Ας μην ξεχνάμε ότι έως το δημοψήφισμα για το Brexit, το 2016, οι σχέσεις μεταξύ των Βρετανών και των άλλων πολιτών της Ευρωπαϊκής Ενωσης φαίνονταν άριστες. Ενώ ήταν αναμενόμενο πως η επιλογή Μένουμε/Φεύγουμε θα προκαλούσε διχασμό μεταξύ των Βρετανών, αυτό που πολλοί δεν περιμέναμε ήταν πόσο το δημοψήφισμα θα δηλητηρίαζε τις σχέσεις μεταξύ των Βρετανών και των υπόλοιπων Ευρωπαίων. Οσο, όμως, περνάει ο καιρός και οι δύο πλευρές προχωρούν προς μια σκληρή διαπραγμάτευση για το οριστικό διαζύγιο, η διαδικασία απειλεί να οδηγήσει σε σοβαρή ρήξη.
Και οι πιο καλοπροαίρετοι, έμπειροι και ευσυνείδητοι διαπραγματευτές θα δυσκολεύονταν να βρουν λύση που θα ικανοποιούσε και τις δύο πλευρές. Πόσο μάλλον, όταν η βρετανική κυβέρνηση δείχνει αποφασισμένη να πιέσει για όσα ζητεί χωρίς διάθεση για συμβιβασμό, ενώ η Ε.Ε. είναι εξίσου αποφασισμένη να διαφυλάξει τα συμφέροντα των 27 χωρών-μελών της. Η διαπραγμάτευση θα είναι επίπονη και δύσκολα θα επιτευχθεί ο στόχος της Βρετανίας για οριστική συμφωνία έως το τέλος του έτους. Σαν να προεξοφλεί την αποτυχία, η βρετανική κυβέρνηση υιοθέτησε σκληρή γραμμή εναντίον των πολιτών της Ε.Ε. που ήδη διαμένουν στη Βρετανία ή που θα ήθελαν να μεταναστεύσουν εκεί. Ανακοίνωσε αυστηρά κριτήρια και ακριβές βίζες για πολίτες της Ε.Ε., όπως ισχύουν για πολίτες χωρών εκτός Ενωσης.
Η κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον φαίνεται να στοχεύει όχι μόνο στην ικανοποίηση των οπαδών της, αλλά ίσως και σε ρήξη με την Ε.Ε., ώστε να μπορεί να κατηγορεί «τις Βρυξέλλες» για την αποτυχία των διαπραγματεύσεων και να δικαιολογεί την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ε.Ε. Εξάλλου, η εποχή μας έχει αποδείξει ότι πολλοί πιστεύουν αυτά που θέλουν να πιστεύουν, σε πείσμα της πραγματικότητας, και εύκολα κατηγορούν άλλους για τα προβλήματά τους. Το Brexit αποκάλυψε μεγάλες εντάσεις που κρύβονταν κάτω από την επιφάνεια της κοινωνίας. Αποκάλυψε, όμως, και μια σκληρότητα έναντι Ευρωπαίων πολιτών που ζούσαν για τόσα χρόνια στη Βρετανία. Πρόσφατη δημοσκόπηση (της Deltapoll) έδειξε ότι το 50% των Βρετανών πιστεύει ότι δεν πρέπει να δίνεται προτεραιότητα σε πολίτες της Ε.Ε. να ζήσουν στη Βρετανία, ενώ το 33% λέει ότι όσοι πολίτες της Ε.Ε. ζουν στη Βρετανία και δεν ικανοποιούν τα αυστηρά νέα κριτήρια πρέπει να απελαθούν. Αντί να απαντήσει με παρόμοια μέτρα, η καλύτερη αντίδραση της Ε.Ε. θα ήταν να παραχωρήσει ειδική ευρωπαϊκή υπηκοότητα σε Βρετανούς πολίτες. Ως ζωντανή υπενθύμιση της παλιάς φιλίας.