Ηταν ωραία την Τετάρτη στο Ζάππειο. Βοήθησε το άκαιρο θέρος. Βοήθησε και ο γραφίστας, που, αντί να αναπαραστήσει, φρόντισε μάλλον να καλύψει πίσω από ένα λιτό φόντο το θέμα της εκδήλωσης. Σε προηγούμενους εορτασμούς για τη ναυμαχία της Σαλαμίνας είχαν επιστρατευθεί ομοιώματα τριήρεων σε φυσικό μέγεθος.
Στο Ζάππειο, όμως, εμφανίστηκε μόνο μια αφαιρετική μακέτα. Μια γραμμική τριηρούλα με ανδρείκελα στα κουπιά.
Το ανθρώπινο φόντο δεν συντονίστηκε με την εικαστική λιτότητα. Πανηγυρίζοντας την πρεμιέρα των εκδηλώσεων για την επέτειο των 2.500 χρόνων από τις Θερμοπύλες και τη Σαλαμίνα, η αρμοδιότερη από τους παριστάμενους υπουργούς απήγγειλε Μπάιρον. «Ω γη!» είπε διά του ποιητή η Λίνα Μενδώνη. «Από το στήθος σου δώσε μας πίσω / ένα απομεινάρι των νεκρών Σπαρτιατών!».
Η υπουργός ανέλαβε να συνδέσει και τις δύο επετείους. Η Παλιγγενεσία του 1821 ήταν τέκνο του Διαφωτισμού που ήταν τέκνο του αρχαιοελληνικού πνεύματος. Αρα, το 1821 είναι δισέγγονο του Λεωνίδα και του Θεμιστοκλέους.
Θα ήταν υπερβολικό να πολιτικοποιήσει κανείς μια τέτοια γιορτή της κοινοτοπίας.
Η συμμετοχή του Προέδρου της Δημοκρατίας και του πρωθυπουργού ισοσκελίστηκε συμβολικά από τη χαρίεσσα παρουσία του πρώτου περιφερειαρχικού ζεύγους και του Σάκη Ρουβά. Κι ωστόσο, από τη σύναξη επιχειρήθηκε να εξαχθούν πολιτικά μηνύματα. Μια φράση του πρωθυπουργού αποκολλήθηκε από τα συμφραζόμενα της ομιλίας του για να χρησιμοποιηθεί σαν προπαγανδιστικό τρικάκι. «Κύματα προσφύγων και οικονομικών μεταναστών πολιορκούν τώρα τις ευρωπαϊκές χώρες», είπε ο Μητσοτάκης. Και αυτό μεταφράστηκε σε «τότε αντιμετωπίσαμε τους Πέρσες, τώρα αντιμετωπίζουμε Ασιάτες “εισβολείς” στα νησιά μας».
Το παράδειγμα είναι χοντρό. Το Ζάππειο της Σαλαμίνας είχε πολιτικό χαρακτήρα, όχι όμως για τους πανηγυρικούς, ούτε για την αναμενόμενη παρανάγνωσή τους. Αυτά εγγράφονται στην υπεράντληση των ιδεολογικών πόρων από το έδαφος του αρχαίου παρελθόντος – τη γη (ω, γη!) από το στήθος της οποίας ζητάμε ακόμη απομεινάρια.
Στις εικόνες του Ζαππείου αντανακλάται η εκδοχή μιας Ελλάδας όπως είναι σήμερα. Η χώρα που διεκδικεί «επιστροφή στην κανονικότητα», όχι σαν πρόοδο, αλλά κυριολεκτικά σαν επιστροφή σε αυτό που είχε προ κρίσης μπαναλοποιηθεί ως «κανονικό». «Κανονικότατα», ο Πρόεδρος και η μισή κυβέρνηση χοροστατούσαν σαν ζωντανή αποτύπωση των συνθηκών υπό τις οποίες η κυβέρνηση αναγκάστηκε να προβεί σε αναδασμό επετείων: το 1821 στη Γιάννα· οι Θερμοπύλες στη Μαριάννα.
«Μέσω της νίκης τους στους Μηδικούς Πολέμους», είπε την Τετάρτη ο Προκόπης Παυλόπουλος, «οι Ελληνες κατέδειξαν την υπεροχή του ατίθασου ελληνικού πνεύματος απέναντι στο πνεύμα κάθε δεσποτισμού. Ειδικότερα δε δεσποτισμού υπό τον μανδύα π.χ. της βασιλείας, της τυραννίας ή και της ολιγαρχίας».
Αυτό με την ολιγαρχία ακόμη το παλεύουμε.