Αν και όταν με το καλό βρεθεί εμβόλιο για αυτόν τον ιό, δεν θα ησυχάσουμε. Κυκλοφορούν εκεί έξω δισεκατομμύρια «αλληλουχίες νουκλεοτιδίων», χιλιάδες εκ των οποίων είναι επικίνδυνοι ιοί για την ανθρώπινη υγεία και μπορεί να είναι μεταδοτικοί.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι πανδημίες ήταν μία από τις σταθερές του κοινού μας βίου. Εμφανίστηκαν μόλις οι άνθρωποι έπαψαν να είναι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες και ήρθαν σε στενή επαφή με τα ζώα πρωτίστως διά της κτηνοτροφίας.
Επομένως, απομένουν τρεις δρόμοι για τις επόμενες πανδημίες. Ο πρώτος δρόμος είναι του παρελθόντος. Μαζικοί θάνατοι σε παγκόσμια κλίμακα. Ο δεύτερος είναι του παρόντος. Κάπου σε μια χώρα και για άγνωστους λόγους εμφανίζεται μια λοιμώδης ασθένεια. Γίνεται τοπική επιδημία, η εθνική κυβέρνηση δεν μπορεί, δεν θέλει, αποκρύπτει το γεγονός και σε ελάχιστο χρόνο –εξαρτάται από τον τύπο του ιού– η τοπική επιδημία γίνεται πανδημία. Η κοινωνική ζωή αποδιοργανώνεται, νέα μέτρα λαμβάνονται, οι οικονομίες γονατίζουν, κι όλοι κυκλοφορούμε με διαστημικές στολές, αφού οι μάσκες μπορεί να μην επαρκούν.
Ο τρίτος δρόμος είναι της παγκόσμιας συνεργασίας. Η μετάδοση θανατηφόρων ιών πάντα την απαιτούσε· αρκεί να θυμηθούμε τον «μαύρο θάνατο» ή την «ισπανική γρίπη». Απλώς δεν υπήρχαν τα τεχνολογικά μέσα για να επιτευχθεί. Τώρα ο κ. Σωτήρης Τσιόδρας γνωρίζει την ίδια μέρα μια έρευνα που έγινε για τον νέο κορωνοϊό χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά και η Ελλάδα διαμορφώνει τις άμυνές της σε πραγματικό σχεδόν χρόνο.
Το ζήτημα είναι να προλαβαίνουμε τις επιδημίες πριν αυτές γίνουν πανδημίες και για αυτόν τον λόγο πρέπει «να σκεφτόμαστε οικουμενικώς και να δρούμε τοπικώς». Πρέπει κάθε λοιμώδης ασθένεια να ανιχνεύεται στη γέννησή της, και να υπάρχει ταχύτατη αντίδραση για τον περιορισμό της μετάδοσής της. Αυτό μόνο με ένα παγκόσμια σύστημα έγκαιρης πρόβλεψης και ταχύτατης αντίδρασης μπορεί να επιτευχθεί. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει τα τεχνολογικά μέσα για να το επιτύχει. Υπάρχει, για παράδειγμα, το Global Public Health Intelligence Network (GPHIN) που εντοπίζει τις επιδημίες συλλέγοντας δεδομένα από «ανοιχτές πηγές». Μια είδηση για κάποιον «περίεργο πυρετό» σε κάποια γωνιά του κόσμου περνά από το ειδικό λογισμικό και μετά αναλύεται από τους επιστήμονες του Οργανισμού. Ετσι κατάφερε να εντοπίσει ένα ξέσπασμα της γρίπης των πτηνών στο Ιράν τον Σεπτέμβριο του 2005, ενώ η Ισλαμική Δημοκρατία το ανακοίνωσε στον ΠΟΥ τον Ιανουάριο του 2006.
Αυτό όμως σημαίνει πολιτικές αποφάσεις που θα προωθούν μια άλλου τύπου παγκοσμιοποίηση, μια παγκοσμιοποίηση που δεν θα έχει στόχο το κέρδος, αλλά την αντιμετώπιση των παγκόσμιων κινδύνων. Είναι έτοιμοι οι λαοί για μια τέτοια αλλαγή, για να ετοιμαστεί και το πολιτικό μας σύστημα; Μετά το εμβόλιο αυτό θα είναι το ερώτημα.