξεπεραστούν εμπόδια που διαρκώς ανέκυπταν. Τώρα, βέβαια, το «στολίδι» της Αθήνας είναι η προστιθέμενη αξία της και καμαρώνουμε κάθε φορά που σπάει ρεκόρ επισκεψιμότητας.
Παρόμοια και η περίπτωση του τραμ σε γειτονιές όπως αυτή της Νέας Σμύρνης, όπου αγανακτισμένοι κάτοικοι «ξάπλωναν» στον δρόμο ως ένδειξη διαμαρτυρίας για την επαπειλούμενη καταστροφή της περιοχής τους. Δεν νομίζω ότι επηρέασε αρνητικά τις περιοχές απ’ όπου διήλθε.
Η σύγχρονη ελληνική ιστορία είναι γεμάτη παρόμοια παραδείγματα. Δύσκολα θα βρει κανείς κάποιο μεγάλο έργο που να έγινε ανώδυνα, χωρίς να αποτελέσει πεδίο διχασμού και σφοδρών συγκρούσεων, όπου ακόμη και η πραγματικά γόνιμη κριτική έπεφτε θύμα της τυφλής αντιπαράθεσης.
Το Ελληνικό δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Και τώρα που όπως φαίνεται έχει μπει στην τελική ευθεία, η δημοσιοποίηση της αρχιτεκτονικής πρότασης για το κέντρο αναψυχής που θέλει να δημιουργήσει στο Ελληνικό η αμερικανική MGE –εφόσον κερδίσει στον εν εξελίξει διαγωνισμό της παραχώρησης της άδειας του καζίνο– άναψε φωτιές.
Να συμφωνήσουμε ότι το σχέδιο –υποτίθεται, εμπνευσμένο από τις Καρυάτιδες– είναι κακό. Αλλά να συμφωνήσουμε και στο ότι αυτή η συζήτηση πρέπει να γίνει με άλλους όρους, έχοντας στο επίκεντρο έναν προβληματισμό για το τι είδους ψηλά κτίρια θέλουμε στην Αθήνα και ποια θα μπορούσε να είναι μια ιδανική αρχή σε μια πόλη που παραμένει προβληματική και καθηλωμένη. Αν κάποιος «πετάξει» πάνω από την Αθήνα θα δει μια μάζα τσιμέντου. Η δημιουργία των συγκεκριμένων κτιρίων, όσο κι αν στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι ιδιωτική υπόθεση, μας αφορά. Ας μη χάσουμε την ευκαιρία να κάνουμε μια ουσιαστική συζήτηση. Ολα είναι ανοιχτά, υπό την προϋπόθεση ότι είμαστε κι εμείς ανοιχτοί.