Τι περίεργο, αλήθεια. Εκεί που επαινούσαμε και παροτρύναμε για συνύπαρξη σε δημόσιους χώρους, υψώνονται απαγορευτικά συναθροίσεων, ενώ οι ακυρώσεις εκδηλώσεων, διαλέξεων, φεστιβάλ, διοργανώσεων εν γένει πέφτουν βροχή. Και αυτή είναι μια στάση αυξημένης κοινωνικής ευθύνης. Ο κορωνοϊός διαμορφώνει μιαν άλλη καθημερινότητα, επιβάλλει ελεγχόμενες εξόδους και αποσύρσεις, μαζί με έναν νέο ανθρωπότυπο. Οι φωτογραφίες που συνοδεύουν την ενημέρωση για την πορεία της επιδημίας δείχνουν ανθρώπους με στολές να ψεκάζουν ή «πάνοπλο» ιατρικό προσωπικό ή πρόσωπα με μάσκες. Ερημες πλατείες που πριν από λίγο καιρό συγκέντρωναν εκατομμύρια τουρίστες, στο Βατικανό και στη Βενετία, ή άδειες πόλεις συμπληρώνουν την ξαφνική μεταβολή της εικόνας του κόσμου.
Κάθε μέρα αυξάνονται τα περιστατικά COVID-19 και οι θάνατοι, τα χέρια όλων «αλλάζουν δέρμα» από τα πλυσίματα και τα αντισηπτικά, νέες μορφές χαιρετισμού επινοούνται για να αποφευχθούν οι απαγορευμένες χειραψίες (οι πολιτικές ηγεσίες διεθνώς δίνουν το παράδειγμα), οι επιβεβλημένες αποστάσεις στις συναντήσεις, προσωπικές ή επαγγελματικές, διαμορφώνουν ένα τοπίο φόβου, καχυποψίας και επιφυλάξεων. Το χιούμορ βοηθάει στην αποσυμπίεση αυτής της απροσδόκητης δυστοπίας (οφείλουμε να ευχαριστήσουμε γι’ αυτό τους σκιτσογράφους μας) αλλά παράλληλα πρέπει να πάρουμε απόφαση ότι διαμορφώνεται μια άλλη πραγματικότητα. Κάθε δοκιμασία που περνάει η ανθρωπότητα, και μάλιστα στην έκταση αυτής της απειλής που δεν αντιμετωπίζεται δραστικά αλλά μόνο να περιοριστεί, ίσως, μπορεί, αφήνει τα ίχνη της στον ψυχισμό, στον τρόπο σκέψης και στις διαθέσεις.
Και βέβαια, δοκιμάζει τη συνοχή των κοινωνιών. Ποιοι πειθαρχούν στις οδηγίες που ανακοινώνονται από τις αρμόδιες αρχές και ποιοι αδιαφορούν, ποιοι αντιλαμβάνονται τον κίνδυνο όχι μόνο να νοσήσουν οι ίδιοι, αλλά να μεταδώσουν τον ιό σε ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, και ποιοι τραβούν τις διαχωριστικές γραμμές τους, ποιοι συμμορφώνονται με το αίσθημα κοινωνικής ευθύνης και ποιοι αποθεώνουν (διαρκώς) την «πάρτη τους». Στην πράξη δοκιμάζεται και η αλληλεγγύη. Πόσο «αλληλέγγυοι», για παράδειγμα, ήταν οι καρναβαλιστές της Πάτρας και άλλων ελληνικών πόλεων που αψήφησαν τη γενική απαγόρευση και όπα είπαν και το κέφι τους έκαναν;
Ο κορωνοϊός είναι ένα ιδιόμορφα σκληρό κρας τεστ. Οχι μόνο για τον οργανισμό μας, αλλά και για την ευθύνη της συνύπαρξης, αλλιώς. Ο COVID-19 μεταλλάσσει τον ατομικισμό σε δημόσιο κίνδυνο.