H M. και ο Κ. έχουν ένα παιδάκι. Ενα κοριτσάκι 8 ετών. Θέλουν πολύ να αποκτήσουν και δεύτερο παιδί αλλά η απόφαση συνεχώς μετατίθεται για το μέλλον. Δεν «βγαίνουν» οικονομικά και το ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον αδυνατεί να τους στηρίξει. Μένουν στο ενοίκιο και παρόλο που εργάζονται σε δουλειές που έχουν καλές προοπτικές, είναι και οι δύο εδώ και χρόνια καθηλωμένοι στη μισθολογική κλίμακα· η ανασφάλεια που νιώθουν υπερτερεί συντριπτικά της αισιοδοξίας.
Περισσότερο φοβούνται μη χάσουν τη δουλειά τους, παρά ελπίζουν ή διεκδικούν ο μισθός τους να πάρει ανοδική πορεία. Το πρακτικό αλλά και ψυχολογικό αποτύπωμα της δεκαετούς κρίσης έχει επιδράσει καθοριστικά στο νέο ζευγάρι, έχει ψαλιδίσει τις φιλοδοξίες του και την αυτοπεποίθησή του.
Το χειρότερο; Πάνω που φάνηκε ότι κάτι άρχισε να αλλάζει ήρθε η παγκόσμια υγειονομική κρίση να εγκαινιάσει μια νέα περίοδο ανασφάλειας, εσωστρέφειας, οπισθοχώρησης. Αν και όλοι εύχονται να πρόκειται για σύντομη παρένθεση και να έρθει ταχύτατα η ανάκαμψη, ήδη το 28% των εταιρειών προχώρησε ή θα προχωρήσει σε μειώσεις προσωπικού μέσα στο 2020. Για το 76% των εταιρειών ήταν μια απόφαση που ελήφθη ως αποτέλεσμα της πανδημίας. Η νέα πραγματικότητα λοιπόν βάζει εκ νέου μια άνω τελεία στα όνειρα και στον μελλοντικό προγραμματισμό πολλών νέων οικογενειών.
Οταν διαβάζουμε έρευνες και εκθέσεις όπως η πρόσφατη της Κομισιόν σχετικά με το δημογραφικό, όπου αναφέρεται ότι οι θάνατοι το 2070 θα είναι υπερδιπλάσιοι από τις γεννήσεις και το ποσοστό γονιμότητας θα παραμείνει κοντά στο 1,5%, καλό είναι να έχουμε στο μυαλό μας ότι αυτό που κυρίως έχει δημιουργήσει το πρόβλημα καθιστά σταθερά την Ελλάδα χώρα γερόντων και ναρκοθετεί διαρκώς το ασφαλιστικό σύστημα, είναι η απουσία πολιτικής· μακροπρόθεσμης, με όραμα, με στόχευση στα νέα ζευγάρια, σε νέους ανθρώπους όπως η Μ. και ο Κ.
Η πολυετής ύφεση επιδείνωσε την κατάσταση. Επίσης αρνητικά επιδρά ο σύγχρονος τρόπος ζωής των ζευγαριών που επιλέγουν να κάνουν λίγα παιδιά και σε μεγαλύτερη ηλικία. Αλλά το πρόβλημα δεν είναι καινούργιο, προϋπήρχε ως προϊόν κοντόφθαλμων, ανέμπνευστων, αναποτελεσματικών πολιτικών.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία το ισοζύγιο γεννήσεων-θανάτων βαίνει μειούμενο εδώ και δεκαετίες. Το 2018 γεννήθηκαν στη χώρα 86.440 παιδιά, αριθμός που είναι ο χαμηλότερος που έχει καταγραφεί από την ΕΛΣΤΑΤ από το 1932, όταν στην Ελλάδα είχαν γεννηθεί 185.523 παιδιά.
Ολοένα και περισσότεροι νέοι άνθρωποι νιώθουν οικονομικά και εργασιακά ανασφαλείς, ζουν σε συνθήκες αποτρεπτικές για να ξεκινήσει κανείς οικογένεια. Η βελτίωση της γεννητικότητας θα έρθει από θαρραλέες τομές και πολιτικές που θα στηρίζουν τους νέους και θα λειτουργήσουν ως κίνητρο αντιστροφής του brain drain.
Το οξύ δημογραφικό πρόβλημα της χώρας, εν μέρει θα λυθεί με πολλές και κυρίως, καλές δουλειές.