Αξίζει να επιστρέψει κανείς στην αρχή της συζήτησης: Τι ακριβώς συντελείται μέσα σε μια σχολική αίθουσα που δεν θα έπρεπε να εκτίθεται στην οθόνη του μαθητή, ο οποίος θα βρισκόταν στην αίθουσα αν του το επέτρεπε η ευπαθής υγεία του ιδίου ή των οικείων του; Γιατί δεν αναγνώρισαν πρώτοι οι εκπαιδευτικοί την ανάγκη αυτών των μαθητών να (επανα)συνδεθούν με το σχολείο;
Η απάντηση ίσως κρύβεται στον τρόπο με τον οποίο εφαρμόστηκε η τηλεκπαίδευση, προτού φορτιστεί με τη δαιμονολογία περί Μεγάλου Αδελφού. Οσο διαρκούσε η καραντίνα, το τηλεμάθημα αντιμετωπιζόταν απλώς ως εργαλείο – χωρίς δήθεν ιδεολογικά βάρη. Αντιμετωπιζόταν όμως έτσι, ψυχρά, γιατί ήταν διαδικασία προαιρετική. Οποιος εκπαιδευτικός είχε τη διάθεση, κράτησε ζωντανό τον λώρο με τους μαθητές του, έστω και με το υποκατάστατο του ψηφιακού μαθήματος. Οποιος δεν είχε όρεξη, μπορούσε να επικαλεστεί ελλιπή κατάρτιση, ελλιπή εξοπλισμό, τσιπάκια, φαντάσματα ή και τίποτε. Μπορούσε, απλώς, να κάνει πληρωμένες υγειονομικές διακοπές.
Η κατάσταση αυτή εικονογραφεί τις εγγενείς ανισότητες που στοιχειώνουν το σύστημα της δημόσιας εκπαίδευσης. Η ψαλίδα δεν χωρίζει μόνο τη δημόσια από την ιδιωτική. Χωρίζει και τον τυχερό από τον άτυχο μαθητή του δημόσιου, καθώς η ποιότητα του εκπαιδευτικού έργου μπορεί να διαφέρει όχι μόνο από σχολείο σε σχολείο, αλλά και από αίθουσα σε αίθουσα. Η ποιότητα επαφίεται στον πατριωτισμό του εκπαιδευτικού.
Τι θα εξέθεταν, λοιπόν, οι κάμερες; Θα έδειχναν στο βλέμμα, ίσως, των γονέων που κοιτούν και ακούν πίσω από την πλάτη των παιδιών την εργασία του εκπαιδευτικού. Αυτό είναι το πιο «ευαίσθητο» από τα δεδομένα που ο συνδικαλισμός ίδρωσε για να περιφρουρήσει: η μυστικότητα του κεκτημένου των λειτουργών της εκπαίδευσης να κάνουν ό,τι θέλουν με το λειτούργημά τους.
Η φοβία που εκδηλώθηκε τις τελευταίες ημέρες δεν είναι μόνο τεχνοφοβία. Είναι κυρίως φοβία για την αξιολόγηση. Φοβία που δεν κατέχει μόνο το σώμα των εκπαιδευτικών, αλλά και την πολιτική ηγεσία του υπουργείου, που συμπεριφέρεται σαν να έχει εκτιμήσει ότι από τα ταμπού που καλείται να σπάσει, η αξιολόγηση είναι το πιο ζημιογόνο πολιτικά.
Ποιος φοβάται την προσωπική αξιολόγηση των καθηγητών – την κανονική και άμεση εφαρμογή της; Σίγουρα όχι οι γονείς που αναγκάζονται να εμπιστευθούν το δημόσιο σχολείο. Σίγουρα όχι εκείνοι οι καθηγητές που εργάζονται. Η υπουργός;
Αν έδειξαν κάτι οι τελευταίες ημέρες για την Κεραμέως, είναι ότι η αντοχή της στις επιθέσεις διαμορφώνει παρά φθείρει το πολιτικό της προφίλ. Το διαμορφώνει σε βαθμό που οι δημαγωγικές υποχωρήσεις προς τον συντηρητισμό –τον συνδικαλιστικό και τον εκκλησιαστικό– υποσκελίζονται.
Το λάθος που έκαναν οι περισσότεροι προκάτοχοί της ήταν ότι σεβάστηκαν υπερβολικά τη φθίνουσα επιρροή των μειοψηφιών. Φοβήθηκαν το κόστος εκεί που δεν υπήρχε.