«Κραυγή αγωνίας»

4' 3" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η ηγεσία της Ευρώπης επισκέπτεται αυτοπροσώπως τον Εβρο και έχει μεγάλη σημασία αυτό· την ίδια ώρα, όμως, οι φόβοι των Ευρωπαίων μετακινούνται ανατολικότερα: στην Τουρκία και στο δικό της σοβαρό εσωτερικό πρόβλημα με το μεταναστευτικό. Την περασμένη Δευτέρα, αφού επί ένα Σαββατοκύριακο όλος ο κόσμος παρακολουθούσε τις απερίγραπτες σκηνές στον Εβρο, ο Χριστιανοδημοκράτης πρόεδρος της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων της Μπούντεσταγκ, Νόρμπερτ Ρέτγκεν, ο οποίος είναι και επίδοξος διάδοχος της Μέρκελ, έδωσε μια συνέντευξη στην οποία είπε ότι, μολονότι οι ενέργειες της Τουρκίας στα σύνορα με την Ελλάδα «είχαν τη μορφή μιας απειλής», στην πραγματικότητα ήσαν «μια κραυγή βοήθειας» από την Τουρκία.

Από τη δική μας θέση, βεβαίως, εκείνη των αμυνομένων, η θέση του Γερμανού πολιτικού μπορεί να ακούγεται έως και εξοργιστική – ιδίως το αόριστο άρθρο στην απειλή, όταν αυτή η απειλή ήταν τόσο συγκεκριμένη για εμάς. Εντούτοις, αυτή είναι η άποψη που τείνει να επικρατήσει στην Ευρώπη. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι στο συμβούλιο των υπουργών Εσωτερικών, προχθές, που κατέληξε στην κοινή θέση ότι «απορρίπτει κατηγορηματικά τη χρησιμοποίηση της μεταναστευτικής πίεσης για πολιτικούς σκοπούς», ο εκπρόσωπος της Γερμανίας ζήτησε να απαλειφθεί το επίρρημα «κατηγορηματικά» πριν από το ρήμα, κάτι που τελικά δεν έγινε δεκτό λόγω της επιμονής της ελληνικής πλευράς. Ακούγεται στα όρια της σάτιρας ότι οι Ευρωπαίοι υπουργοί τσακώνονται για ένα επίρρημα, που καμία σημασία δεν έχει σε τελευταία ανάλυση, αλλά συμβαίνει επειδή το κλειδί για το μεταναστευτικό προς την Ευρώπη το κρατάει η Τουρκία.

Η Τουρκία έχει ήδη περί τα 3,5 εκατομμύρια προσφύγων στο έδαφός της, ενώ ένα ακόμη εκατομμύριο κινείται προς τα σύνορα εξαιτίας των εν εξελίξει στρατιωτικών επιχειρήσεων του Ασαντ με την υποστήριξη των Ρώσων. Εχει εμπλακεί σε έναν πόλεμο λόγω του μεταναστευτικού (η εισβολή για τη δημιουργία ασφαλούς ζώνης για την εγκατάσταση προσφύγων), ο οποίος της έχει κοστίσει τουλάχιστον 50 νεκρούς μέχρι τώρα. Χθες το μεσημέρι, μόλις, η σύρραξη επεκτάθηκε και στην τουρκική Βουλή, με μπουνίδι μεταξύ των υποστηρικτών της στρατιωτικής επιχείρησης και των επικριτών της εξέλιξής της.

Ο μεγαλύτερος φόβος των Ευρωπαίων αυτή την ώρα, ο οποίος διατυπώνεται ευθέως και από διάφορες πλευρές, είναι μην τυχόν θεωρήσει η Τουρκία ότι δεν ισχύει πλέον εκείνη η περίφημη συμφωνία με την Ευρώπη για το μεταναστευτικό. Είναι, βεβαίως, αστείο, όταν η Τουρκία έχει βάναυσα παραβιάσει –ακριβέστερα, καταξεσκίσει– τη συγκεκριμένη συμφωνία, με τις οργανωμένες απόπειρες εισβολής στον Εβρο. Τόσο δύσκολη, όμως, είναι η θέση της Ευρώπης σήμερα, τόσο αδύναμη είναι στην πραγματικότητα, ώστε να είναι διατεθειμένη να ανεχθεί την έσχατη υποκρισία. Και ο λόγος για τον οποίο συμβαίνει αυτό είναι επειδή τόσο καιρό είχε βολευτεί με μια προσωρινή λύση: τη συμφωνία με την Τουρκία.

