Την ώρα που την περασμένη Πέμπτη στην Αθήνα υπεγράφετο η συμφωνία για την κατασκευή του αγωγού EastMed, η τουρκική Εθνοσυνέλευση ψήφιζε την αποστολή τουρκικών δυνάμεων στη Λιβύη και την Κυριακή ο Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωνε ότι ήδη Τούρκοι στρατιώτες αναχωρούν σταδιακά για τη βορειοαφρικανική χώρα.
Μετά το μνημόνιο συνεργασίας με την κυβέρνηση της Τρίπολης, το οποίο όντως είναι «γεωγραφικά γελοίο» καθώς αγνοεί τα ελληνικά νησιά, συμπεριλαμβανομένης της Κρήτης –όπου οι ΗΠΑ διατηρούν τη νευραλγικής σημασίας βάση της Σούδας–, η Τουρκία προχωράει σε κινήσεις κλιμάκωσης και ταυτόχρονα «προειδοποιεί» τις γειτονικές χώρες ότι θα καταστρέψει κάθε σχέδιο που δεν περιλαμβάνει και την ίδια.
Μπροστά σε αυτό το δύσκολο και επικίνδυνο περιβάλλον απαιτούνται εθνική ομοψυχία και αποτελεσματικές συνεργασίες. Και, φυσικά, εγρήγορση και ετοιμότητα.
Το αρραγές εθνικό μέτωπο είναι βασική προϋπόθεση. Κάποιοι επανερχόμαστε στο θέμα μονότονα, ίσως σε βαθμό που κουράζει, αλλά είναι εξαιρετικά σημαντικό. Από τη διαχείριση της δύσκολης αυτής υπόθεσης δεν πρέπει κανείς να επιχειρήσει να αποκομίσει κομματικά οφέλη.
Δεν υπηρετεί το καλώς νοούμενο εθνικό συμφέρον και δεν θα επιβραβευθεί από την κοινωνία ούτε σε προσωπικό ούτε σε κομματικό επίπεδο.
Ηταν σωστή η απόφαση του πρωθυπουργού να προσκαλέσει στην τελετή για τον EastMed και τους υπουργούς Ενέργειας προηγούμενων κυβερνήσεων, όπως στη σωστή κατεύθυνση κινήθηκε και η θετική ανακοίνωση της αξιωματικής αντιπολίτευσης για την υπογραφή της συμφωνίας.
Ηταν επίσης ενθαρρυντική η επιλογή του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης να τηρήσει χαμηλούς τόνους στα ελληνοτουρκικά κατά την πρόσφατη συζήτηση στη Βουλή. Κατέθεσε σκέψεις και προτάσεις, αλλά απέφυγε την αντιπαράθεση.
Είναι ώρα να υπάρξει ανοιχτός δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Αλέξη Τσίπρα. Δεν χρειάζεται να είσαι φίλος με τον πολιτικό σου αντίπαλο για να συνεννοηθείς μπροστά στην υπαρξιακή απειλή. Αρκεί να είσαι Ελληνας.
Η επικοινωνία των ηγετών των δύο μεγάλων κομμάτων, που εκπροσωπούν τα τρία τέταρτα του ελληνικού λαού, είναι αναγκαία.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο πρωθυπουργός θα ενημερώνει και θα συζητεί με κάποιον που δεν είναι μόνον αρχηγός της αντιπολίτευσης, αλλά έχει διατελέσει και αυτός πρωθυπουργός, και μάλιστα μέχρι πρόσφατα. Αυτό σημαίνει ότι ο συνομιλητής γνωρίζει πρόσωπα και καταστάσεις, και έχει, ή οφείλει να έχει, αίσθημα ευθύνης.
Παράλληλα, έχουν μεγάλη σημασία οι διμερείς και πολυμερείς στρατηγικές συνεργασίες. Τον δικό μας πόλεμο δεν θα τον πολεμήσει κανένας άλλος. Ωστόσο, η παρουσία άλλων στο πλευρό μας θα συμβάλει καθοριστικά ώστε να αποφευχθεί αυτός ο πόλεμος.
Εκτός συνόρων, η έμφαση πρέπει να δίνεται στις διεθνείς συνεργασίες. Οπως η απειλή χρήσης βίας είναι μερικές φορές ο καλύτερος τρόπος για να αποτραπεί η βία, έτσι και η ύπαρξη και προβολή των συμμαχιών μπορεί να συμβάλει ώστε να μη χρειασθεί να ενεργοποιηθούν.
Στην αρχή της θητείας της κυβέρνησης υπήρξε ολιγωρία σε ό,τι αφορά τα ελληνοτουρκικά. Δόθηκε σχεδόν μονοδιάστατα έμφαση στην ανάκαμψη της οικονομίας. Αλλά αυτό ήταν το χθες. Σήμερα, υπάρχει κινητικότητα σε όλα τα επίπεδα.
Οι επαφές του υπουργού Εξωτερικών στη Λιβύη, στην Αίγυπτο και στην Κύπρο, αλλά και σε Σαουδική Αραβία, Εμιράτα και Ιορδανία, σε συνδυασμό με την υπογραφή από τους κ. Μητσοτάκη, Νετανιάχου και Αναστασιάδη της συμφωνίας για την κατασκευή του αγωγού EastMed, εκπέμπουν ισχυρά μηνύματα.
Η υιοθέτηση από τις ΗΠΑ του νόμου EastMed προσθέτει έναν επιπλέον μανδύα ασφάλειας στην τριμερή συνεργασία Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ, ενώ τη δική του μείζονα σημασία έχει και το άλλο τριμερές σχήμα συνεργασίας –Ελλάδας, Κύπρου, Αιγύπτου– το οποίο με την εμπλοκή της Γαλλίας, αλλά και της Ιταλίας, όχι μόνο θα επιβεβαιωθεί αλλά θα αναβαθμισθεί στη σημερινή συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών των πέντε χωρών στο Κάιρο.
Αρραγές εσωτερικό μέτωπο και σταθερή οικοδόμηση στρατηγικών συμμαχιών και πολυεπίπεδων συνεργασιών είναι δύο βασικές προϋποθέσεις για την αποτελεσματικότερη διαχείριση του πιο επικίνδυνου περιβάλλοντος με το οποίο βρίσκεται αντιμέτωπη η χώρα μετά το ’74.