Το θέμα δεν είναι η τήρηση των κανόνων προκειμένου να μη γίνει ζούγκλα η Ευρώπη. Οι κανόνες αλλάζουν σε έκτακτες συνθήκες, ανεστάλη το Σύμφωνο Σταθερότητας και τα όρια για έλλειμμα και χρέος, ανεστάλησαν οι κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις, η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ε.Ε. έχει πέσει στα αζήτητα, ανεστάλησαν τα κριτήρια της ΕΚΤ για την επιλεξιμότητα των ομολόγων (έτσι μπήκε κι η Ελλάδα στο πρόγραμμα…), το θέμα είναι άλλο, είναι πώς αλλάζουν οι κανόνες. Κι αυτό που βλέπουμε στην Ευρώπη είναι οι κανόνες να αλλάζουν τόσο κι έτσι ώστε να συμπτυχθούν σε έναν, στον κανόνα της ζούγκλας ή: Ο νικητής τα παίρνει όλα. Παράδειγμα, οι κανόνες για τις επιχειρήσεις: Η αναστολή του Συμφώνου (χαιρετίστηκε ως χαλάρωση της γερμανικής ακαμψίας!) και του κανόνα για τις κρατικές ενισχύσεις, επιτρέπει σε όσα κράτη έχουν λεφτά να ενισχύσουν κεφαλαιακά τις επιχειρήσεις τους – «δεν θα επιτρέψουμε σε κανέναν ξένο να εξαγοράσει τις επιχειρήσεις μας», δήλωσε ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας, έχοντας 100 δισ. ευρώ στην άκρη για να τις ενισχύσει κεφαλαιακά. Οσα κράτη δεν έχουν και η αποταμίευση είναι ασθενής, δεν θα ενισχύσουν τις επιχειρήσεις τους. Ετσι, την επόμενη ημέρα, από το 2021, οι ενισχυμένες (π.χ. γερμανικές…) επιχειρήσεις θα έχουν να ανταγωνιστούν εξασθενημένες επιχειρήσεις άλλων χωρών, ίσως μάλιστα να εξαγοράσουν όσες από αυτές κρίνουν ότι αξίζουν, σε «εξασθενημένη» μάλιστα τιμή.
Μήπως το κακό αντισταθμίζεται από τη συμφωνία του Eurogroup, με τα 200 δισ. που θα διαθέσει η ΕΤΕπ; Δυστυχώς, όχι. Η ΕΤΕπ θα δώσει δάνεια για ρευστότητα (όχι κεφάλαια…) για να μην πνιγούν οι επιχειρήσεις από τις συνέπειες της υποχρεωτικής αναστολής λειτουργίας. Προσέξτε, δάνεια! Οσες μπορέσουν (αν μπορέσουν) θα τα πάρουν για να μην πνιγούν, αλλά έτσι θα αυξηθεί ο δανεισμός τους, αύριο θα πρέπει να εξυπηρετούν μεγαλύτερα δάνεια, λιγότερα λεφτά θα μένουν για επενδύσεις κι ανάπτυξη. Αυτές οι εξασθενημένες επιχειρήσεις θα πρέπει να ανταγωνιστούν όσες δεν πνίγηκαν στα δάνεια διότι τα κράτη ενίσχυσαν και τα κεφάλαιά τους (όχι μόνο τη ρευστότητα). Κατ’ αναλογία, οι κανόνες για τα κράτη.
Αντί για αμοιβαιοποίηση χρέους, θα δίνει δάνεια ο ESM, με μνημόνια αν τα δάνεια πάνε στην οικονομία, για 2-3 χρόνια (ούτε καν χωρίς μνημόνια, για 30-40 χρόνια…) κι αν, πάλι, δοθούν (σε αυτή την περίπτωση άνευ μνημονίου) για την αντιμετώπιση της πανδημίας, θα υπερχρεώσουν τις πιο χρεωμένες χώρες, που θα υποχρεωθούν να κάνουν «δημοσιονομική προσαρμογή» το 2021 – θα κινδυνεύσουν να γονατίσουν ή/και να καταρρεύσουν η μια ή άλλη αγριεμένη κοινωνία. Το ευρωομόλογο υπονομεύεται γιατί οδηγεί σε ευρωπαϊκή ενοποίηση και αυτό δεν το θέλει ο γερμανικός λαϊκισμός –ο βραχυπροθεσμισμός του ωθεί το άμεσο να εκτοπίζει το μεσομακροπρόθεσμο συμφέρον, οι κανόνες γίνονται λάστιχο ώστε ο νικητής να τα παίρνει όλα. Ετσι, επιδεινώνονται οι ανισορροπίες και εντείνονται οι ασυμμετρίες της Ε.Ε. Αν στη Σύνοδο Κορυφής δεν αλλάξουν αυτοί οι «κανόνες», το ευρωπαϊκό όραμα απειλείται να θρυμματιστεί. Με τη «βαριοπούλα» μιας κουτσής συμφωνίας.