Η καταιγίδα έχει όνομα, λέγεται ανεργία. Και θα είναι σφοδρή. Ενώ χρειάστηκαν έξι χρόνια για να βρεθεί πέρυσι 10 μονάδες χαμηλότερα, ίσως αυξηθεί περισσότερο από 10 μονάδες σε μόλις έξι μήνες. Αν δεν αντιδράσουμε γρήγορα, με σχέδιο, αποτελεσματικά, για να περιορίσουμε την καταστροφή θέσεων εργασίας και να προστατεύσουμε τη μισθωτή εργασία, αύριο δεν θα μιλάμε για μια χαμένη 10ετία, με ντροπή θα μιλάμε για μια χαμένη, κατεστραμμένη, γενιά. Η ταχύρρυθμη υλοποίηση ενός σοβαρού προγράμματος επενδύσεων σε υποδομές (με κριτήρια αναπτυξιακά και διαφάνεια, όχι για τοπικά ρουσφέτια) είναι ένα σπουδαίο εργαλείο.
Δεν αρκεί. Πρέπει να κηρύξουμε πόλεμο στην ανεργία. Αν το αποφασίσουμε, εν αρχή είναι ο στόχος. Οπως τίθενται στόχοι για το δημόσιο έλλειμμα, το πρωτογενές πλεόνασμα, το χρέος, να τεθεί στόχος για την αύξηση της απασχόλησης και τη συγκράτηση της ανεργίας. Μετά, θα συγκεντρωθούν οι διαθέσιμοι πόροι και όλοι όσοι θα μπορούσαν να αθροιστούν από ευρωπαϊκά προγράμματα και εθνικούς πόρους – όχι απ’ το περίσσευμα, από το υστέρημά μας. Τέλος, στο πλαίσιο ενός αναπτυξιακού προγράμματος, έχει θέση ένα πλαίσιο ενεργητικών πολιτικών, με κλαδικές/τοπικές δράσεις, για την ορθολογική αξιοποίηση των πόρων ώστε να επιτευχθεί ο εθνικός στόχος. Με δυο λόγια: όσο σοβαρά γίνεται η δουλειά για το έλλειμμα, άλλο τόσο να γίνει και για την ανεργία.
Αλλά, ακόμα κι αν αντιδράσουμε σωστά, έγκαιρα και με σχέδιο (που δεν φαίνεται…), η ανεργία θα μεγαλώσει. Παράλληλα, λοιπόν, με τον πόλεμο, άμεση είναι η ανάγκη να προστατευθούν τα θύματα της ανεργίας. Με ποιο τρόπο; Δημιουργώντας ένα ευρύ κι ισχυρό δίχτυ κοινωνικής προστασίας όλων όσοι θα πεταχτούν εκτός αγοράς εργασίας. Για να προστατεύσουμε τους ανθρώπους, να μην καταστραφούν ανθρώπινες ζωές όταν καταστρέφονται θέσεις εργασίας, να μπορέσουν να ζήσουν αυτοί και οι οικογένειές τους, και είτε να αξιοποιηθούν άμεσα σε προγράμματα κοινωφελούς εργασίας, εποχικά και άλλα, είτε να επιμορφωθούν και να αναπτύξουν δεξιότητες που θα διευκολύνουν την επανένταξή τους στην παραγωγή. Για να γίνουν αυτά, πάλι χρειάζεται να καταγραφούν οι διαθέσιμοι πόροι, να τεθούν προτεραιότητες, να αποφασιστούν τα κατάλληλα εργαλεία. Αντί γι’ αυτό, φοβούμαι ότι βασιλεύει η σύγχυση. Οι απολύσεις «απαγορεύονται», αλλά αυτό καθόλου δεν εμποδίζει να γίνονται. Οι άνεργοι «στηρίζονται», αλλά μόνο το 15% των ανέργων παίρνει κάποιο επίδομα ανεργίας. Πρέπει να περάσουμε στην επιδότηση της εργασίας (όπως σε όλη την Ευρώπη), αλλά οι αρμόδιοι αρκούνται στην επιδότηση της αναστολής της εργασίας. Είναι αναγκαία μια πολιτική με ορίζοντα, να γνωρίζουν επιχειρήσεις και εργαζόμενοι πού πατάνε, αλλά οι αρμόδιοι μένουν στην αποσπασματική και αβέβαιη παροχή των 534 ευρώ – σήμερα θα δοθεί σε κάποιους, αύριο είναι άγνωστο αν (και σε ποιους) δοθεί, ε, μπορεί να γίνει και κάποια εξυπηρέτηση σε πελάτη. Αμεσος στόχος δεν μπορεί να είναι άλλος παρά η στήριξη μυριάδων θέσεων εργασίας που κινδυνεύουν, αλλά ο ΟΑΕΔ βρήκε την ώρα να ψάξει να βρει νέες θέσεις εργασίας για να τις επιδοτήσει. Ωραία. Ή, άλλως, μια ωραία ατμόσφαιρα…