Από τότε που δολοφονήθηκε ο Παύλος Φύσσας και η τότε κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά αποφάσισε να ανοίξει το ποινικό χειρουργείο για τις έκνομες δράσεις της Χρυσής Αυγής, πέρασαν έξι και πλέον χρόνια. Η δίκη με δεκάδες κατηγορουμένους, ανάμεσά τους και όλα τα πολιτικά στελέχη της Χ.Α. που είχαν εκλεγεί βουλευτές το 2012, ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2015 και επιτέλους βαίνει προς το τέλος της μετά την ολοκλήρωση και της απολογίας του Νίκου Μιχαλολιάκου.
Το δικαστήριο, με τη διεύθυνση της διαδικασίας από την ικανότατη δικαστικό Μαρία Λεπενιώτη, έκανε ό,τι μπορούσε για να φθάσει η δίκη στο τέλος και να αποδοθεί δικαιοσύνη σε συγγενείς θυμάτων και θύματα που είχαν δεχθεί την εγκληματική δράση μελών και στελεχών της Χ.Α., ανάμεσά τους ο Παύλος Φύσσας που δολοφονήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2013.
Η πολύκροτη δίκη, μοναδική στο είδος της σε όλη την Ευρώπη, καθώς δικάζονται για πρώτη φορά μέλη και στελέχη ενός κόμματος ως εγκληματική οργάνωση και κατά περίπτωση για σειρά εγκληματικών πράξεων, αποτέλεσε χαρακτηριστικό παράδειγμα της αδυναμίας της Δικαιοσύνης, αλλά και του πολιτικού συστήματος να εκκαθαρίσει το ποινικό τοπίο της υπόθεσης σε σύντομο χρόνο, χωρίς υπέρμετρες καθυστερήσεις. Οι αιτίες και οι παραλείψεις είναι πολλές και δεν είναι του παρόντος. Εκείνο που εντυπωσιάζει από την πολύχρονη δικαστική διαδικασία είναι πως όλοι οι πρώην βουλευτές της Χ.Α. αλλά και ο αρχηγός του κόμματος Νίκος Μιχαλολιάκος είτε αποχώρησαν νωρίς από τη Χ.Α. και διαχώρισαν την πολιτική τους θέση, είτε έμειναν μέχρι τέλους, κράτησαν στη δίκη την ίδια ακριβώς θέση και στάση.
Αρνήθηκαν τις κατηγορίες, δήλωσαν ότι διώκονται για πολιτικούς λόγους, προσπάθησαν να κρατήσουν το κόμμα τους, είτε παραμένουν σε αυτό είτε όχι, έξω από τα εγκλήματα, και ούτε ένας άρθρωσε απολογούμενος μία λέξη αποστασιοποίησης και καταδίκης για όσα περιλαμβάνονται στο βαρύ κατηγορητήριο.
Από τον Ευστάθιο Μπούκουρα, που έφυγε νωρίς, όταν ακόμα οι ανακρίσεις της Δικαιοσύνης κορυφώνονταν, ώς τον Ιωάννη Λαγό που ακόμα έχει πολιτικό ρόλο αφού εξελέγη ευρωβουλευτής, όλοι τήρησαν στις απολογίες τους την ίδια ακριβώς στάση. Ο Νίκος Μιχαλολιάκος μάλιστα υπερασπίστηκε μέχρι τέλους τη Χ.Α. και την ιδεολογία της, αλλά αρνήθηκε τα εγκλήματά της, συμπυκνώνοντας με στέρεο τρόπο τη γραμμή που ακολούθησαν στη δίκη όλα τα πολιτικά στελέχη της Χ.Α., επιχειρώντας με κάθε τρόπο να αποτινάξουν από πάνω τους τη βαριά κατηγορία της εγκληματικής οργάνωσης. Η απόφαση του δικαστηρίου αναμένεται τους πρώτους μήνες του 2020 και ασφαλώς το κρίσιμο θα είναι αν θα αναγνωρίσει πως υπήρξε εγκληματική οργάνωση, που συγκροτήθηκε από τα τότε πολιτικά στελέχη της Χ.Α., εγκληματική οργάνωση ναζιστικού τύπου με έκνομες δράσεις. Αν ήταν, όπως λέει το κατηγορητήριο, εγκληματική οργάνωση και η πολιτική πυραμίδα της Χ.Α., θα το επιβεβαιώσει μόνο το δικαστήριο.
Εκείνο για το οποίο έπεισαν προς το παρόν τα δικαζόμενα πολιτικά στελέχη της Χ.Α. είναι πως μετά τόσα χρόνια, από τόσα που μεσολάβησαν σε πολιτικό, κοινωνικό και ασφαλώς γι’ αυτούς και σε προσωπικό επίπεδο, όλοι τους έμειναν στο ίδιο σημείο. «Οργάνωση μέχρι τέλους». Προκλητικοί και αμετανόητοι.