Ενας από τους πιο λαμπρούς Αμερικανούς γερουσιαστές του τελευταίου μισού αιώνα, ο Πολ Σαρμπάνης, πέρασε πάνω από τρεις δεκαετίες υποστηρίζοντας σθεναρά τα ελληνικά θέματα και τα ζητήματα της Ορθοδοξίας, και καθορίζοντας ένα πρότυπο για τα ιδεώδη του Κογκρέσου.
Οταν προσέγγιζε τη συνταξιοδότησή του από τη Γερουσία, το 2006, του θέσαμε το ερώτημα: «Τι θα κάνουμε για τα ζητήματά μας όταν εσείς φύγετε;». Εκείνος απάντησε: «Να βεβαιωθείτε ότι ο Μπομπ Μενέντεζ θα εκλεχθεί στη Γερουσία».
Ο Σαρμπάνης είχε δίκιο. Στα 13 χρόνια του Μπομπ στη Βουλή των Αντιπροσώπων και μετέπειτα τα 13 χρόνια του στη Γερουσία, η αφοσίωση χρόνου και πολιτικού κεφαλαίου από την πλευρά του σε όλα τα ελληνικά ζητήματα ακολουθούν τον δρόμο του Σαρμπάνη. Και ακριβώς όπως ο Σαρμπάνης, ο Μπομπ θεωρείται ένας από τους πιο λαμπρούς ανθρώπους στο Καπιτώλιο. Είναι σχεδόν σαν να λέγεται «Μπομπ Μενεντεζίδης» και να είναι στην πραγματικότητα Ελληνοκύπριος, ακριβώς σαν τους φίλους που ανήκουν στον κύκλο του εδώ και τριάντα χρόνια.
Ως μέλος της επιτροπής εξωτερικών σχέσεων της Γερουσίας, όπως και ο Σαρμπάνης, ο Μενέντεζ εξετάζει σκληρά τους προτεινόμενους πρέσβεις στην Ελλάδα, στην Κύπρο και στην Τουρκία που εμφανίζονται ενώπιόν του για ακρόαση επιβεβαίωσης. Ως πρόεδρος και μέλος της επιτροπής αυτής –ανάλογα με το ποιο κόμμα βρίσκεται στην πλειοψηφία της Γερουσίας– κρατάει ένα ιδιαίτερα μεγάλο ραβδί. Το μήνυμά του προς τους πιθανούς πρέσβεις είναι σαφές – η πορεία τους στην Κύπρο, στην Ελλάδα και στο Οικουμενικό Πατριαρχείο θα μπορούσε να καθορίσει τις τρέχουσες και μελλοντικές διαπιστεύσεις τους από τη Γερουσία.
Πρόσφατα, ο Μενέντεζ απέδειξε και πάλι γιατί του αξίζει ο χαρακτηρισμός του Μενεντεζίδη. Εισήγαγε την πράξη σύμπραξης για την ενέργεια και την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο, την οδήγησε μέσα από πολυάριθμα και συνήθως ανυπέρβλητα εμπόδια και την έκανε, τελικά, νόμο.
Για να εξασφαλίσει πως το προτεινόμενο νομοσχέδιο δεν θα βρεθεί «νεκρό κατά την άφιξη» στη ρεπουμπλικανική πλειοψηφία της Γερουσίας, διαβεβαίωσε με έξοχο τρόπο τη διμερή σημασία του. Αξιοποιώντας την κοινή τους κουβανική καταγωγή με τον Μάρκο Ρούμπιο, τον Ρεπουμπλικανό που είναι επίσης μέλος της επιτροπής εξωτερικών σχέσεων, εξασφάλισε την υπογραφή και συμμετοχή του στο προτεινόμενο νομοσχέδιο. Τόσο ο Μπομπ όσο και το ταλαντούχο προσωπικό του συνεργάστηκαν επίσης με τον Ρεπουμπλικανό πρόεδρο της επιτροπής εξωτερικών σχέσεων της Γερουσίας, Τζιμ Ρις, και το επιτελείο του. Ο Ρις έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην εξασφάλιση ακροάσεων σχετικά με το νομοσχέδιο, τη διαβίβασή του μέσω της επιτροπής και τη συνένωσή του με παρόμοιες νομοθεσίες καθώς αυτό μετατράπηκε σε τροποποίηση του νομοσχεδίου για τις πιστώσεις και υπογράφηκε τελικά ως νόμος από τον Αμερικανό πρόεδρο.
