Είναι κατανοητή η «μεγάλη χαρά και ιδιαίτερη συγκίνηση» των μελών του Συλλόγου Φίλων Κτήματος Τατοΐου διότι «εντοπίστηκαν από τη διεύθυνση συντήρησης του υπουργείου Πολιτισμού οι βασιλικές άμαξες. Μέχρι σήμερα ουδείς ήταν σίγουρος για το πού βρίσκονται και σε ποια κατάσταση» (6.6.2020). Η πιο σημαντική της βασιλικής συλλογής είναι η κλειστή άμαξα, με την οποία έγινε ο γάμος της βασίλισσας Σοφίας της Ισπανίας.
Οποια άποψη κι αν έχει κάποιος για τον θεσμό της βασιλείας στην Ελλάδα, αυτές οι άμαξες αποτελούν μέρος της Ιστορίας του έθνους. Πρέπει να συντηρηθούν και να αναδειχθούν σε ένα μουσείο, ίσως με τον τρόπο που προκρίνει ο Σύλλογος. Το σημαντικό όμως είναι ότι κάτι κινείται και αρχίζει πλέον η αποκατάσταση κτισμάτων και αντικειμένων στο εγκαταλελειμμένο επί πολλές δεκαετίες κτήμα. Αυτό μπορεί να γίνει πόλος έλξης Ελλήνων και ξένων τουριστών, και πιθανότατα θα βγάλει τα λεφτά που δίνουν οι φορολογούμενοι για τις εργασίες και τη συντήρησή του. Σύμφωνα με προηγούμενη ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού, «αξιολογούνται η σημασία των μνημείων τα οποία περιλαμβάνονται στα όριά τους, ο αριθμός επισκεπτών που δέχονται ετησίως, οι δραστηριότητες που φιλοξενούν και η απόστασή τους από αστικά κέντρα. Οι προτάσεις που θα κατατεθούν θα απεικονίζουν αναλυτικά τις χρήσεις, οι οποίες, στη συνέχεια –σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο– θα εξεταστούν από τα αρμόδια όργανα των συναρμόδιων υπουργείων, προκειμένου να καταστεί εφικτή η ανάπτυξή τους στο κτήμα Τατοΐου» (21.4.2020).
Λέμε «πιθανότατα», διότι όλα θα εξαρτηθούν από το διοικητικό σχήμα που θα αναλάβει τη διαχείριση του χώρου. Τα τυπικά γραφειοκρατικά σχήματα του κράτους δεν επαρκούν. Μπορεί να μετατρέψουν και αυτό το κόσμημα σε πίθο των Δαναΐδων για τα λεφτά των φορολογουμένων (42.000 στρέμματα είναι αυτά), ή ακόμη και να χαθούν πολύτιμα κομμάτια της Ιστορίας μας. Αρκεί να σκεφθούμε κάτι: το ερώτημα δεν είναι πώς βρέθηκαν αυτές οι τέσσερις άμαξες, αλλά πώς χάθηκαν επί τόσα χρόνια. Δεν είναι δα και μπιζουτιέρα να πέσει πίσω από κάποιο έπιπλο και να την ανακαλύψει η αρχαιολογική σκαπάνη. Μιλάμε για κοτζάμ τετραθέσιες άμαξες, η κυριότητα των οποίων πέρασε οριστικώς στο ελληνικό κράτος το 2000, όταν το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Στρασβούργου αποφάσισε ότι είναι νόμιμη η απαλλοτρίωση της βασιλικής περιουσίας. Πέρασαν είκοσι χρόνια και –ως συνήθως– το κράτος δεν ήξερε τι έχει, εξ ου η έκπληξη και η χαρά για την ανεύρεση των αμαξών.
Επομένως, ορθώς το υπουργείο Πολιτισμού καταγράφει, αρχειοθετεί, συντηρεί κινητά και ακίνητα στοιχεία της τέως βασιλικής περιουσίας και καλά θα κάνει να τα αναδείξει στον εν λόγω χώρο. Η διαχείριση του μετά θα είναι το μεγάλο στοίχημα και να δούμε πόσο θα μας κοστίσει…