Κερδίσαμε τη μάχη των ιδεών. Το λένε εκείνοι που ιδέες τους αφήνουν ασυγκίνητους τους ψηφοφόρους. Το είπε και ο Μπέρνι Σάντερς. Χάσαμε, αλλά ο αγώνας συνεχίζεται.
Η αλήθεια είναι ότι στην περίπτωση του 79χρονου γερουσιαστή η ήττα δεν σημαίνει αποτυχία. Είναι μήπως λίγο ότι ένας μάλλον άγνωστος μέχρι τα 75 του πολιτικός, που έλεγε ανοιχτά ότι είναι σοσιαλδημοκράτης και ζητούσε την εφαρμογή του σκανδιναβικού μοντέλου στις ΗΠΑ, έφτασε τόσο κοντά στην προεδρία; Είναι λίγο που κατάφερε να συνεγείρει τη νεανική βάση του κόμματός του, οργανώνοντας την εκστρατεία του χωρίς μεγάλους χρηματοδότες;
Ακόμη και μετά την ήττα, οι υποστηρικτές του δηλώνουν δικαιωμένοι. Τον δικαιώνει, λένε, η πραγματικότητα. Η πανδημία έδειξε πόσο δίκιο είχε για τη δημιουργία δημόσιου συστήματος υγείας. Η ανεργία, που ήδη εκτοξεύεται σε πρωτοφανή για τις ΗΠΑ επίπεδα, δείχνει ότι είχε δίκιο και στην οικονομία. Αν ο κορωνοϊός είχε έρθει πιο νωρίς, θα είχε βοηθήσει τον Σάντερς.
Ολα αυτά ακούγονται μάλλον σαν ευσεβείς πόθοι. Τίποτε δεν θα είχε βοηθήσει τον Σάντερς να διευρύνει την απήχησή του πέρα από μια ορκισμένη μειοψηφία του κόμματός του. Τίποτε δεν ήταν μέχρι τώρα αρκετό για να καταφέρει να αποσείσει τη ρετσινιά του δογματικού υποψηφίου, του «μη εκλόγιμου» απέναντι στον Τραμπ.
Αν σε κάτι σίγουρα δικαιώνεται η φιλελεύθερη πτέρυγα –αυτό που στην Ελλάδα μπορεί και να λέγαμε «αριστερή πτέρυγα»– των Δημοκρατικών είναι στο αποτύπωμα του Τραμπ. Η Αμερική βγαίνει από αυτή την τετραετία ακριβώς όπως είχαν προβλέψει στην αρχή οι σοκαρισμένοι αντίπαλοι του προέδρου: απονομιμοποιημένη και ανερμάτιστη στην εξωτερική πολιτική της. Με ταλαιπωρημένους τους θεσμούς της στο εσωτερικό. Διχασμένη και ηθικά εξαντλημένη από μια αλλοπρόσαλλη ηγεσία, που ξέρει καλά μόνο να φανατίζει το ποίμνιό της. Ακόμη και το τελευταίο καταφύγιο των απολογητών του Τραμπ, το υποτιθέμενο οικονομικό επίτευγμά του και το «Trump bump» στη Γουόλ Στριτ, εξανεμίστηκε τις πρώτες ημέρες της πανδημίας.
Το βάρος αυτού του διακυβεύματος φαίνεται ότι συναισθάνθηκε ο Σάντερς. Το ζύγισε διαφορετικά απ’ ό,τι το 2016, οπότε είχε κυνηγήσει απελπισμένα μέχρι τέλους τη δικαίωσή του.
Η απόσυρση του Σάντερς δεν θα είναι αρκετή για τον Μπάιντεν. Ο Τραμπ δεν είναι εύκολος αντίπαλος – ιδίως σε ένα εκλογικό τερέν που το μετατοπίζει μέρα με τη μέρα η πανδημία.
Για όλους τους παλιούς συμμάχους της Αμερικής, αυτές οι εκλογές είναι τόσο σημαντικές όσο και για την ίδια. Η κρίση φώτισε ακόμη πιο εκτυφλωτικά το κενό. Δεν υπάρχει δύναμη να μοιράσει σχέδιο Μάρσαλ. Κι ακόμη χειρότερα: Η δύναμη που έχει σήμερα τη δυνατότητα να ασκήσει «μεταπολεμική» επιρροή είναι το αντίθετο της παλιάς Αμερικής. Ο αντίποδας της Δύσης.