Με τη θέσπιση του νόμου για την Ανατολική Μεσόγειο, ο Μενέντεζ έκανε ένα σημαντικό βήμα προς την ενσωμάτωση στο μυαλό των πολιτικών της Αμερικής ενός όρου που έχουμε περάσει σχεδόν δύο χρόνια για να οικοδομήσουμε. Ο όρος «εταιρική σχέση για την Ανατολική Μεσόγειο» (EMP) περνάει συχνά απαρατήρητος, αλλά είναι πολύ σημαντικός. Συνδέει γεωπολιτικά την Κύπρο και την Ελλάδα με το Ισραήλ, από τα αγαπημένα κράτη των Αμερικανών πολιτικών. Βοηθά επίσης τους δια-μορφωτές πολιτικής να συνειδητοποιήσουν πως η Κύπρος, η Ελλάδα και το Ισραήλ είναι οι μόνες σταθερές δυτικές δημοκρατίες στη Μέση Ανατολή και οι μόνες που μπορούν να θεωρηθούν υποστηρικτικοί σύμμαχοι. Μια τέτοια πραγματικότητα μπορεί να ανοίξει την πόρτα για την πιο σωστή αντιμετώπιση της Κύπρου και της Ελλάδας. Μπορεί ενδεχομένως να οδηγήσει και σε σημαντική οικονομική βοήθεια, εάν οι συνεχιζόμενες προσπάθειές μας αποδειχθούν επιτυχημένες μέσα στο επόμενο έτος,
Η πρόσφατη νίκη του Μενέντεζ ξεπέρασε την ισχυρή και φαινομενικά ανυπέρβλητη αμερικανική κλίση προς την Τουρκία. Αυτή η κλίση δικαιολογείται από το γεγονός πως η Τουρκία διαθέτει τον ένατο μεγαλύτερο στρατό, συνορεύει με τη Συρία, το Ιράκ και το Ιράν, φιλοξενεί τη βάση του Ιντσιρλίκ και έχει έντονη παρουσία στην Ουάσιγκτον. Η Τουρκία ξοδεύει 25 με 50 φορές περισσότερα χρήματα στην Ουάσιγκτον από ό,τι η Κύπρος και η Ελλάδα μαζί, ακόμη και αν ο κυβερνητικός προϋπολογισμός της είναι μόνο τρεις φορές μεγαλύτερος από αυτούς της Κύπρου και της Ελλάδας. Ωστόσο, ο Μενέντεζ συνειδητοποίησε την ευκαιρία που προέκυψε από την αγορά των ρωσικών S-400 από τον Τούρκο πρόεδρο Ρατζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η οποία θέτει σε κίνδυνο τις δυνατότητες των νατοϊκών μαχητικών αεροσκαφών F-35. Ο Μενέντεζ εκμεταλλεύθηκε αυτή τη ρωγμή των σχέσεων και σκόραρε.
Ο νέος νόμος που πρότεινε απαιτεί την άρση του εμπάργκο όπλων στην Κύπρο, πολλαπλές αναφορές της εκτελεστικής εξουσίας στο Κογκρέσο για την επιθετικότητα της Τουρκίας στην ΑΟΖ της Κύπρου και στον εναέριο χώρο της Ελλάδας, την αποστολή πόρων για στρατιωτική εκπαίδευση και δανεισμό στην Κύπρο, δανειοδοτήσεις για την αγορά αμερικανικών όπλων από την Ελλάδα, τη χάραξη στρατηγικής για τη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου και της Αμερικής όσον αφορά την ενέργεια και την ασφάλεια, και τέλος τη δημιουργία ενός ενεργειακού κέντρου για τη διευκόλυνση αυτής της στρατηγικής.
Δεδομένης της χρόνιας γραφειοκρατίας μας να επεξεργαζόμαστε αντίστοιχους νόμους, και σε συνάρτηση με την Κύπρο να τους αγνοούμε, πρέπει να παρακολουθούμε προσεκτικά την εφαρμογή αυτού του νομοσχεδίου. Βασιζόμαστε στον υπουργό Εξωτερικών μας να σταματήσει την τουρκική επιθετικότητα εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου. Και είμαστε εξαιρετικά τυχεροί που έχουμε τον Μπομπ Μενεντεζίδη στο τιμόνι της επιτροπής της Γερουσίας που ευθύνεται για την επίβλεψη αυτής της εφαρμογής.
* Ο κ. Αντυ Μανάτος είναι πρόεδρος της Manatos & Manatos. Ο κ. Φίλιπ Κρίστοφερ είναι πρόεδρος της International Coordinating Committee – Justice for Cyprus (PSEKA).