Η Ευρώπη τώρα είναι σαν τον αμελή φοιτητή που άφησε όλο τον καιρό να περάσει ανεκμετάλλευτος και την τελευταία ώρα ζητεί παράταση για την εργασία του. Οταν η Μέρκελ, το 2015, άνοιξε τις πόρτες της Γερμανίας σε ένα εκατομμύριο πρόσφυγες, κυρίως από τη Συρία, σύσσωμο το φιλελεύθερο κατεστημένο της Ευρώπης την υμνούσε ότι έσωσε την ηθική αξιοπρέπεια της Ευρώπης. Μόνο που την άφησαν μόνη της –κανείς άλλος Ευρωπαίος ηγέτης δεν ακολούθησε το παράδειγμά της– και έκτοτε ξεκίνησε η αρχή του τέλους της, καθώς και η σταδιακή ενδυνάμωση της Ακροδεξιάς, με αναπόφευκτη συνέπεια την αποδυνάμωση των Χριστιανοδημοκρατών.

Εκτοτε η Ευρώπη δεν έκανε τίποτε εσωτερικά για να θέσει το θέμα σε μια βάση – είχε, βέβαια, με τόσα να ασχοληθεί: Γκρέξιτ, Μπρέξιτ κ.ά. Τώρα χρειάζεται απαραιτήτως χρόνο, μέχρι το Πάσχα, όπως ανακοίνωσε ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής, Μ. Σχοινάς, οπότε θα παρουσιαστεί (μαζί με τον αναστάντα, να υποθέσω;) το σχέδιο της Ενωσης για το μεταναστευτικό. Εξ ου και η φρίκη στην ιδέα και μόνον ότι οι Τούρκοι μπορούν ανά πάσα στιγμή να δηλώσουν τη συμφωνία άκυρη. Και η λέξη «φρίκη» δεν είναι υπερβολή, διότι στις Βρυξέλλες πραγματικά πιστεύουν ότι τυχόν κατάρρευση της συμφωνίας θα φέρει το χάος με τις θλιβερές επιπτώσεις του. Ανάλογες είναι και οι εκτιμήσεις στο δικό μας υπουργείο Εξωτερικών.

Μια συνέπεια της σοβαρής ανησυχίας των Ευρωπαίων για την Τουρκία είναι ότι στις Βρυξέλλες αρχίζει να συζητείται πια ανοιχτά –αν και ποτέ δημοσίως– η λύση της ζώνης ασφαλείας μέσα στο έδαφος της Συρίας. Η μακροχρόνια απραξία πάντα δημιουργεί προηγούμενο, έτσι η Ευρώπη υποχρεώνεται αν όχι να δεχθεί, τουλάχιστον να συζητεί λύσεις που κάποτε απέρριπτε (κατηγορηματικά ή μη, δεν έχει σημασία). Μου λένε, φέρ’ ειπείν, ότι εκεί που κάποτε το θέμα της ζώνης ασφαλείας ήταν κατηγορίας «No No!», δηλαδή δεν το συζητούσαν ούτε θεωρητικά, τώρα συζητούν πώς θα βρεθεί εύσχημος τρόπος για να χρηματοδοτείται η Τουρκία, εφόσον καταφέρει να δημιουργήσει την ασφαλή ζώνη.

Οποια αξία και αν έχει η γνώμη του (και μάλλον έχει, διότι είναι πάρα πολύ πλούσιος), την ίδια στάση προς την Τουρκία συνιστά και ο Τζορτζ Σόρος, με χθεσινό άρθρο του στους Financial Times: «Η Ευρώπη», γράφει, «δεν πρέπει να ξεχνάει πώς η Τουρκία μπορεί να μεταχειριστεί τον λαό της – δείτε την αδυσώπητη ισχύ που έχει χρησιμοποιήσει εναντίον των Κούρδων. Οσον αφορά τη Συρία, όμως, η Τουρκία αξίζει την υποστήριξη της Ευρώπης».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή