Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας μας

Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας μας

4' 7" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Δεν μπορούσα να φανταστώ, υπό τις παρούσες πολιτικές συνθήκες και με τον υπάρχοντα συσχετισμό των κοινοβουλευτικών δυνάμεων, επιτυχέστερη επιλογή για το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας από αυτήν της προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας. Και τούτο όχι μόνον διότι έτσι αποδίδεται η οφειλόμενη τιμή και η ύπατη θεσμική αναγνώριση στο γυναικείο φύλο. Ούτε απλώς, διότι η εκλογή της συγκέντρωσε τη μεγαλύτερη δυνατή πολιτική συναίνεση και κοινωνική αποδοχή. Και άλλοι υποψήφιοι Πρόεδροι είχαν συγκεντρώσει στο παρελθόν ευρύτατη κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Αλλά διότι η συγκεκριμένη επιλογή παρέχει, πιστεύω, όλα τα εχέγγυα, υποκειμενικά και αντικειμενικά, άσκησης του ύπατου αξιώματος με τρόπο που να ανταποκρίνεται στην αποστολή του και στις προσδοκίες των πολιτών.

Γυναίκα, σοβαρή και υπεύθυνη, με παιδεία, ευρύτατη καλλιέργεια και ευρυμάθεια, με ευαισθησίες και συναισθηματική νοημοσύνη, με ανοικτό μυαλό και επαφή με την πραγματικότητα, κυρίως όμως δικαστής, που τίμησε κατά γενική ομολογία το δικαιοδοτικό λειτούργημα, το δικό της και του πατέρα της, και έχει αναγνωριστεί γι’ αυτό πανηγυρικά από την Πολιτεία. Ξέρει να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του θεσμικού ρόλου που αναλαμβάνει και να ταυτίζεται μαζί του. Και αυτό αποτελεί μια πρώτης τάξεως αρετή για οποιονδήποτε φορέα δημόσιου λειτουργήματος.

Ως πρόεδρος και αντιπρόεδρος του Συμβουλίου έχει αποδείξει ότι διαθέτει διευθυντικά και οργανωτικά προσόντα και ότι μπορεί να συνθέτει αντιτιθέμενες απόψεις, να συμβιβάζει, να πείθει και να ενώνει. Ως δικαστής της συνταγματικότητας των νόμων, και μάλιστα πολλών μνημονιακών, έχει χειρισθεί με φρόνηση, σθένος και παρρησία μεγάλες και κρίσιμες συνταγματικές διαφορές την περίοδο της κρίσης μέσα σε ένα κλίμα οξύτατης πολιτικής αντιδικίας και αντιπαράθεσης.

Γνωρίζει άρα εκ του σύνεγγυς να τέμνει διαφορές, να διευθετεί διενέξεις, να κατευνάζει πάθη και να σταθμίζει, δίκαια, με γνώμονα την αρχή της αναλογικότητας και την καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση του γενικότερου, οικονομικού και κοινωνικού συμφέροντος της χώρας. Εχει μάθει να διαβάζει και να ερμηνεύει ορθά τον Νόμο και το Σύνταγμα και να βλέπει τι κρύβεται ή τι διακυβεύεται πολιτικά και κοινωνικά πίσω τους, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο.

Ως δικαστής που τέμνει διαφορές γνωρίζει, ακόμη, να αίρεται πάνω από αυτές και από τους αντίδικους. Είναι άρα κατάλληλα προετοιμασμένη για να ασκήσει ρόλο υπερ-κομματικό και θεσμικής δια-μεσολάβησης μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, όπως επιτάσσει άλλωστε το Σύνταγμα.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ως ρυθμιστής του πολιτεύματος και φύλακας του Συντάγματος, φροντίζει ακόμη για την τήρηση της συνταγματικής νομιμότητας και επαγρυπνεί για την ομαλή λειτουργία του πολιτεύματος. Στις δημόσιες παρεμβάσεις του, είτε τυπικές είτε άτυπες, δεν πρέπει να είναι ούτε να εμφανίζεται ότι είναι με το μέρος είτε της αντιπολίτευσης είτε της κυβέρνησης. Είναι αναφανδόν με το μέρος του Συντάγματος και του έθνους. Δεν δικαιούται πάντως να μετέχει στη διαμόρφωση και άσκηση της κυβερνητικής πολιτικής ούτε να έχει δική του πολιτική, διαφορετική από εκείνη της πολιτικά υπεύθυνης κυβέρνησης. Μπορεί όμως να συμβουλεύει και να διατυπώνει διακριτικά τη γνώμη της.

