Μια αδικία οπουδήποτε απειλεί τη Δικαιοσύνη παντού. Η φράση του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ ήταν γραμμένη σε ένα πλακάτ στις διαδηλώσεις των τελευταίων ημερών. Μια αδικία σαν αυτή που έπνιγε αργά τον Τζορτζ Φλόιντ, ενώ εκείνος καλούσε με τις τελευταίες του πνοές την εδώ και δύο χρόνια νεκρή «μαμά» του, δεν είναι σπάνια. Πρωτότυπος είναι όμως ο τρόπος που αυτή η αδικία μπορεί πια να απαθανατιστεί, να ταξιδέψει παντού και να εγγραφεί στην παγκόσμια μνήμη.
Ο χρησμός του Κινγκ γίνεται έτσι απτός: Μια αδικία στη Μινεάπολη μπορεί, ζωντανεύοντας σε δισεκατομμύρια ατομικές οθόνες αφής, να λάβει την υπόσταση της απειλής προς την οικουμενική Δικαιοσύνη. Η επίδραση της εικόνας του εγκλήματος είναι η πρώτη ιστορική πρωτοτυπία. Η δεύτερη είναι η συγκυρία. Η Αμερική ζει μια κρίση πάνω σε μια κρίση πάνω σε μια τρίτη κρίση. Ζει μια υγειονομική καταστροφή, με περισσότερους από 100.000 θανάτους, οι περισσότεροι εκ των οποίων θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί. Ζει ένα κραχ με 40 εκατ. καταγεγραμμένους ανέργους. Ζει μια θεσμική κρίση διαρκείας, η οποία τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχει πάρει τη μορφή αγεφύρωτου πολιτικού διχασμού.
Συντελεστής της τελευταίας κρίσης είναι μια «ηγεσία» που διακρίνεται όχι μόνο για την ασυναρτησία της· διακρίνεται, κυρίως, για την ανάγκη της να τρέφει και να τρέφεται από τον διχασμό. Δυστυχώς, ο πρόεδρος δεν είναι απλώς ανίκανος. Είναι ικανός μόνο για μίσος. Ικανός να προκαλέσει αυτό που είχε εξαγγείλει στην ορκωμοσία του: αμερικανικό σπαραγμό.
Η ιστορική στιγμή, φωτισμένη από τις φλόγες των πυρπολούμενων πόλεων, δείχνει μια χώρα σε εσωτερική τήξη. Δείχνει να επιβεβαιώνει τις εσχατολογικές προφητείες για την παρακμή των ΗΠΑ. Ομως, για όλες τις πληγές της Αμερικής, τις διαγνώσεις τις έχει πρώτη η ίδια η Αμερική.
Τον Απρίλιο του 1963, ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ από τη φυλακή του Μπέρμιγχαμ της Αλαμπάμα ξεκίνησε να γράφει την παθιασμένη επιστολή που περιέχει και τη φράση του για τη Δικαιοσύνη. Δεν είχε χαρτί. Εγραφε στο περιθώριο της εφημερίδας που του είχαν φέρει λαθραία στο κελί του. Πρόκειται για ένα παθιασμένο διάβημα που διαβάζεται σαν να έχει γραφτεί χθες.
«Εχω φθάσει», έγραφε, «στο θλιβερό συμπέρασμα ότι το μεγάλο εμπόδιο του νέγρου (sic) στην πορεία του προς την ελευθερία δεν είναι ο τύπος της Κου Κλουξ Κλαν, αλλά ο μετριοπαθής λευκός. Αυτός ο λευκός που είναι αφοσιωμένος περισσότερο στην “τάξη” παρά στη Δικαιοσύνη· που προτιμά την αρνητική ειρήνη –την απουσία της έντασης– από τη θετική ειρήνη – την παρουσία της Δικαιοσύνης».
Ο Κινγκ αναφέρεται στους μετριοπαθείς όχι μόνο για να τους καταγγείλει. Φαίνεται να ελπίζει ότι θα τους αφυπνίσει. Και σε αυτό είναι ανεπίκαιρος: Αν λείπει κάτι περισσότερο στη σημερινή Αμερική, είναι η μεσαία εισοδηματικά και μετριοπαθής πολιτικά τάξη. Το χαμένο Κέντρο που κρατάει όρθια τη δημοκρατία.