Υπάρχει η υπόνοια ότι Τραμπ και Ερντογάν ολοκλήρωσαν την περασμένη Πέμπτη το βράδυ μία παράσταση με τη συμφωνία στην οποία κατέληξαν. Οτι δηλαδή έπαιζαν θέατρο, έχοντας προσυμφωνήσει για την τουρκική εισβολή και ότι η περιβόητη επιστολή – «μην κάνεις τον σκληρό (ή τον νταή)», «μην είσαι ανόητος (ή κορόιδο)»– που υποτίθεται ότι έστειλε στις 9 του μήνα ο Τραμπ στον Ερντογάν, όπως και η κατάληξή της δήθεν στον κάλαθο των αχρήστων όπου την έριξε δήθεν ο δεύτερος, δεν ήταν τίποτα περισσότερο από σκηνοθετικό εύρημα. Συμμετοχή στην παράσταση σε δεύτερους ρόλους είχαν επίσης οι Πενς, Πομπέο και Τσαβούσογλου.
Αν έχει πραγματική βάση η παραπάνω υπόνοια, ίσως φανεί με την πάροδο του χρόνου. Προς το παρόν, τα δεδομένα είναι τα εξής: α) Μία αμερικανοτουρκική συμφωνία κατάπαυσης του πυρός για 120 ώρες για να αποσυρθούν οι Κούρδοι από κάποια ζώνη ασφαλείας, όπως επιθυμεί η Αγκυρα, αλλά β) το εύρος αυτής της ζώνης είναι εντελώς ασαφές, καθώς η Αγκυρα επιμένει ότι το μήκος της θα είναι περί τα 460 χιλιόμετρα, ώς τα σύνορα με το Ιράκ, οι Κούρδοι μιλούν για μία πολύ περιορισμένη έκταση, οι Ρώσοι ζητούν διευκρινίσεις για να καταλάβουν ακριβώς περί τίνος πρόκειται και ο Ασαντ δεν δείχνει διατεθειμένος να δεχθεί την τουρκική άποψη. Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι οι Αμερικανοί ξέρουν (αν το θέλουν) ακριβώς τις διαθέσεις των Τούρκων, αλλά πάντως ο Τραμπ τώρα, αφενός υμνεί τον εαυτό του για την «απαράμιλλη σοφία» του και αφετέρου τον Ερντογάν ως μέγα και τρανό «σκληρό», δηλαδή «νταή».
Είναι νωρίς ακόμη για ακριβείς εκτιμήσεις της κατάστασης στην περιοχή. Ισως η ερχόμενη εβδομάδα να αποδειχθεί κρίσιμη, ανάλογα με τη συμπεριφορά των εμπλεκομένων. Πιο ασφαλή συμπεράσματα για το ορατό μέλλον θα μπορούν να εξαχθούν μετά τη συνάντηση Πούτιν – Ερντογάν. Ωστόσο, το πιθανότερο είναι ότι ο Ρώσος πρόεδρος θα προσπαθήσει να ισορροπήσει, καθώς από τη μία πλευρά στηρίζει το καθεστώς του Ασαντ, λειτουργεί ως εγγυητής της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας και δεν θέλει αναβίωση του ISIS, ενώ από την άλλη πλευρά δεν επιθυμεί να χαλάσει τις σχέσεις του με την Αγκυρα και να δοθεί τέλος στη διαδικασία ρωσοτουρκικής προσέγγισης που βρίσκεται σε εξέλιξη. Αρα, θα δούμε…
Ομως, με τα σημερινά δεδομένα μία πρώτη εκτίμηση μπορεί να γίνει για τους μέχρι τώρα «κερδισμένους» και «χαμένους» της τουρκικής εισβολής. Το καθεστώς Ερντογάν εντάσσεται οπωσδήποτε στους πρώτους.
Εξασφάλισε κάποια ζώνη ασφαλείας – έστω με άγνωστες ακόμη διαστάσεις–, επανέκτησε την πλήρη κυριαρχία του στο εσωτερικό της Τουρκίας και εδραιώθηκε ως ένας από τους βασικούς παίκτες στην περιοχή.
Το ίδιο ισχύει για το καθεστώς Ασαντ, αφού μετά την εγκατάλειψη των Κούρδων από τους Αμερικανούς και μπροστά στον κίνδυνο αφανισμού τους από τους Τούρκους, αυτοί επανήλθαν στην αγκαλιά της Δαμασκού.
Ομως, ο Ασαντ και το καθεστώς του θα κριθούν επίσης από το πόσο έδαφος θα παραχωρήσουν στην Τουρκία. Αυτό εξαρτάται βεβαίως και από τις διαθέσεις των Ρώσων, που η ασυνάρτητη πολιτική Τραμπ τους έχει αναδείξει σε μεγάλο παίκτη στην περιοχή. Το Ιράν ανήκει επίσης στους «κερδισμένους» έστω και έμμεσα, γιατί η δημιουργία ημιαυτόνομου κουρδικοί κρατιδίου, που η Τεχεράνη δεν επιθυμούσε, έμεινε άπιαστο όραμα και βεβαίως παράλληλα ενισχύθηκε το καθεστώς Ασαντ.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι Κούρδοι είναι οι κύριοι «χαμένοι». Προδομένοι και εγκαταλελειμμένοι από τους Αμερικανούς βλέπουν τα όνειρά τους να συντρίβονται, τις θυσίες τους να πηγαίνουν χαμένες και να επανακάμπτουν εξ ανάγκης στην αγκαλιά του Ασαντ.
Ούτε οι Ρώσοι δείχνουν οποιαδήποτε πρόθεση να τους προστατεύσουν. Για τις ΗΠΑ, το πλήγμα που κατάφερε ο Ντόναλντ Τραμπ στην αξιοπιστία τους είναι εξαιρετικά σοβαρό και μένει να φανεί πόσο θα επηρεάσει τις σχέσεις τους με το Ισραήλ, τη Σαουδική Αραβία και άλλα αραβικά κράτη και εμιράτα. Οσο και να μην το δείχνουν, είναι βέβαιο ότι οι εξελίξεις ανησυχούν Ισραηλινούς, Σαουδάραβες, Αιγυπτίους και άλλους που οι σχέσεις τους με την Τουρκία είναι ψυχρές. Λογικά (αμφισβητούμενο), αρνητικές θα είναι οι πολιτικές συνέπειες και για τον ίδιο τον Τραμπ.
Τέλος, στους μεγάλους «χαμένους» ανήκει σίγουρα η Ευρωπαϊκή Ενωση. Η συγκεκριμένη κρίση κατέδειξε πλήρως την αδυναμία της να παίξει ρόλο στα διεθνή γεγονότα και στις κρίσεις, ακόμη και όταν την αφορούν γεωπολιτικά. Πρόκειται για παίκτη πάγκου!