Σχεδόν ένα χρόνο μετά τις διπλές εκλογές του 2019 είναι σαφές ότι ο βασικός διαχωρισμός στο σώμα της κοινωνίας εντοπίζεται ανάμεσα σε όσους φοβούνται και σε όσους δεν φοβούνται τον κορωνοϊό. Το βλέπεις στους δρόμους, το βλέπεις στα μπαρ και στα εστιατόρια, το διαβάζεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: στη μία όχθη, αυτοί που τρομοκρατούνται με τις εικόνες «χαλάρωσης» και στην άλλη, αυτοί που πιστεύουν ότι τα χειρότερα βρίσκονται πίσω μας.
Στην τελευταία ομάδα έχουν προσχωρήσει και οι φίλοι των θεωριών συνωμοσίας, που με κάθε ευκαιρία διατρανώνουν την πεποίθηση ότι «έγινε πολύ κακό για το τίποτα». Κι εδώ δεν ισχύουν οι παλαιότερες διαιρέσεις. Οι άνθρωποι που ενστερνίζονται το πλέον απίθανο σενάριο για την προέλευση του νέου ιού δεν είναι οι παλιοί, αναγνωρίσιμοι «ψεκασμένοι».
Δεν βρίσκουν στέγη σε μεταμεσονύκτιες εκπομπές «λόγου» σε λούμπεν σταθμούς, δεν ασκούν επιρροή μέσα από περιθωριακές σελίδες στο Facebook με πολύ κακές γραμματοσειρές. Είναι παντού, είναι ανάμεσά μας, ανεξαρτήτως μορφωτικού επιπέδου ή οικονομικής επιφάνειας.
Σε κάθε περίπτωση, το κυρίαρχο σημείο αναφοράς είναι ο φόβος. Αν φοβάσαι, συνεχίζεις να λειτουργείς περίπου σαν να μην τελείωσε ποτέ η πρώτη φάση (της καραντίνας). Δεν σου αρέσει η ιδέα να βγαίνεις έξω, φοράς ευλαβικά τη μάσκα σου, δεν συζητάς το ενδεχόμενο διακοπών, εκτός αν υπάρχει εξοχικό ή σπίτι στο χωριό. Η νέα διαίρεση του φόβου έχει και ηλικιακά χαρακτηριστικά, όπως είναι αναμενόμενο, ανάλογα με το πόσο ευάλωτος αισθάνεσαι βλέποντας τη στατιστική των αριθμών.
Εχουμε μπει σε μια νέα φάση. Η καλή πορεία της επιδημίας ευνοεί τη χαλάρωση. Σίγουρα δεν είμαστε «όλοι μαζί σε αυτό», όπως μας προέτρεπαν τα συνήθη χαζοχαρούμενα τσιτάτα που ευδοκίμησαν τις πρώτες εβδομάδες της καραντίνας. Είναι διαφορετικό να είσαι 20 και διαφορετικό να είσαι 75.
Οι αρμόδιοι φορείς, που έχουν πρόσβαση σε όλα τα επιδημιολογικά δεδομένα, οφείλουν να αναπροσαρμόσουν τα μέτρα αν τα πράγματα πηγαίνουν καλύτερα από όσο πίστευαν στο τέλος Απριλίου, όταν χαράχθηκε ο οδικός χάρτης της δεύτερης φάσης. Χρειάζεται αυτό για να μην σπαταληθεί το τεκμήριο εμπιστοσύνης που χτίστηκε το κρίσιμο διάστημα Μαρτίου και Απριλίου. Οι τροποποιήσεις για τα θερινά σινεμά, που λειτούργησαν χθες για πρώτη φορά, είναι ένα καλό παράδειγμα.