Συχνά οι αναλυτές υποκύπτουν στον πειρασμό εύκολων προβλέψεων που αποδεικνύονται πρόωρες. Η αξιόπιστη σήμερα στάση είναι ότι δεν υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις που επιτρέπουν ασφαλή πρόβλεψη. Οι αγορές βρίσκονται σε καθοδική τάση και η ύφεση θα πλήξει πολλούς κλάδους. Το πρόβλημα είναι ότι δεν αντιμετωπίζουμε μόνον τον κινεζικό ιό που ονομάστηκε COVID-19. Στο παρελθόν και η ισπανική γρίπη είχε δραματικές επιπτώσεις στην οικονομία παρά τον μικρότερο βαθμό παγκοσμιοποίησης την περίοδο 1918 -20.
Αυτή τη φορά, όμως, η πτώση της οικονομικής δραστηριότητας αποκτά δομικά χαρακτηριστικά επειδή συμπίπτει με άλλες εξελίξεις. Ο πόλεμος τιμών στην πετρελαϊκή αγορά σίγουρα έχει επιπτώσεις. Οι τιμές του αργού έχουν μειωθεί περίπου 54% από την 6η Ιανουαρίου και βρίσκονται κάτω από τα 30 δολ. το βαρέλι. Οι ΗΠΑ ανακοινώνουν ότι αυξάνουν τα αποθέματά τους προκειμένου να μη μηδενιστεί η δική τους παραγωγή που έχει μεγαλύτερο κόστος από τους Ρώσους και τους Σαουδάραβες. Κάποιοι θεωρούν ότι δεν πρόκειται για εμπορικό πόλεμο αλλά για την αναδιάταξη της σφαίρας επιρροής που διεκδικούν οι Ρώσοι με συμμάχους κράτη (Λίβανος, Συρία, Ιράν, Ιράκ, Υεμένη) όπου επικρατούν σιίτες μουσουλμάνοι κι έχουν ακτές που χρειάζεται η Ρωσία.
Το δικό μας πρόβλημα είναι ότι οι τιμές του αργού μειώθηκαν πάνω από 50%, αλλά το όφελος δεν έφθασε στα ελληνικά νοικοκυριά. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (16 Μαρτίου) στην Ελλάδα η τιμή βενζίνης (super 95) χωρίς φόρους είναι 501 ευρώ (τα 1.000 λίτρα), ενώ η αντίστοιχη μέση τιμή στην Ευρωπαϊκή Ενωση είναι 471 ευρώ, αλλά και οι πλουσιότεροι από τους Ελληνες καταναλωτές που κινούνται στην Ευρωζώνη πληρώνουν 473 ευρώ.
Υπάρχουν αναλυτές που θεωρούν ότι τα κρατικά αποθέματα δεν μπορούν να αυξηθούν απεριόριστα, με αποτέλεσμα η τιμή ανά βαρέλι από 30 δολ. σήμερα να πέσει σε μονοψήφιο.
Υπάρχει όμως κι ένας άλλος, απροσδόκητος «μάρτυρας» που αποκαλύπτει ότι βρισκόμαστε σε κλίμα ύφεσης. Ο χαλκός. Η τιμή του χαλκού, μέταλλο που ενσωματώνει την αναμενόμενη ανάπτυξη, βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο από το 2016. Ο χαλκός είναι αναγκαίος για πολλές εφαρμογές τόσο στον κατασκευαστικό τομέα όσο και στην παραγωγή καταναλωτικών προϊόντων, αυτοκινήτων και πολλών συσκευών.
Ο χαλκός και ο χρυσός παράγονται με παρόμοιο τρόπο και παραπλήσια δομή κόστους, ενώ το ένα είναι αναγκαίο για έργα και προϊόντα, ο χρυσός θεωρείται καταφύγιο επενδυτών σε περιόδους κρίσης. Οι παραγωγοί χαλκού κερδίζουν όταν οι προοπτικές ανάπτυξης είναι υψηλές και οι παραγωγοί χρυσού όταν επικρατούν φόβοι για ύφεση, πολέμους κ.λπ. Γι’ αυτό ο δείκτης χαλκού/χρυσού περιγράφει την «ανάπτυξη έναντι του φόβου» και ο δείκτης αυτός είναι σήμερα πτωτικός, επειδή επικρατούν οι φόβοι έναντι της ανάπτυξης.
Οσοι παρακολουθούν τον δείκτη χαλκού/χρυσού, διαπιστώνουν ότι η πορεία του είναι ανάλογη με την απόδοση κρατικών ομολόγων. Η παγκόσμια αγορά δείχνει να βαδίζει σε περίοδο χαμηλών επιτοκίων, περιορισμένης ανάπτυξης, μειωμένων τιμών. Ενα από τα θύματα αυτής της πραγματικότητας είναι το τέλος της δημοσιονομικής σταθερότητας, αφού η αύξηση κρατικών δαπανών είναι η εύλογη κίνηση για την ενίσχυση της δραστηριότητας.
Το πραγματικό πρόβλημα που θα συναντήσουμε στην επόμενη φάση και στην ελληνική αγορά είναι αν η μείωση τιμών σε πρώτες ύλες και προϊόντα, φθάσει στην κατανάλωση. Η εύκολη πρόβλεψη είναι όχι, όπως γνωρίζουμε από το παρελθόν. Ο ιός της ολιγοπωλιακής διάρθρωσης της (εγχώριας) αγοράς θα αποδειχθεί ισχυρότερος από την κυβερνητική βούληση να βελτιωθούν οι συνθήκες. Οι μεγάλοι παίκτες της αγοράς προτιμούν ισχυρή κερδοφορία για να κάνουν συγκρατημένες δωρεές σε περιόδους κρίσης, παρά το αντίστροφο.