Ο φοβισμένος νέος κόσμος που περιγράφουν αλλά και επιβάλλουν τα μέτρα κατά του κορωνοϊού έφεραν έντονες επιπτώσεις στην οικονομία. Υπάρχουν ορισμένα αυτονόητα όπως η οικονομική δραστηριότητα που έχει περιοριστεί, για παράδειγμα, η βιομηχανική παραγωγή τον Απρίλιο που είχε μείωση 9,9% σε ετήσια βάση. Ο τιμάριθμος τα τέλη Μαΐου δείχνει ετήσιο πληθωρισμό -1,1%. Ο εναρμονισμένος πληθωρισμός που είναι συγκρίσιμος με όλες τις χώρες της Ευρωζώνης, δείχνει ότι «κατατροπώσαμε» το τέρας: Στην Ευρωζώνη ο τιμάριθμος είναι λίγο πιο πάνω από το 0% και στην Ελλάδα είμαστε -0,7%, αρνητικός πληθωρισμός.
Ολα αυτά δείχνουν τις αρνητικές επιπτώσεις της πανδημίας τους προηγούμενους μήνες, αλλά η αίσθηση των καταναλωτών σε πολλές χώρες είναι ότι οι επιπτώσεις θα έχουν διάρκεια για περίοδο από τέσσερις μήνες και πάνω. Γι’ αυτό κάνουν δαπάνες κυρίως για απολύτως αναγκαία είδη. Οι καταναλωτές προβληματίζονται για την απασχόληση και την οικονομία, κι αυτό οδηγεί σε αύξηση καταθέσεων. Σε περίοδο ανάπτυξης, θα πανηγυρίζαμε για την αύξηση των καταθέσεων γιατί θα ήταν ένδειξη ευημερίας. Τώρα είναι αποτέλεσμα φόβου για τις μελλοντικές εξελίξεις.
Τέλος Απριλίου το σύνολο των καταθέσεων έχει αυξηθεί κατά 6,8% σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο και είναι πάνω από 159,7 δισ. ευρώ. Κι αυτό παρότι οι καταθέσεις του Δημοσίου μειώθηκαν για προφανείς λόγους κατά 9,5% σε 13,2 δισ. ευρώ. Οι καταθέσεις των νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά 7,1% αλλά και οι καταθέσεις εταιρειών έχουν αύξηση 15% σε σχέση με τον ίδιο μήνα πέρυσι. Γιατί; Επειδή προτιμούν να κρατούν διαθέσιμα…
Στο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας «Γενναίος νέος κόσμος» του Αλντους Χάξλεϊ, περιγράφεται ένα ολοκληρωτικό καθεστώς που τοποθετείται 600 χρόνια μετά τη χρονιά που γράφτηκε το βιβλίο, το 1932. Ενας κόσμος, χωρίς συναίσθημα, όπου οι άνθρωποι γεννιούνται σε δοκιμαστικούς σωλήνες και εκπαιδεύονται κατά τη διάρκεια του ύπνου. Εχουν εξαλειφθεί οι ασθένειες, οι ανησυχίες, η θλίψη κι όλα είναι «τακτοποιημένα». Αλλά δεν υπάρχουν ελευθερίες, συναισθήματα, ατομικότητα. Ο συγγραφέας περιγράφει έναν εφιαλτικό «μελλοντικό» κόσμο επηρεασμένος από την άνοδο ολοκληρωτικών αντιλήψεων του 1930, τον φασισμό και τον κομμουνισμό.
Ευτυχώς δεν επικράτησε (έως τώρα;) ο «Γενναίος νέος κόσμος» αλλά η πανδημία δημιούργησε τον «φοβισμένο» κόσμο που ανησυχεί για το μέλλον, με τους ανθρώπους να μην μπορούν να κινηθούν ελεύθερα για ψώνια και διακοπές, να ταξιδέψουν, να διασκεδάσουν, να αγγίξουν…
Παρόμοια είναι η τάση και στις περισσότερες χώρες της Ευρωζώνης, όπου επίσης οι καταθέσεις αυξάνονται. Στις τέσσερις μεγαλύτερες οικονομίες της (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία) οι καταθέσεις νοικοκυριών το δίμηνο Μαρτίου – Απριλίου αυξήθηκαν πάνω από 100 δισ. ευρώ, τρεις φορές περισσότερο από τον μέσον όρο της δεκαετίας. Στις χώρες με τα περισσότερα θύματα (Ιταλία, Ισπανία) η άνοδο των καταθέσεων ήταν μεγαλύτερη από τη Γερμανία που οι επιπτώσεις ήταν πιο ελεγχόμενες.
Οι επιδοτήσεις και οι ενισχύσεις που σχεδιάζονται για τους επόμενους μήνες δημιουργούν την ελπίδα ότι οι ανησυχίες για αύξηση της ανεργίας τους επόμενους μήνες θα υποχωρήσουν, ενισχύοντας την κατανάλωση. Κι αυτό θα γίνει πριν από την πραγματική εκταμίευση…
Για το 2020, όλοι συμφωνούν ότι είναι χρονιά ύφεσης της οικονομίας επειδή πολλά κράτη έδειξαν αδυναμία να ελέγξουν τη διασπορά του ιού. Οσο καθυστερεί η υλοποίηση ενός αποτελεσματικού σχεδίου επανεκκίνησης της οικονομίας, οι αρνητικές επιπτώσεις θα έχουν διάρκεια. Εφόσον όμως συμφωνηθεί η χρηματοδότηση της επανεκκίνησης, η βελτίωση θα είναι ραγδαία. Οι καταναλωτές δεν προτιμούν τον «αποστειρωμένο» νέο κόσμο.