Οι πλακέτες και η πόλη

1' 47" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η αμνήμων Αθήνα τιμάει τους νεκρούς της Marfin με μία αναμνηστική πλάκα στον χώρο της προ δεκαετίας τραγωδίας. Είναι μια κίνηση που δίνει θεσμικό πλαίσιο στην ανάγκη συλλογικής μνήμης με την καθιερωμένη τελετουργία της πολιτικής ηγεσίας. Το συμβάν, όσο νωπό και αν είναι ιστορικά και όσο ανοικτό και αν παραμένει ως προς τα ερωτήματα που θέτει, περνάει πλέον στην επίσημη, καταγεγραμμένη ιστορία της πόλης. Αυτό έχει σημασία κυρίως για το μέλλον, όταν η ζώσα μνήμη θα φθίνει και όταν ο κίνδυνος απάλειψης του συμβάντος από τη δημόσια ιστορία θα είναι πιθανός.

Βεβαίως, η Αθήνα έχει αμελήσει να σηματοδοτήσει πλείστα όσα γεγονότα, να τιμήσει προσωπικότητες που συνέβαλαν στη διαμόρφωση του κοινού πολιτισμικού κτήματος, να μνημονεύσει τομές και ρήξεις. Ωστόσο, η κίνηση αυτή, γεμάτη συμβολισμούς, όπως κάθε δημόσια πράξη απόδοσης τιμής, είναι μια πράξη προόδου και μια ευκαιρία συναίνεσης γύρω από ένα τραγικό συμβάν που ατυχώς παράγει λίγες, έστω, διχαστικές αντιδράσεις. Η οδός Σταδίου αποκτά ένα ακόμη ίχνος ιστορικής μνήμης και η Αθήνα μια μεγαλύτερη πυκνότητα ιστορικά σεσημασμένου δημόσιου χώρου. Η νοηματοδότηση των δρόμων και των πλατειών μιας πόλης είναι μια διαδικασία αρχαία και οικουμενική και όσο μπορεί να υπηρετήσει επιδιώξεις ολιγαρχικών καθεστώτων άλλο τόσο μπορεί να επιδρά συνεκτικά στις ελεύθερες δημοκρατίες. Η νεότερη ιστορία της Αθήνας είναι σχετικά απούσα από τον δημόσιο χώρο.

Οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Η τραγική σε κατάληξη αντιστασιακή αντιναζιστική διαδήλωση τον Ιούλιο 1943 με θύματα πολύ νεαρής ηλικίας (Τράπεζα της Ελλάδος), η ανατίναξη του αρχηγείου της ναζιστικής οργάνωσης ΕΣΠΟ (Πατησίων), η απεργία των Ταχυδρομικών το 1942 (Πλατεία Κοτζιά), ο άδικος χαμός του φοιτητή Σωτήρη Πέτρουλα στα Ιουλιανά το 1965 (Σταδίου), ο λόγος του Γεωργίου Παπανδρέου για την απελευθέρωση της Αθήνας το 1944 (Πλατεία Συντάγματος)… Οι αναφορές είναι ενδεικτικές, δείχνουν όμως πόσο λιγοστές είναι οι σημάνσεις ιστορικής μνήμης σε μια πόλη που παράγει διαρκώς Ιστορία. Θα μπορούσε να γίνει ένας εκπαιδευτικός περίπατος με οδηγό τις αναμνηστικές πλάκες και μόνο, αν συνυπολογίσει επίσης και εκείνες που έχουν στηθεί για να θυμίζουν τη δράση των ναζί εις βάρος των Ελλήνων ή τα θύματα της τρομοκρατίας των τελευταίων ετών.

Η νέα αυτή προσθήκη στην οδό Σταδίου εμπλουτίζει τη συλλογική μνήμη και προχωρά τον διάλογο για τη δημόσια ιστορία.  

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή