Ούτε από αυτήν την κρίση έλειψαν οι αντισημιτικές θεωρίες συνωμοσίας: η πανδημία είναι αποτέλεσμα ενός αποτυχημένου πειράματος των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών· αποτελεί αμερικανοεβραϊκή πλεκτάνη (οικογένεια Ρότσιλντ, «σιωνιστικά» λόμπι) για τον αποδεκατισμό του παγκόσμιου πληθυσμού. Και δεν αφέθηκαν να πέσουν στο κενό, τουλάχιστον από την Aκροδεξιά στη Γερμανία, που επιχειρεί να τις τοποθετήσει στέρεα μέσα στη διάρκεια του χρόνου.
Η πιο ανθεκτική βάση των θεωριών συνωμοσίας είναι ότι τους λοιμούς προκαλούν μυστικές οργανώσεις που επιχειρούν να εγκαθιδρύσουν μια νέα παγκόσμια τάξη, σκοτεινά κέντρα αφανούς εξουσίας, ομάδες ανθρώπων –συχνά οι Εβραίοι, αλλά και οι Αμερικανοί (τους ιούς του έιτζ και του Εμπολα) ή οι Γερμανοί (τον ιό της ισπανικής γρίπης)– που διψούν για παντοδυναμία. Οι Εβραίοι, το αρνητικό στερεότυπο του άλλου, είναι οι συχνότεροι πρωταγωνιστές των θεωριών αυτών, από τον Μεσαίωνα και τον «μαύρο θάνατο», που αποδεκάτισε τον 14ο αι. το ένα τρίτο του ευρωπαϊκού πληθυσμού – οι ναζιστικές θηριωδίες δεν εδράζονται σε ιστορικό κενό. Στην επιδημία πανούκλας του 1348-50 οι Εβραίοι κατηγορήθηκαν ότι δηλητηρίαζαν τα πηγάδια για να εξολοθρεύσουν τους χριστιανούς και να κυριαρχήσουν στον κόσμο. Με την ίδια –και μεγαλύτερη– σφοδρότητα που κατηγορούνταν για τους τελετουργικούς φόνους χριστιανόπαιδων. Ακολούθησαν εκτοπισμοί, βασανιστήρια, δημεύσεις περιουσιών, εκτελέσεις, μαζικές σφαγές, θάνατοι στην πυρά, σε Γενεύη, Βασιλεία, Ζόφινγκεν, Βέρνη, Φράιμπουργκ, Μάιντς (6.000 κάηκαν), Κολωνία, Φρανκφούρτη (αυτοκτόνησαν ομαδικά), Αμβέρσα, Βρυξέλλες, Στρασβούργο (2.000 σφαγιάστηκαν)· αφανίστηκαν 340 εβραϊκές κοινότητες, 100.000 άτομα, σε Γερμανία, Ελβετία, Κάτω Χώρες, Γαλλία, ΒΑ Ισπανία. Οσοι γλίτωσαν κατέφυγαν στην Αν. Ευρώπη, κυρίως στην Πολωνία.
Οξυγόνο των θεωριών συνωμοσίας, η ρητορική μίσους αρχηγών που δαιμονοποιούν ομάδες ανθρώπων, η εμπάθεια, η καχυποψία, η σαγήνη της πλεκτάνης, η ροπή προς στην ευκολία του ψέματος· το ακριβές και το αληθές δεν είναι αντικείμενα λατρείας, ούτε είναι η ορθοφροσύνη από τις δεσπόζουσες ιδιότητές μας.
Δεν έχουν σήμερα την ένταση των θεωριών συνωμοσίας που έδιναν σάρκα στις παλιές εκρήξεις συλλογικού φόβου για τον διαφορετικό και οδηγούσαν σε γενοκτονίες. Ωστόσο είναι ενδεικτικές ενός βαθύτερου ψυχικού νήματος, μιας συγκεκριμένης εμμονής, εκείνης της ίδιας που πυροδοτεί τις εξάρσεις αντιεβραϊσμού ανά τους αιώνες.