Αυτό το πρότυπο του υπερκομματικού-διαμεσολαβητή Προέδρου της Δημοκρατίας διαμορφώθηκε στη Μεταπολίτευση, αυτό ενσάρκωσε ο Κων. Καραμανλής και όλοι οι διάδοχοί του.

Η νέα Πρόεδρος δικαιούται και οφείλει να συμβουλεύεται τον προκάτοχό της αξιοποιώντας την πολύχρονη και πολύτιμη γνώση και εμπειρία του στην άσκηση δημόσιων καθηκόντων, λαμβάνοντας υπόψη της πάντα και τη μακρά συνταγματική, προεδρική πρακτική, που έχει διαμορφωθεί στη Μεταπολίτευση.

Η κυρία Σακελλαροπούλου δεν είναι, βέβαια, πολιτικός ούτε διαθέτει εμπειρία άσκησης κυβερνητικών καθηκόντων ή διπλωματικών διαβουλεύσεων. Το έλλειμμα αυτό θα μπορούσε ωστόσο να το αναπληρώσει αξιοποιώντας τα προσόντα που μόλις αναφέραμε. Εχει δείξει εξάλλου ότι διαθέτει πολιτικό αισθητήριο και διπλωματικές ικανότητες, ότι παρακολουθεί και γνωρίζει τα διεθνή συμβαίνοντα καθώς και τις τρομακτικές ιστορικές εξελίξεις της εποχής μας, γεωπολιτικές, κλιματολογικές και μεταναστευτικές. Εχει συνείδηση των κρίσιμων περιστάσεων που περνά η χώρα μας.

Δεν πρέπει πάντως να λησμονούμε ότι ο προεδρικός θεσμός έχει αποψιλωθεί με την Αναθεώρηση του 1986 από ουσιαστικές ή αποφασιστικές αρμοδιότητες. Οι αρμοδιότητές του είναι κυρίως ονομαστικές.

Στο πλαίσιο αυτό η πιο σημαντική λειτουργία που επιτελεί σήμερα ο προεδρικός θεσμός, είναι τελικά η συμβολική. Ως αρχηγός του κράτους είναι το κατ’ εξοχήν σύμβολο της εθνικής και κρατικής ενότητας και συνέχειας, η ενσάρκωση της πολιτικής ενότητας της ελληνικής κοινωνίας, η προσωποποίηση της συνταγματικής μας ταυτότητας. Αυτόν τον εθνο-ενοποιητικό ρόλο καλείται να αναλάβει κατά πρώτον λόγο ένας αρχηγός του κράτους, όταν ενεργεί ως διεθνής παραστάτης της χώρας, όταν εκφέρει λόγους εθνικούς στις εθνικές επετείους ή προβαίνει σε δημόσιες δηλώσεις.

Κρίνεται περισσότερο από τους λόγους και από την επικοινωνία του με την κοινή γνώμη παρά από τις πράξεις του. Από την ικανότητά του να εκφράζει το κοινό αίσθημα και το συλλογικό Εμείς, να αναπτερώνει το ηθικό μας και να αναστηλώνει την εθνική μας αυτοπεποίθηση.

Η νέα Πρόεδρος θα κριθεί και από το αν καταφέρει να αναγνωριστεί ως Πρόεδρος όχι μόνον των θεσμών και των επισήμων αλλά ολόκληρου του λαού. Και των αδυνάτων, των αδικημένων και των κατατρεγμένων, χωρίς καμία διάκριση φύλου, θρησκείας, εθνότητας ή μειονότητας.

Εμείς αυτό που μπορούμε να κάνουμε, σήμερα, είναι να της ευχηθούμε με όλη μας την καρδιά να πετύχει και να φανεί αντάξια του ύπατου αξιώματος μιας σύγχρονης, πλουραλιστικής Δημοκρατίας κερδίζοντας την εμπιστοσύνη και την αγάπη όλων μας.

* Ο κ. Αντώνης Μανιτάκης είναι ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή