Don’t do stupid shit. Αυτό ήταν το δόγμα Ομπάμα για τη Μέση Ανατολή – και όχι μόνο. Με τον χοντρό αφορισμό ο πρώην πρόεδρος ήθελε να πει ότι στην εξωτερική πολιτική δεν κάνεις ποτέ καμία ενέργεια μόνο από σκέτη παρόρμηση – από πληγωμένο εγωισμό ή από ψηφοθηρικό υπολογισμό. Δεν κάνεις ποτέ καμία κίνηση χωρίς να έχεις σκεφτεί ψυχρά την επόμενη και τη μεθεπόμενη.
Ενας πρόχειρος ορισμός της δολοφονίας του Σουλεϊμανί θα ήταν ακριβώς αυτός: Stupid shit. Ο νυν πρόεδρος κάνει ό,τι ακριβώς προσπαθούσε να αποφύγει
ο προηγούμενος.
Με την ίδια μέθοδο, του εμμέσως αποφατικού ορισμού, προσπάθησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης να παρουσιάσει τον Ερντογάν. Στο Οβάλ Γραφείο, μέσα στον καταιγισμό –εδώ ταιριάζει το shitstorm– για τη δολοφονία Σουλεϊμανί, ο πρωθυπουργός είπε και ξαναείπε, προσπαθώντας να ακουστεί, ότι η Ελλάδα είναι εταίρος «αξιόπιστος» και «προβλέψιμος». Ηθελε έτσι να δηλώσει ότι η ερντογανική Τουρκία γίνεται ολοένα και πιο αναξιόπιστη. Ολοένα και πιο απρόβλεπτη.
Ο Μητσοτάκης βρέθηκε παγιδευμένος σε μια σκηνοθεσία που δεν μπορούσε να αποφύγει. Μπορούσε μόνο να προβλέψει ότι ο οικοδεσπότης του θα είναι, ως συνήθως, απρόβλεπτος.
Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, η κυβέρνηση παρουσίαζε, καιρό πριν από την επίσκεψη, σαν παρήγορο το γεγονός ότι δεν είχε προγραμματιστεί κοινή συνέντευξη Τύπου των δύο ηγετών. Δεν είχε προγραμματιστεί να δοθεί στον οικοδεσπότη ευκαιρία να εξωτερικεύσει τα συναισθήματά του για τον Ερντογάν, όπως είχε κάνει τον περασμένο Οκτώβριο («He’s a hell of a leader»).
Τελικώς αποδείχτηκε για μία ακόμη φορά ότι το να προσπαθείς να κινηθείς βάσει προγράμματος στον ενεστώτα Λευκό Οίκο είναι σαν να προσπαθείς να χορογραφήσεις έναν οιστρήλατο κάπρο.
Η εικόνα της συνάντησης μπορεί να ήταν δυσάρεστη. Χρησιμεύει, όμως, σαν αφύπνιση. Η Ελλάδα παράγει περισσότερο εθνικό συναίσθημα απ’ όσο προλαβαίνει να καταναλώσει. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η έξαρση μικρομεγαλισμού που προκάλεσε η υπογραφή της συμφωνίας για τον EastMed – και κυρίως ο συνεταιρισμός με το Ισραήλ. Το εκκρεμές της συλλογικής ψυχολογίας μετακινείται ακαριαία από την αυτολύπηση στην υπερβολική αυτοπεποίθηση.
Η χώρα, όμως, δεν είναι ούτε τόσο ισχυρή όσο αφέθηκε να πιστέψει με τη συμφωνία για τον αγωγό ούτε τόσο αμελητέα όσο εμφανίστηκε μέσα στο σκηνικό της επαπειλούμενης σύρραξης ΗΠΑ – Ιράν.
Η εικόνα στο Οβάλ Γραφείο επιβεβαίωσε και μια δεύτερη πραγματικότητα: Η Ελλάδα δεν μπορεί ούτε να αγνοήσει τον ιστορικό της σύμμαχο ούτε να βασιστεί πάνω του. Είναι καταδικασμένη να προσπαθεί διά της προβλεψιμότητάς της να ισορροπήσει πάνω στο κύμα του απρόβλεπτου.
Φιάσκο; Βεβαίως. Είναι ένα φιάσκο διαρκείας και λέγεται Ντόναλντ Τραμπ.