Και οι πιο εμμονικές βλέψεις αποκρούονται

Και οι πιο εμμονικές βλέψεις αποκρούονται

3' 12" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Το γνωρίζουν και τα παιδιά του Δημοτικού. Με μονομερείς ή βίαιες ενέργειες επιχειρούσαν πάντα οι επιθετικές δυνάμεις να δημιουργήσουν τετελεσμένα υπέρ τους. Με μαζικές μετακινήσεις τουρκικών πληθυσμών οι Οθωμανοί σε καταπατημένα εδάφη. Με πολέμους εναντίον των συμμάχων τους οι Βούλγαροι – δεν ευοδώθηκαν οι βλέψεις τους για μια Μεγάλη Βουλγαρία. Με προσαρτήσεις εδαφών – της Αυστρίας οι Γερμανοί το 1938, της Αλεξανδρέττας οι Τούρκοι το 1939, της Κριμαίας οι Ρώσοι το 2014. Με εισβολές και επεμβάσεις οι Τούρκοι στην Κύπρο το 1974, στη Συρία το 2018 και το 2019. Ελάχιστα από τα απειράριθμα παραδείγματα.

Το σιδηροπαγές, υλοποιήσιμο ανά φέτες, σχέδιο πάνω στο οποίο βασίζεται η επεκτατική πολιτική του Ερντογάν ενδύεται έναν μόνιμο κουτσαβακισμό.

Με τον εκφοβισμό ο νταής δοκιμάζει να αποσπάσει το επιδιωκόμενο, να καταστήσει τα θύματά του υποχείρια. Πώς ανθίσταται ο εκφοβιζόμενος; Καθώς οι συμπεριφορές τού κάθε είδους πεχλιβάνη είναι προβλέψιμες, όλα τα εγχειρίδια κατά του εκφοβισμού προτείνουν παρόμοιες τακτικές: δεν ανταπαντά με παλικαρισμούς, παραμένει ήρεμος. Αγνοεί τις απειλές. Στέλνει με την ευθυτενή παρουσία και τη σταθερή φωνή του το μήνυμα «ώς εδώ και μη παρέκει». Επιστρατεύει συμμάχους, δεν μένει μόνος. Απευθύνεται σε ανώτερα σχήματα.

Αυτά στην καθημερινή ζωή. Στην εξωτερική πολιτική, τα πράγματα δεν είναι πολύ διαφορετικά – πολύ συχνά τις τελευταίες ημέρες διατυπώθηκαν προτροπές για γενναία αντιμετώπιση του νταή Ερντογάν αλλά δεν αρκούν. Στην περίπτωση του Τούρκου ηγέτη το κύριο πρόβλημα δεν είναι το φωτοστέφανο ισχύος με το οποίο θαμπώνει ακόμη και τα θύματά του και που, αν με τους κατάλληλους χειρισμούς αποδομηθεί, ο στρογγυλοκαθισμένος στον νεοοθωμανισμό θα εξουδετερωθεί. Η όποια εσωτερική ροπή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο αλαζονικό παραλήρημα, στον εμπαθή ναρκισσισμό, στις απαραμείωτες απειλές και παραβιάσεις, η ανυπαρξία ενός κώδικα τιμής (δεν υφαρπάζω ό,τι δεν μου ανήκει) δεν κατανικώνται πλέον με την αδιαφορία ή μόνο με τη θαρραλέα στιχομυθία· με την μπλόφα, όπως σε μια παρτίδα πόκερ. Αντιπαλεύονται με όλα εκείνα που αναλύουν οι ειδικοί – εθνική στρατηγική, ευέλικτα άκρως επεξεργασμένα σχέδια ασφάλειας, εκπαιδευμένες ομάδες οικοδόμησης τακτικών, καλλιέργεια διαπραγματευτικών μέσων, διπλωματικών οδών, συμμαχιών. Το ανάστημα χτίζεται με την ανάπτυξη ενός πολυπλόκαμου μηχανισμού διαχείρισης κρίσεων. Η πολιτική που αναπτύσσει ο Ερντογάν μεθοδικά, επίμονα, αταλάντευτα εδώ και μία 15ετία είναι προβλέψιμη. Υπάρχει απέναντί της ένα ελληνικό ανθεκτικό σύστημα; Αν ναι, τότε εξαιρετικά χρήσιμη είναι και η ψυχολογία, όλες εκείνες οι συμπεριφορικές στρατηγικές που προετοιμάζουν τα αρμόδια επιτελεία.

Οι επεκτατικές πολιτικές δεν βασίζονται ούτε στην κοινή λογική ούτε στην ηθική. Το ήθος, η «συνήθεια του αγαθού» κατά τον Αριστοτέλη, έχει διαχωριστεί από το έθος, στις δυνάμεις επιβολής υφίστανται μόνο σκοπιμότητες. Ηθικό κατά τον Καντ ήταν ό,τι μπορεί να αποτελεί παγκόσμια νομιμότητα. Δεν υφίσταται, δεν υπήρξε ποτέ μια παγκόσμια νομιμότητα.

Δεν έχει πάγιο περιεχόμενο η ηθική· οι αξίες της, έχοντας αποβάλει την παραδοσιακή τους δεσμευτικότητα, διαρκώς αναπροσαρμόζονται. Οι κυριαρχικές δυνάμεις δεν αναγνωρίζουν φίλους ή εχθρούς, μόνο παίκτες. Τα ωφελήματα ορίζουν τις συμμαχίες. Εμείς συμμάχους προς στιγμήν διαθέτουμε – Γαλλία, Ισραήλ, Αίγυπτο, Ε.Ε.· αν και την ελευθερία τους τη διατηρούν όσοι βασίζονται στις δικές τους δυνάμεις, όπως πρέσβευε ο Θουκυδίδης.

Θεωρείται δύσκολο, σημειώνουν οι ειδικοί, τα αρμόδια όργανα του ΟΗΕ να επικυρώσουν τη συμφωνία Αγκυρας – Τρίπολης. Αλλιώς διατυπώνει η σύμβαση του ΟΗΕ για το δίκαιο της θάλασσας την οριοθέτηση ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδας ανάμεσα σε δύο κράτη, κατά το δοκούν ερμηνεύει τα άρθρα της η Τουρκία, που εφαρμόζει την αρχή της ίσης κατανομής και όχι της ίσης απόστασης (ΟΗΕ), συγκρίνει τα νησιά με το ηπειρωτικό έδαφος και τους ορίζει μικρή υφαλοκρηπίδα, ακόμη και τα περικυκλώνει προκειμένου να αναπτύξει στο μέγιστο τη θαλάσσια ζώνη που εποφθαλμιά.

Καταφανής παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Ωστόσο ο ηγέτης που επιδιώκει να γίνει ο απόλυτος ρυθμιστής, διεκδικώντας αυθαιρέτως αλλότρια δικαιώματα, ελπίζει σε μια έκβαση όχι με βάση το προφανές, αλλά τα στραβά μάτια στις προκλητικές του επιδιώξεις, τις παράδοξες συμμαχίες, τα παζάρια, τις ανατροπές. Υπολογίζει στα πήλινα πόδια του αντιπάλου, στη γεωπολιτική του ημιμάθεια, τη στρατηγική του αφέλεια. Ομως οι βλέψεις… συμβαίνει να αποκρούονται. Δεν διαμορφώνουν πάντα αυτές την Ιστορία.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή