Στριμωγμένος ανάμεσα σε δύο αστραφτερές τουρκικές σημαίες και υπό το βλέμμα του πορτρέτου του Κεμάλ Ατατούρκ στην πλάτη του, ο νομάρχης της Αδριανούπολης, Ντουρσούν Αλί Σαχίν, απέφευγε τα μισόλογα και τελείωνε τις φράσεις του με ένα ελαφρύ μειδίαμα. «Σε καμία περίπτωση δεν θα αφήσουμε να γίνει η πόλη μας τόπος διέλευσης», μου είπε τον Σεπτέμβριο του 2015 στο γραφείο του, όταν χιλιάδες Σύροι, Ιρακινοί και Παλαιστίνιοι είχαν ξεκινήσει από τα βάθη της Τουρκίας με προορισμό τα χερσαία σύνορα του Εβρου.
Εκείνη η κινητοποίηση είχε ως αφετηρία ένα διαδικτυακό κάλεσμα στο Facebook μέσω της κοινότητας «Crossing No More». Βασικό αίτημα των ανθρώπων που πορεύτηκαν προς τα σύνορα τότε ήταν να ανοίξουν οι πύλες της Ευρώπης και να μη στραφούν στους διακινητές των τουρκικών παραλίων και στις «βάρκες του θανάτου». Ακόμη δεν είχε υπογραφεί η κοινή δήλωση Ε.Ε. – Τουρκίας, ο βαλκανικός διάδρομος ήταν ορθάνοιχτος, η τουρκική κυβέρνηση όμως δεν ήταν τότε διατεθειμένη να επιτρέψει ή να ενθαρρύνει τη διέλευση. Αλλοι καιροί, άλλα ήθη. Ο Σαχίν μου περιέγραψε τις ενέργειες που είχε κάνει για να αποτρέψει την κινητοποίηση: άδειασε ξενοδοχεία επιστρέφοντας 1.500 πρόσφυγες και μετανάστες στην Κωνσταντινούπολη, μπλόκαρε με αστυνομικούς τον αυτοκινητόδρομο που οδηγούσε στο τελωνείο της Βουλγαρίας, δεν άφησε 7.500 ανθρώπους να συγκεντρωθούν στην πόλη του.
Τελικά 2.500 πρόσφυγες και μετανάστες εγκλωβίστηκαν για πολλές ημέρες στην Αδριανούπολη, σε μια πλατεία και ένα γήπεδο. Τριμελής αντιπροσωπεία τους στάλθηκε αεροπορικώς τότε στην Αγκυρα για συνομιλία με τον τότε πρωθυπουργό Νταβούτογλου. «Η φωνή των Σύρων αδελφών ακούστηκε σε όλο τον κόσμο, τώρα πρέπει να επιστρέψουν στην κανονική τους ζωή», δήλωσε εκείνος.
Πέντε χρόνια μετά η στάση της τουρκικής πλευράς είναι τελείως διαφορετική. Δημοτικά λεωφορεία μεταφέρουν εκατοντάδες ανθρώπους στα σύνορα. Τούρκοι αξιωματούχοι τροφοδοτούν φήμες και καλλιεργούν ψευδείς προσδοκίες. Εκμεταλλεύονται την απόγνωση ή τις ελπίδες χιλιάδων ανθρώπων και τους μεταχειρίζονται ως πιόνια. Σε κρίσιμες στιγμές σαν και αυτή όσοι έχουν δημόσιο λόγο οφείλουν να παραμένουν ψύχραιμοι. Οποτε βρεθεί διέξοδος και φτάσουμε στην αποκλιμάκωση, θα κληθούμε να διαχειριστούμε τα απόνερα αυτής της κρίσης. Ας ελπίσουμε ότι όσοι έσπειραν τη μισαλλοδοξία με την αμετροέπειά τους δεν θα μας αναγκάσουν να θερίσουμε θύελλες.