Η επιτυχία της στρατηγικής εθνικής ασφαλείας κάθε χώρας, ιδιαίτερα εκείνων που βρίσκονται σε εύφλεκτες γεωγραφικές περιοχές και αντιμετωπίζουν εξωτερικές απειλές, θα κριθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό από την αποτελεσματική χρήση όλων των περιεχομένων της «εργαλειοθήκης» εθνικής ασφαλείας (διπλωματικά, στρατιωτικά, οικονομικά κ.ά. μέσα).
Στην περίπτωση της χώρας μας, σημαντικό ρόλο θα παίξει ο βαθμός αξιοποίησης των πλεονεκτημάτων που δίδει η συμμετοχή σε υπερεθνικές ενώσεις και συμμαχίες, καθώς και οι συνεργασίες με μεγάλες ή μεσαίες δυνάμεις.
Εν προκειμένω, η Ελλάδα οφείλει να εκμεταλλευτεί την ιδιότητα του πλήρους μέλους της Ε.Ε. και τις ευκαιρίες που θα παρουσιαστούν, καθώς η Ενωση προσπαθεί να αυξήσει τις ικανότητές της σε θέματα άμυνας και ασφαλείας. Ευκαιρίες, σε μικρότερη κλίμακα, θα υπάρξουν και σε σχέση με το ΝΑΤΟ.
Επιπλέον, σημαντικά οφέλη μπορούν να προέλθουν από την εμβάθυνση της συνεργασίας με το Ισραήλ και σε μικρότερο βαθμό από την Αίγυπτο. Ωφέλιμες θα είναι και οι «βαλκανικές συνεργασίες» με Βουλγαρία, Ρουμανία, Σερβία, ενώ και η Βόρεια Μακεδονία είναι ένα στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί. Ιδιαίτερη σημασία έχει η σχέση με τις ΗΠΑ.
Η υπογραφή της νέας συμφωνίας αμυντικής συνεργασίας αποτελεί μια θετική εξέλιξη για τα ελληνικά συμφέροντα, αφού θα υπάρχει χειροπιαστό όφελος με δημιουργία υποδομών που θα χρησιμοποιούνται και από τη φιλοξενούσα χώρα, προσδοκία απόκτησης πολεμικού υλικού με προνομιακούς όρους και γενικότερης διπλωματικής στήριξης, στον βαθμό, βεβαίως, που εξυπηρετούνται και τα αμερικανικά συμφέροντα.
Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο μιας ρεαλιστικής, πολυεπίπεδης και πολυδιάστατης πολιτικής, η Ελλάδα οφείλει να αναβαθμίσει τις σχέσεις της, λαμβάνοντας υπόψη τον συσχετισμό δυνάμεων με άλλες μεγάλες δυνάμεις, όπως η Ρωσία και η Κίνα, αλλά και η Ινδία, ενώ δεν πρέπει να αγνοηθούν παλαιοί φίλοι, όπως ο αραβικός κόσμος και το Ιράν.
Τέλος, φρόνιμο θα ήταν να μην ξεχνάμε ότι (α) η (διεθνής) πολιτική είναι μια ιδιαίτερα κυνική υπόθεση και υπάρχουν μόνιμα συμφέροντα και όχι μόνιμοι φίλοι ή εχθροί και (β) κανένας σύμμαχος δεν θα απλώσει ομπρέλα προστασίας σε περίπτωση θερμής σύγκρουσης. Οπως και εμείς, άλλωστε, δεν θα εμπλακούμε στρατιωτικά στις χώρες της Βαλτικής ή στο Ισραήλ. Αλλά οι συμμαχίες προσφέρουν διάφορα άλλα οφέλη, εφόσον αξιοποιηθούν αποτελεσματικά.
* Ο κ. Ντόκος είναι γενικός διευθυντής στο ΕΛΙΑΜΕΠ.