Τα μεγάλα ελληνικά δημόσια νοσοκομεία, που δεν ξεπερνούν τα είκοσι, φέρουν το βάρος του 90% της δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας υγείας και σημαντικού μέρους της πρωτοβάθμιας μέσω των τμημάτων των επειγόντων περιστατικών. Τα τμήματα των νοσοκομείων αυτών οφείλουν να αποδίδουν τουλάχιστον τον μέσο όρο των αντίστοιχων τμημάτων της Δυτικής Ευρώπης και της Μεγάλης Βρετανίας. Αυτή τη στιγμή είναι απόλυτα αναγκαίο να στηριχθούν τα συγκεκριμένα νοσοκομεία, τα οποία αποτελούν τη σπονδυλική στήλη του συστήματος υγείας της χώρας μας.
Δυστυχώς, τα δημόσια νοσοκομεία τα τελευταία χρόνια βρίσκονται σε μια διαρκή δοκιμασία κόπωσης, ενώ και ο πληθωρισμός των προσδοκιών του κόσμου για τις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας γίνεται μέρος του προβλήματος.
Και το ερώτημα που τίθεται κάθε φορά είναι εάν το ζήτημα είναι μόνο οικονομικό. Προφανώς χρειάζονται γιατροί και νοσηλευτικό προσωπικό, χρειάζεται να διατεθούν κονδύλια, συνηθισμένες και χιλιοειπωμένες διαπιστώσεις, αλλά η κρίση στα νοσοκομεία γίνεται πιο βαθιά όσο την ερμηνεύουμε μόνο με βάση τις οικονομικές ανάγκες. Εκτός από αυτά τα πράγματι σημαντικά, πρέπει να γίνουν και άλλα που δεν έχουν οικονομικό κόστος, χρειάζεται, όμως, πολιτική βούληση και ρήξη με παγιωμένες αναχρονιστικές αντιλήψεις.
Το ΕΣΥ αποτελεί τον βασικό πυλώνα της «παραγωγής» υγείας και της ιατρικής μεταπτυχιακής εκπαίδευσης. Οπως «στήθηκε» το 1983, απευθυνόταν σε μια κοινωνία εντελώς διαφορετική από τη σημερινή. Αλλη η Ελλάδα του 1983, άλλη του 2020, άλλη η Ευρώπη του 1983, άλλη του 2020. Ενας από τους βασικούς πυλώνες του ΕΣΥ ήταν η αποκλειστική απασχόληση των νοσοκομειακών ιατρών. Οι νυν κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες επιβάλλουν την άμεση, αλλά με αυστηρές διαδικασίες, αναστολή της αποκλειστικής απασχόλησης των ιατρών, πάγια τακτική σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Πρέπει να δίδεται η δυνατότητα στους νοσοκομειακούς ιατρούς να αυξάνουν νόμιμα το εισόδημά τους, υπό αυστηρές προϋποθέσεις, ασκώντας εκτός νοσοκομείου ιδιωτική ιατρική, και η δυνατότητα των ιδιωτών να συναδέλφων να ασκούν ιατρική στα νοσοκομεία, πάντα υπό προϋποθέσεις. Να μη λησμονούμε ότι η μεγάλη πλειονότητα των στελεχών του ΕΣΥ εργάζεται απάνθρωπα και αμείβεται αναξιοπρεπώς.
Πρέπει να σταματήσει η εξίσωση προς τα κάτω και να προκηρυχθούν άμεσα θέσεις συντονιστών διευθυντών, κυρίως στα μεγάλα νοσοκομεία, με «κρυστάλλινες» απόλυτα αξιοκρατικές διαδικασίες. Να εκλεγούν συντονιστές διευθυντές στα μεγάλα ιατρικά τμήματα, που να έχουν την ανάλογη κλινική και ακαδημαϊκή επάρκεια για να πάνε «τα πράγματα παραπέρα». Γιατί, εστιάζοντας στην υπάρχουσα κατάσταση, παρατηρούμε ότι οι διευθυντές των μεγάλων ιατρικών τμημάτων επιλέγονται από τον διοικητή του νοσοκομείου και συνήθως βάσει της επετηρίδας. (Το απαράδεκτο αυτό σύστημα ξεκίνησε το 2009 και έχει γεωμετρικά γιγαντωθεί στις μέρες μας.) Τραγική διαδικασία!
Είναι υποχρέωση της πολιτείας να δημιουργήσει ένα θωρακισμένο σύστημα υγείας, κυρίως στα μεγάλα νοσοκομεία, όπου η διαχείριση του διευθυντικού ιατρικού δυναμικού θα γίνεται με ευρωπαϊκά κριτήρια, ύστερα από αξιοκρατική αξιολόγηση, όπως γίνεται σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες, για το καλό του μέσου Ελληνα πολίτη και ιδιαίτερα αυτού που βρίσκεται σε οικονομική αδυναμία.
Ολα αυτά θα κινήσουν λίγο το «έλος» που λέγεται ΕΣΥ. Οι soft πολιτικές που ασκήθηκαν στο ΕΣΥ την τελευταία 20ετία πρέπει να έχουν καταληκτική ημερομηνία και να εναρμονισθούν με τα σύγχρονα δεδομένα. Το παράδειγμα το δίδουν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες.
Και να μην ξεχνάμε ότι η επιστημονική δημιουργία και άμιλλα στα δημόσια νοσοκομεία και η επαναφορά σε αυτά του καλύτερου ιατρικού δυναμικού, που το υποσύνολό του ωθείται εκτός Ελλάδας, είναι θέμα επιβίωσης των μεγάλων νοσοκομείων της χώρας. Είναι θέμα επιβίωσης όλων μας.
* Ο κ. Γρηγόριος Αλ. Πασπάτης είναι συντονιστής διευθυντής της Γαστρεντερολογικής Κλινικής του Βενιζέλειου Νοσοκομείου Ηρακλείου, τ. πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Ηρακλείου.