Δεν δηλώνεται ανοιχτά, αλλά είναι προφανές ότι η κυβέρνηση, και γενικότερα η ελληνική πλευρά, αισθάνθηκε ανακούφιση από τη γνωστοποίηση της πρόθεσης παρέμβασης της Ουάσιγκτον ώστε να εκτονωθεί η κρίση που προκαλούν στις ελληνοτουρκικές σχέσεις οι συνεχείς προκλητικές δηλώσεις και ενέργειες του καθεστώτος Ερντογάν. Δεν θα μπορούσε να είναι και διαφορετικά, αφού αυτός ήταν ο βασικός σκοπός της επίσκεψης του Κυρ. Μητσοτάκη στον Ντόναλντ Τραμπ και αντίστοιχη είναι η έννοια της αποφασιστικότητας που επιδεικνύει η Ελλάδα σχετικά με την υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της. Τι άλλο μπορεί να σημαίνει ο κυβερνητικός ισχυρισμός ότι οι Αμερικανοί αξιωματούχοι, ακόμη και ο ίδιος ο πρόεδρος των ΗΠΑ, κατάλαβαν επιτέλους, χάρις στις επισημάνσεις του Ελληνα πρωθυπουργού, ότι απειλείται με πλήρη αποσταθεροποίηση η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου;
Κατά το ρεπορτάζ της καλής συναδέλφου Κατερίνας Σώκου στην «Καθημερινή», η παρέμβαση των ΗΠΑ θα εκδηλωθεί με επίσκεψη του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών Μάθιου Πάλμερ αρχικά στην Τουρκία και μετά στην Ελλάδα· αν απαιτηθεί, θα αναλάβει δράση ο ίδιος ο Μάικ Πομπέο και θα επικεντρωθεί στο θέμα των ΑΟΖ, γιατί η τουρκολιβυκή συμφωνία ανησυχεί ιδιαίτερα τους Αμερικανούς. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, μάλιστα, θεωρεί ότι τα κατοικημένα ελληνικά νησιά έχουν υφαλοκρηπίδα, σε αντίθεση με το συγκεκριμένο μνημόνιο που το αγνοεί. Η ΑΟΖ, βέβαια, είναι μια προέκταση κατά κάποιον τρόπο της υφαλοκρηπίδας, το δε μεγάλο ερώτημα είναι ποια μορφή θα έχει η συγκεκριμένη διαμεσολάβηση και τι μπορεί να περιμένει κανείς.
Προς το παρόν, τουλάχιστον, ο όρος «διαιτησία» δεν έχει αναφερθεί και καλά θα κάνει η κυβέρνηση να έχει τεντωμένες τις κεραίες της εάν προκύψει στην εξέλιξη. Για πολλούς και διάφορους λόγους, που έχουν να κάνουν με τα νομικά/δεσμευτικά ή όχι αποτελέσματά της όταν ο «διαιτητής» δεν είναι διεθνώς αναγνωρισμένο θεσμικό όργανο, με το πώς αντιλαμβάνεται και σέβεται το διεθνές δίκαιο ο «διαιτητής» και ειδικά στη δική μας περίπτωση το διεθνές δίκαιο της θάλασσας –το οποίο ούτε η Τουρκία ούτε οι ΗΠΑ έχουν επικυρώσει–, με την αντίληψη και άσκηση πολιτικής ισχύος στην οποία έχουν έφεση τόσο ο Ερντογάν όσο και ο Τραμπ, κρίνοντας από πρόσφατα πραγματικά γεγονότα. Καλό θα είναι, λοιπόν, να μιλάμε απλά για προσπάθεια νουθέτησης της Τουρκίας από την πλευρά των ΗΠΑ, προκειμένου να μην τραβήξει τα πράγματα στα άκρα.
Θα άγγιζε, πάντως, τα όρια της ασυγχώρητης αφέλειας οποιαδήποτε σκέψη ότι η Τουρκία θα αλλάξει γραμμή. Ακολουθεί ένα στρατηγικό σχέδιο νεοοθωμανισμού και αναγνώρισής της ως περιφερειακής δύναμης με πρωτοστάτη τον ίδιο τον Ταγίπ Ερντογάν, που δίνει τον τόνο στη ρητορική των προκλήσεων και του «bullying». Αυτός επίσης αποφασίζει τις ενέργειες που υλοποιούν την προκλητική ρητορική. Το είδαμε στη Συρία, το βλέπουμε τώρα στη Λιβύη, όπου ετσιθελικά κατάφερε ήδη να είναι «παίκτης», και μόνο η πτώση του προστατευόμενού του Αλ Σαράζ μπορεί να σημάνει ακύρωση των τουρκικών επιδιώξεων στην Ανατολική Μεσόγειο. Αρα, εξαιρετικά δύσκολα θα κάνει πίσω η Αγκυρα και ούτε οι ΗΠΑ φαίνονται διατεθειμένες να ασκήσουν μεγάλη πίεση για να την αναγκάσουν. Αυτό λέει η πείρα πολλών ετών και δεν υπάρχει καμία ένδειξη πως η στάση τους έχει αλλάξει επί ημερών Τραμπ· το αντίθετο. Η Τουρκία είναι πολύτιμη για τις ΗΠΑ και στη σημερινή συγκυρία προστέθηκε το ειδύλλιο Τραμπ – Ερντογάν.
Το πολύ που μπορούμε να ελπίζουμε από τη διαμεσολάβηση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ είναι να πεισθεί ο Τούρκος πρόεδρος να μη φτάσει τα πράγματα στα άκρα στέλνοντας τώρα «ερευνητικό» πλοίο σε σημείο που η Ελλάδα θεωρεί ότι προσβάλλει βάναυσα τα κυριαρχικά της δικαιώματα.
Και πάλι όμως θα ζητήσει κάποια ανταλλάγματα χωρίς, φυσικά, να παραιτηθεί από τις απόψεις του περί υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ των νησιών. Ηδη, ο γενικός διευθυντής του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, που φαίνεται ότι διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο καθεστώς Ερντογάν, έσπευσε προχθές και για άλλη μία φορά να αμφισβητήσει ότι το Καστελλόριζο έχει υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Συμπέρασμα: Καλοδεχούμενη, αλλά με λίγες προσδοκίες η διαμεσολάβηση των ΗΠΑ και πάντα σε εγρήγορση μήπως στην πορεία εξελιχθεί εις βάρος μας!