Μέτρα για βελτίωση του μεταναστευτικού

Μέτρα για βελτίωση του μεταναστευτικού

3' 33" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η Ελλάδα υφίσταται τα τελευταία χρόνια μαζική, ανεξέλεγκτη μεταναστευτική ροή από τα ανατολικά της σύνορα. Οι αριθμοί υπερβαίνουν τις δυνατότητες διαχείρισης και οι δυσκολίες εφαρμογής συνολικής πολιτικής δημιουργεί σοβαρότατα εσωτερικά προβλήματα.

Η Ελλάδα με τα εκτεταμένα θαλάσσια σύνορα είναι πρακτικά αδύνατον να αποτρέψει την παράνομη είσοδο και δεν έχει τη δυνατότητα να συγκρατεί έναν συνεχώς αυξανόμενο αριθμό οικονομικών μεταναστών εντός της επικράτειάς της.

Οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες έλυσαν, σε μεγάλο βαθμό, το πρόβλημά τους. Επικαλούμενες το Δουβλίνο ΙΙ, μας επιστρέφουν με συνοπτικές διαδικασίες όσους παράνομους μετανάστες έχουν εισέλθει στις χώρες τους προερχόμενοι από την Ελλάδα. Για να βελτιωθεί ουσιαστικά η ετεροβαρής αυτή κατάσταση, απαιτείται η εκπόνηση στρατηγικής, τόσο σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης όσο και σε εθνικό.

Διαδοχικές κυβερνήσεις εναποθέτουν σε μεγάλο βαθμό τις ελπίδες τους στη συμφωνία επανεισδοχής που συνήψε η Ε.Ε. με την Τουρκία το 2013, στην κοινή δήλωση Ε.Ε. – Τουρκίας του 2016 και στο ελληνοτουρκικό πρωτόκολλο επανεισδοχής του 2001. Τα αποτελέσματα είναι πενιχρά, οι επανεισδοχές είναι ελάχιστες.

Τα στοιχεία της ιστοσελίδας του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, για την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουλίου 2019, αναφέρουν τα εξής: Με βάση το διμερές πρωτόκολλο επανεισδοχής Ελλάδας – Τουρκίας, δεν έχει επιστρέψει ούτε ένας. Με βάση τη συμφωνία επανεισδοχής Ε.Ε. – Τουρκίας, έχουν επιστρέψει 40. Με βάση την κοινή δήλωση Ε.Ε. – Τουρκίας, 86.

Σημειώνω ότι η παρουσία του Frontex στα θαλάσσια σύνορα δεν λύνει το πρόβλημα. Ο Frontex περιπολεί σε ελληνικά και σε διεθνή ύδατα και, συνεπώς, όσοι μετανάστες περισυλλέγονται μεταφέρονται σε ελληνικό έδαφος. Μια πρόταση που είχε γίνει προς τον γενικό γραμματέα το υπουργείου Εσωτερικών της Τουρκίας Οσμάν Γκιουνές, το 2009, ήταν να πραγματοποιούνται κοινές περιπολίες Frontex και τουρκικής ακτοφυλακής εντός των τουρκικών χωρικών υδάτων. Αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα να επιστρέφουν στην Τουρκία.

Η αποδοχή της πρότασης αυτής από την Αγκυρα θα έδειχνε τις πραγματικές της προθέσεις και θα έπειθε ότι πράγματι κάνει ό,τι μπορεί για να αποτρέψει τη μεταναστευτική ροή προς την Ελλάδα. Εκτιμώ ότι η πρόταση αυτή θα πρέπει να υποβληθεί τόσο προς την τουρκική κυβέρνηση όσο και προς τους εταίρους μας και να καταστεί κοινή θέση της Ε.Ε.

Ακόμη τρία μέτρα θα μπορούσαν να βελτιώσουν την κατάσταση σε εθνικό επίπεδο:

Πρώτον, να ενισχυθούν τα προγράμματα του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης, τα οποία με οικονομική και κοινωνική υποστήριξη έχουν βοηθήσει από το 2010 περισσότερους από 35.000 μετανάστες να επιστρέψουν οικειοθελώς στις πατρίδες τους.

Δεύτερον, να πιεσθούν οι πρεσβείες των κρατών προέλευσης στην Αθήνα, ώστε να χορηγούν άμεσα τα απαραίτητα ταξιδιωτικά έγγραφα επιστροφής, αλλά και να δέχονται τη χρήση του ευρωπαϊκού ταξιδιωτικού εγγράφου (EU laissez passer). Πολλές από τις πρεσβείες είτε κωλυσιεργούν είτε αρνούνται να εκδώσουν τα ταξιδιωτικά έγγραφα, με αποτέλεσμα να δυσκολεύει η επιστροφή των προς απέλαση μεταναστών.

Τρίτον, να συνάψουμε διμερείς συμφωνίες επανεισδοχής με όσα κράτη προέλευσης δεν το έχουμε πράξει (μέχρι να συναφθούν σε επίπεδο Ε.Ε.), ώστε να καθίσταται εφικτή η ταχύτερη επιστροφή των προς απέλαση μεταναστών στις πατρίδες τους.

Προφανώς, η τουρκική οδός δεν αρκεί. Η Αγκυρα χρησιμοποιεί το προσφυγικό-μεταναστευτικό σαν μοχλό πίεσης για να αποσπά ανταλλάγματα τόσο από την Ελλάδα όσο και από την Ε.Ε., αυξάνοντας ή μειώνοντας τη ροή ανάλογα με τις επιδιώξεις της. Αυτό σημαίνει ότι οι δυνατότητες να βελτιωθεί δραστικά η κατάσταση στο μέτωπο του μεταναστευτικού σε συνεργασία με την Τουρκία, είτε σε ελληνικό είτε σε ευρωπαϊκό επίπεδο, είναι περιορισμένες.

Με τον τουρκικό δρόμο να μην προσφέρει λύση, κρίσιμο στοιχείο αποτελεί η ενίσχυση της συνεργασίας της Ε.Ε. με τις χώρες καταγωγής. Η Ευρώπη έχει εκπονήσει συνολική στρατηγική για τις επιστροφές, που περιλαμβάνει και κοινές πτήσεις επιστροφής στις χώρες προέλευσης, τις οποίες οργανώνει ο Frontex.

Μια σημαντική εξέλιξη είναι η σύναψη συμφωνιών επανεισδοχής με 23 κράτη προέλευσης. Ο αριθμός είναι μικρός και οι περισσότερες συμφωνίες δεν ενδιαφέρουν την Ελλάδα. Εχουμε, συνεπώς, κάθε συμφέρον να πιέσουμε την Ε.Ε. να συνάψει συμφωνίες με τις χώρες που μας ενδιαφέρουν και να χρησιμοποιηθούν οι μοχλοί πίεσης προς τις χώρες αυτές. Είναι προϋπόθεση για να ξεπεράσουμε το κρίσιμο πρόβλημα των καθυστερήσεων και των αρνήσεων που προβάλλουν οι χώρες προέλευσης για την έκδοση των απαιτούμενων ταξιδιωτικών εγγράφων.

Δεν λειτουργούμε στο κενό. Τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ιουνίου 2015 αναφέρουν ότι θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν «τα επιπλέον στοιχεία για την άσκηση επιρροής» στον τομέα της επανεισδοχής, όπως η αναπτυξιακή βοήθεια, η πολιτική γειτονίας, οι εμπορικές συμφωνίες και οι εμπορικές προτιμήσεις.

* Ο κ. Κωνσταντίνος Μπίτσιος είναι αντιπρόεδρος του ΣΕΒ.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή