Η επανεκκίνηση του τουρισμού μας είναι πια γεγονός: την περασμένη Δευτέρα ήρθησαν οι πρώτοι περιορισμοί διεθνών πτήσεων και τα βλέμματα είναι τώρα στραμμένα στην 1η Ιουλίου, όταν θα υλοποιηθεί το επόμενο στάδιο χαλάρωσης των μέτρων. Οι πύλες της Ελλάδας έχουν ανοίξει για να υποδεχθούν ξένους επισκέπτες. Αναπόφευκτα, η πανδημία δημιουργεί ένα νέο τοπίο στη «βαριά βιομηχανία» μας. Πώς θα μπορούσε, όμως, να γίνει διαφορετικά;
Ο κορωνοϊός είναι πάντα εδώ, ο πλανήτης εξακολουθεί να μετράει ολοένα και περισσότερα κρούσματα και απώλειες, σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες υπάρχουν αναζωπυρώσεις, ανησυχητικές αλλά προς το παρόν ευτυχώς ελεγχόμενες. Το ζητούμενο είναι ένα, λοιπόν: να κυλήσει και πάλι νερό στον μύλο της ελληνικής οικονομίας, αλλά με την απόλυτη και χωρίς αστερίσκους διασφάλιση της υγειονομικής ασφάλειας τόσο του προορισμού όσο και των επισκεπτών του.
Το πλαίσιο της επαναλειτουργίας του τουρισμού μας έχει δοθεί από την κυβέρνηση. Εχει καταρτιστεί συγκεκριμένο σχέδιο που προβλέπει με σαφήνεια, μεταξύ άλλων, τους πλήρεις ή δειγματοληπτικούς ελέγχους στα αεροδρόμια, τους κανονισμούς λειτουργίας των χώρων εστίασης, των ξενοδοχείων και των μέσων μαζικής μεταφοράς, τη διαχείριση των πιθανών κρουσμάτων. Αρκούν όλα αυτά; Ναι, αλλά με μια προϋπόθεση που μόνο αυτονόητη δεν είναι: για να αποδειχθεί αποτελεσματική αυτή η αλυσίδα δράσεων και προφυλάξεων, χρειάζεται η ενεργοποίηση όλων μας. Ειδικά στις τουριστικές περιοχές, κυρίως τα νησιά μας, που βιώνουν έναν… διχασμό, γιατί από τη μια ελπίζουν στην ανάκαμψη του τουρισμού για λόγους οικονομικούς κι από την άλλη φοβούνται ότι μαζί με τους τουρίστες ενδεχομένως φτάσει στα μέρη τους και ο ιός, οι κάτοικοι πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι οι κανονισμοί από μόνοι δεν λένε τίποτα, ότι μόνο με τη δική τους ενεργή συμμετοχή θα επιτευχθεί ο στόχος.
Δεν μπορούμε να τα περιμένουμε όλα από το κράτος.
Είναι επικίνδυνη προσέγγιση τα μέτρα για τον έλεγχο της πανδημίας να τηρούνται αποκλειστικά λόγω της αστυνόμευσης, υπό τη δαμόκλειο σπάθη των προστίμων και των λουκέτων, και να καταστρατηγούνται στην πρώτη ευκαιρία, όταν δεν υπάρχει επιτήρηση. Ατομική και συλλογική ευθύνη: σε αυτά τα δύο πολύτιμα πάλι καταλήγουμε. Οπως και στην αλληλεγγύη και στη διάθεση για κοινωνική προσφορά. Τι ωραίο που θα ήταν αν βλέπαμε ομάδες κατοίκων, στις τουριστικές περιοχές, να οργανώνονται εθελοντικά με στόχο την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση των συμπολιτών τους…
Τα οφέλη από τέτοιου τύπου πρωτοβουλίες μπορεί να είναι πολλαπλά, βραχυπρόθεσμα αλλά και μακροπρόθεσμα. Εξάλλου, η ιδέα του εθελοντισμού έχει κερδίσει μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας τα τελευταία χρόνια και αυτό είναι κάτι που μπορούμε να το αξιοποιήσουμε σε αυτή τη φάση.
Ολοι έχουμε να κερδίσουμε και να χάσουμε το ίδιο από την επιτυχία της εφαρμογής των μέτρων περιορισμού της πανδημίας. Δεν είμαστε «εμείς» και «οι άλλοι» σε αυτή τη δοκιμασία, είμαστε όλοι μαζί. Οχι απέναντι, αλλά δίπλα. Ο ελεγκτικός μηχανισμός του κράτους δεν είναι εφικτό να απλωθεί παντού ώστε να αντεπεξέλθει αποτελεσματικά στις απαιτήσεις μιας τέτοιας κρίσης. Αρμόδιοι, συναρμόδιοι και αναρμόδιοι, ελεγκτές και ελεγχόμενοι, επιστήμονες, επιχειρηματίες και πολίτες, καλούμαστε να ισορροπήσουμε πάνω σε δύο βάρκες: από τη μια η επαναλειτουργία του τουρισμού, κεντρικού πυλώνα της οικονομίας μας, κι από την άλλη η περιφρούρηση της δημόσιας υγείας, η προστασία του τόπου μας και των ανθρώπων μας. Δύσκολη αυτή η άσκηση ισορροπίας αλλά όχι ακατόρθωτη. Εμείς οι Ελληνες, άλλωστε, είμαστε μαθημένοι στα δύσκολα.
* Ο κ. Αθανάσιος Τσακρής είναι καθηγητής Μικροβιολογίας, διευθυντής Εργαστηρίου Μικροβιολογίας της Ιατρικής Σχολής, αντιπρύτανης του ΕΚΠΑ.