Θα μου επιτρέψετε να μοιραστώ κάτι προσωπικό. Πριν από λίγες ημέρες, καθώς χάζευα στο Facebook, η καρδιά μου σταμάτησε για μια στιγμή. Κάποιος είχε θεωρήσει πολύ έξυπνη ιδέα να θυμηθεί τα παλιά ανεβάζοντας μια φωτογραφία από… τον γάμο μου! (Το διαζύγιο να σημειώσω έχει βγει εδώ και πάνω από μια δεκαετία.) Στην εποχή που το δικαίωμα στο μοίρασμα κατατροπώνει την υποχρέωση στοιχειώδους τακτ, βρέθηκα βίαια ενώπιον του παρελθόντος, αλλά και σχολίων αγνώστων σε μένα ανθρώπων επ’ αυτού. Τέλειο; Τέλειο. Ομως ταίριαξε γάντι στην αίσθηση ψηφιακού ναρκοπεδίου που δίνει τελευταία το Facebook.
Κάνω λάθος; Δεν είναι μόνο ότι από διασκέδαση ή έστω μια σχετικά χαλαρή δραστηριότητα, το πάνω-κάτω στο ταϊμλάιν έχει γίνει ένας σκέτος ψυχαναγκασμός. Η προσπάθεια να μην εμπλακούμε σε τσακωμούς αρχίζει να απαιτεί όλο και περισσότερη ενέργεια. Νυχοπατάμε για να μη θίξουμε τον έναν, μην τσαντίσουμε τον άλλο, αλλά και για δική μας προφύλαξη: να μη δούμε ή διαβάσουμε κάτι που θα μας στενοχωρήσει ή ισοπεδώσει. «Κοίτα τι έγραψε αυτός», «δες τι απάντησε ο άλλος», «μα πώς είναι δυνατόν να τα πιστεύει αυτά ο τρίτος;» – διάσπαρτες παγίδες που αντιλαμβανόμαστε μόνο όταν έχουμε πια πιαστεί.
Στενοχωριόταν μια καλή μου φίλη για τα επιθετικά σχόλια που της κάνει ένας παλιός της συνεργάτης. «Γιατί δεν τον βγάζεις από το Facebook;» τη ρώτησα. «Ισως πρέπει», είπε. Δεν θα το κάνει γιατί έχουμε πειστεί ότι η διασύνδεση είναι υποχρέωσή μας, ότι έχουμε χρέος να κρατάμε σφιχτά το νήμα από σχέσεις που έχουν εξανεμιστεί. Ο ιστός που κεντήσαμε γύρω μας όμως αρχίζει να μας πνίγει. Αυξήσαμε τους «φίλους», το δίκτυό μας, για να ανοίξουμε κι άλλο τον ορίζοντά μας, αλλά υποχρεωθήκαμε σε άτακτη υποχώρηση, να αυτοπεριοριζόμαστε και να αυτολογοκρινόμαστε. Ακόμα ένα προσωπικό παράδειγμα: το κείμενο που έγραψα σε αυτήν εδώ τη στήλη με θέμα τη γνωστή συνέντευξη του Αλέξη Πατέλη στην «Κ» δεν το ανέβασα ποτέ στο προφίλ μου στο Facebook, για να αποφύγω την αντιπαράθεση στα σχόλια με συγκεκριμένους «φίλους». Προσοχή στη λεπτομέρεια: δεν δίστασα να το γράψω στην εφημερίδα, δίστασα να το ανεβάσω στον τοίχο μου! Παραλογισμός.
Ο μήνας του μέλιτος με τα σόσιαλ μίντια τελείωσε και προσγειωθήκαμε στην πραγματικότητα: με το που γνωριστήκαμε, παραγνωριστήκαμε. Ομως αφού τα «παντρευτήκαμε», αξίζει να δούμε πώς μπορούν να γίνουν περισσότερο χρήσιμα, μειώνοντας το προσωπικό κόστος.