Ακραία ιστορικά φαινόμενα

1' 49" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Τον Φεβρουάριο του 2010, ο Γιώργος Παπανδρέου βρισκόταν στο Νταβός και συναντούσε μυστικά τον τότε επικεφαλής του ΔΝΤ, Ντομινίκ Στρος-Καν, στην κουζίνα του ξενοδοχείου του. Σε διεθνές επίπεδο, όμως, είχε κλείσει μόλις ένας χρόνος από την ορκωμοσία του Μπαράκ Ομπάμα, του νέου πολιτικού που είχε αριστεύσει στο Χάρβαρντ και είχε γίνει γνωστός από το βιβλίο του με τίτλο «Η τόλμη της ελπίδας» (The Audacity of Hope), τίτλος ενδεικτικός για το πού μπορούσαν να οδηγήσουν οι «τολμηρές ελπίδες» ένα μαύρο παιδί από τη Χαβάη. Κλίμα αισιοδοξίας για το μέλλον απλωνόταν στον κόσμο και η έγκυρη επιστημονική επιθεώρηση Nature είχε δημοσιεύσει λίγες εβδομάδες νωρίτερα άρθρο με τίτλο «2020 Visions», που υποστήριζε ότι έως το 2020 η ανθρωπότητα θα έχει πάψει να εξαρτάται ενεργειακά από τους υδρογονάνθρακες, ενώ νέου τύπου αγροτικές καλλιέργειες θα διπλασίαζαν τη βιομάζα τους μέσα σε τρεις ώρες. Ενας επιστήμονας, ο Peter Turchin, έστειλε μια επιστολή στο Nature υποστηρίζοντας ότι η δεκαετία 2010-2020 «θα είναι μια περίοδος αυξανόμενης αστάθειας στις ΗΠΑ και στη δυτική Ευρώπη, που θα υπονομεύσει το είδος της επιστημονικής προόδου που περιγράφετε στο αφιέρωμά σας. Η ποσοτική ιστορική ανάλυση αποκαλύπτει ότι οι σύνθετες κοινωνίες επηρεάζονται από επαναλαμβανόμενα –και προβλέψιμα– κύματα πολιτικής αστάθειας».

Την πρόβλεψη αυτή υπενθύμισε προ ημερών ο Guardian σε ένα πυκνό αφιέρωμα (long read) για τη δουλειά του επιστήμονα, ο οποίος σήμερα είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ. Ο Turchin έχει προβλέψει μια εποχή αστάθειας και αναταραχής μεγαλύτερης από εκείνη που εκδηλώθηκε τις δεκαετίες του ’60 και του ’70 στις ΗΠΑ, η οποία θα κορυφωθεί στα μέσα της επόμενης δεκαετίας. Στηρίζει τις προβλέψεις του στη θεωρία ότι η Ιστορία είναι ένα σύνθετο σύστημα, όπως το κλίμα, που χαρακτηρίζεται από κυκλικότητες. Οι πιο υποψιασμένοι θα έλεγαν ότι η κυκλικότητα είναι γνώρισμα του κόσμου που έχει απασχολήσει τη φιλοσοφία, αλλά και τη μεταφυσική, από τα αρχαία χρόνια. Σήμερα όμως οι κυκλικότητες των φαινομένων μπορούν να εντοπιστούν μέσω της επιστήμης των δεδομένων και των νέων δυνατοτήτων ανάλυσης που προσφέρουν οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές. Το γεγονός ότι ακόμη και η ιστορική εξέλιξη μπορεί στο κοντινό μέλλον να προβλέπεται περίπου όπως οι καιρικές συνθήκες είναι κάτι επαναστατικό και μπορεί να συμβάλει στην αποφυγή κρίσεων, όπως εκείνη που προσπαθούσαν να αντιμετωπίσουν ο Παπανδρέου και ο Στρος-Καν.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή