Κάποια «ξεχωριστά» κείμενα της εφημερίδας μας –δηλαδή αυτά που ξεφυλλίζοντάς την νιώθω, από «τίτλο / πλάγιο» όπως λέει ο πολύπειρος φίλος μου Κώστας Λεονταρίδης, πως θα με ενδιαφέρουν– τα κρατώ σε ένα σταντ στο σπίτι. Τα διαβάζω όταν βρίσκω μια χαλαρή στιγμή, τις περισσότερες φορές με τον πρωινό καφέ, πριν εμπλακώ με την ειδησεογραφική βιοτή.
Χθες λοιπόν, επιλέγοντας να ξεφύγω από ένα σχόλιο για τον κορωνοϊό (παρότι η αρμόδια υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως «πρόσφερε» για σχολιασμό μια αποκαρδιωτική δήλωση – ερωτηθείσα εάν ο ιός μεταδίδεται με τη θεία μετάληψη, απάντησε ότι αυτά είναι θέματα ειδικών εμπειρογνωμόνων), διάβασα το έξοχο κείμενο της Μαρίας Κατσουνάκη (στο «Κ» στις 2/2/2020) για την πρόσφατη επίσκεψή της στην Ιαπωνία. «Μία γιαπωνέζικη μέρα σε δημόσιο δημοτικό σχολείο δεν έχει καμία σχέση με την ελληνική πραγματικότητα. Ανάμεσα στα μαθήματα που διδάσκονται περιλαμβάνονται: τέχνη, μουσική, καθημερινότητα (ως μάθημα, με στοιχεία όπως: πώς συμπεριφερόμαστε στους φίλους, στους γύρω…), κοινωνιολογία. Επίσης, οργανώνονται σε ομάδες που μαγειρεύουν για τα σχολικά γεύματα στην τραπεζαρία, σερβίρουν με σκούφους, μάσκες και ποδιές και ύστερα καθαρίζουν εξαντλητικά, ανακυκλώνουν, κατασκευάζουν αντικείμενα από την ανακύκλωση… Η βασική αρχή είναι ότι πρέπει να τα κάνουν όλα μόνα τους, επισημαίνει ο κ. Τζουν Ογκάουα, διευθυντής δημοτικού στην πόλη Μισάτο», γράφει η Μαρία. «Μπαίναμε σε τάξεις όπου έκαναν μουσική ή ζωγράφιζαν, ανεβοκατεβαίναμε ορόφους. Παντού η οργάνωση και η (ασύλληπτη) καθαριότητα έδιναν στους χώρους μια σχεδόν “εξωπραγματική” όψη», καταλήγει.
Εντέλει δεν υπάρχουν προβλήματα εκεί; Και πώς αυτό από την ανθρώπινη φύση, την αδύναμη; Και στην Ιαπωνία υπάρχουν εκπαιδευτικοί βαριεστημένοι, ασυνεπείς, μέτριοι στη δουλειά τους. Ομως υπάρχει ένα θεσμικό πλαίσιο που φροντίζει να διορθώνει τις ελλείψεις και να τις αφομοιώνει στον, υψηλό, μέσο όρο. Την ίδια στιγμή, η ύπαρξη μιας ακόμη θεσμικής δικλίδας –της αξιολόγησης σχολείων και εκπαιδευτικών– σε συνδυασμό με την κοινωνική αλληλεγγύη δημιουργεί το πλέγμα της άμυνας για τα προβλεπόμενα τρωτά.
Στην Ελλάδα το φιλότιμο είναι μια κοινωνική αρετή που δεν αρκεί για να καλύψει τις ελλείψεις της θεσμικής οργάνωσης. Για την οποία, υπεύθυνοι είμαστε οι πολίτες που συγκροτούμε το κράτος. Χωρίς εξαιρέσεις.