Το έλεγε αυτοσαρκαστικά στέλεχος του ΠΑΣΟΚ: «Εμείς έχουμε κόμμα χωρίς αρχηγό. Εκείνοι έχουν αρχηγό χωρίς κόμμα». Χονδροειδής όπως κάθε αφορισμός, η αφοριστική σύγκριση του ΚΙΝΑΛ με τον ΣΥΡΙΖΑ δείχνει τόση αλήθεια, όση κρύβει.
Η αλήθεια είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει τα ριζώματα του ΠΑΣΟΚ. Η άλλη μισή αλήθεια είναι ότι, σε αντίθεση με το επιζήσαν ΠΑΣΟΚ, έχει ποικιλία στελεχικού δυναμικού. Μπορεί να μην έχει οργανωμένο ποίμνιο. Εχει όμως πολλά ιερατεία.
Η μετεκλογική συζήτηση στον ΣΥΡΙΖΑ διεξάγεται μέσα στον στενό κύκλο αυτής της ιεραρχίας. Η αναμέτρηση γίνεται για την εσωκομματική εξουσία – για το αν οι επείσακτοι πασόκοι θα καταφέρουν να ορίσουν τη φυσιογνωμία του κόμματος επικρατώντας των πρωτοσυριζαίων.
Στην πραγματικότητα, το ερώτημα αυτό, για τη φυσιογνωμία του κόμματος, έχει ήδη κριθεί. Ο Τσίπρας –ο πρώτος εκλογικά ηττημένος πρωθυπουργός που δεν αμφισβητείται από το κόμμα του, μετά τον Ανδρέα Παπανδρέου– έχει ήδη επιλέξει τον μεταπασοκικό προσανατολισμό. Τον έχει επιλέξει –με επίμονη μίμηση, μεταγραφές και αντιγραφές– πολύ πριν από τις εκλογές. Του μένει μόνο να εμβαθύνει σε μια στρατηγική που τον κράτησε σε μεγέθη διεκδικητή της εξουσίας.
Την πραγματικότητα αυτή δυσκολεύονται να την αναγνωρίσουν όχι μόνο οι παλιοί του κόμματος. Φαίνεται σαν να την απωθεί και ο ίδιος ο Τσίπρας. Απόδειξη ότι η προσυνεδριακή διαδικασία συνεχώς βραχυκυκλώνει επειδή θίγεται ο εύθραυστος ψυχισμός του Πάνου Σκουρλέτη, που προεξοφλείται ότι δεν θα μείνει γραμματέας. Κι όμως, ο Τσίπρας στηρίζει τον γραμματέα που έχει αποφασίσει να αντικαταστήσει.
Δεν συμβαίνει μόνο με τον γραμματέα. Οι επιλογές του Τσίπρα σε πρόσωπα –είτε νέοι, όπως ο Χαρίτσης ή η Αχτσιόγλου, είτε survivors, όπως ο Ραγκούσης και η Ξενογιαννακοπούλου– σηματοδοτούν την απόσυρση της κόκκινης φρουράς το πολύ σε ρόλο αριστερής δημογεροντίας. Και ωστόσο, για τον κατευνασμό τους ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ δαπανά πολιτικό κεφάλαιο.
Αυτό έκανε πάντα ο Τσίπρας: χειριζόταν τις εσωκομματικές κρίσεις σαν να ήταν ανίσχυρος. Φερόταν σαν κάποιον που έφυγε για την Αμερική αλλά, κινημένος από έναν αυτοκαταστροφικό σοβινισμό, αγωνίζεται να τον αγαπούν στο χωριό. Εχει μεταναστεύσει στον χώρο του κραταιού ΠΑΣΟΚ, αλλά ανάβει τα καντήλια στην εκκλησία του μικρού ΣΥΡΙΖΑ.
Οπως είχε κάνει κάποτε για τους δραχμιστές, τώρα ανέχεται να ανατρέπει τον προγραμματισμό του κόμματος και να εκδίδει ανακοινωθέντα – έμπλαστρα στο ληγμένο γόητρο του απερχόμενου γραμματέα. Οσο κι αν μοιάζει τώρα παράδοξο, το βραχυκύκλωμα δεν είναι απόδειξη της ισχύος των εκπροσώπων του παλαιού ΣΥΡΙΖΑ. Μπορεί να είναι το αντίθετο: ένας οιωνός ότι οι Σκουρλέτηδες είναι οι Λαφαζάνηδες του μέλλοντος.