«Να μην επιτρέψουμε στην επιστήμη να μας εμποδίσει», δήλωσε πριν από λίγες ημέρες η εκπρόσωπος του Ντόναλντ Τραμπ, μιλώντας για τη θέληση του προέδρου να ανοίξουν τα σχολεία παρά τις προειδοποιήσεις των ειδικών ότι αυτό θα συμβάλει στην περαιτέρω διασπορά του κορωνοϊού στις ΗΠΑ. Η δήλωση αυτή δεν αποκαλύπτει μόνο επικίνδυνη αδιαφορία για τις συνέπειες της πολιτικής του Τραμπ, αλλά και ότι ο πρόεδρος και το επιτελείο του πιστεύουν ότι αυτό το μήνυμα θα έχει την πρέπουσα απήχηση στους ψηφοφόρους του ενόψει των εκλογών του Νοεμβρίου. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο Δημοκρατικός υποψήφιος Τζο Μπάιντεν προηγείται του Τραμπ με μεγάλη διαφορά· όμως, ουδείς μπορεί να είναι σίγουρος για το αποτέλεσμα τον Νοέμβριο. Ο Τραμπ, πάντως, επενδύει με ολοένα μεγαλύτερη επιμονή στο κύμα οργής και μισαλλοδοξίας που τον έφερε στην εξουσία το 2016.
Η πανδημία και οι οικονομικές επιπτώσεις της, καθώς και οι δυναμικές αντιρατσιστικές εκδηλώσεις των τελευταίων μηνών, δίνουν την εντύπωση ότι δύσκολα θα μπορέσει ο Τραμπ να αποφύγει την ήττα. Αν, όμως, κερδίσει, θα είναι επειδή μεγάλη μερίδα των ψηφοφόρων που τον έφερε στην εξουσία θα συνεχίσει να πιστεύει στην πολιτική που αυτός ακολουθεί σήμερα. Οχι επειδή έχει κάποια ουσιαστική πολιτική πρόταση, πέρα από το να φροντίζει τους πολιτικούς του φίλους και να λοιδορεί τους αντιπάλους του με τον πιο πρωτόγονο τρόπο, αλλά επειδή αυτό που εκπέμπει εκφράζει πολλούς ψηφοφόρους. Αυτούς που μέσα στη γενική αναστάτωση είναι οι πιο «επαναστατημένοι», οι πιο αντιδραστικοί. Είναι αυτοί που δεν εμπιστεύονται τους επιστήμονες και κάθε μορφής ελίτ (στο κράτος, την πολιτική, τα μέσα ενημέρωσης), που διαδηλώνουν οπλισμένοι σε δημόσιους χώρους, που εξοργίζονται με την αποκαθήλωση συμβόλων του παρελθόντος (κυρίως όσων έχουν να κάνουν με τη δουλεία), που θεωρούν προσωπική προσβολή και περιορισμό της ελευθερίας τους την οδηγία να φορούν μάσκες για να διακοπεί η πορεία της πανδημίας.
Ο Τραμπ γνωρίζει ότι αυτοί είναι οι πιο φανατικοί οπαδοί του. Δεν τολμάει να τους χάσει. Γι’ αυτό, η φαινομενικά αλλόκοτη συμπεριφορά του δεν είναι μόνο προϊόν ιδιοσυγκρασίας και συνήθειας, αλλά ίσως και η μόνη του ελπίδα: θέλει να κολακεύει τους πιο ακραίους οπαδούς του εις βάρος άλλων ψηφοφόρων. Η πονηρή πτυχή της πολιτικής του Τραμπ αποκαλύπτεται από το γεγονός ότι ενώ ενθαρρύνει αυτούς που πιστεύουν είτε ότι ο ιός δεν υπάρχει, είτε ότι είναι ακίνδυνος, την ίδια στιγμή προσβλέπει στην εξεύρεση εμβολίου πριν από τις εκλογές, για να μπορεί να παρουσιάσει εαυτόν ως σωτήρα των Αμερικανών. Γι’ αυτό η κυβέρνησή του έχει ρίξει τεράστια ποσά στην υποστήριξη της έρευνας, ενώ επιχειρεί να εξασφαλίσει το εμβόλιο και φάρμακα για τη θεραπεία αποκλειστικώς για τους Αμερικανούς. Κατά τα άλλα, η επιστήμη εμποδίζει την πολιτική του.
Οι «επαναστατημένοι» αντιδραστικοί θεωρούν πως απειλούνται, πως πρέπει να προστατεύσουν αυτά που έχουν. Θεωρούν εχθρικά τα κινήματα κατά του ρατσισμού, της αστυνομικής βίας και κάθε μορφής διακρίσεων που εξαπλώθηκαν μετά τη σαδιστική δολοφονία του Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόιντ από αστυνομικό. Θεωρούν εχθρό και όποιον τους προειδοποιεί για τους κινδύνους της πανδημίας. Το αποτέλεσμα είναι μια κοινωνία σε συνεχή αναστάτωση, όπου οι μεν δεν εμπιστεύονται τους επιστήμονες, και οι δε δεν εμπιστεύονται θεσμούς (όπως αυτόν της αστυνομίας). Στην κορυφή, ο πρόεδρος ενισχύει την καχυποψία και των δύο πλευρών – υπονομεύει τους επιστήμονες, και, με το να μην καταδικάζει την αστυνομική βία, υπονομεύει και τους θεσμούς. Στη χώρα μας γνωρίζουμε την παγίδα τέτοιου διχασμού, πως όταν εδραιωθεί διευρύνεται συνεχώς· κάθε κίνηση της μιας πλευράς δικαιολογεί την καχυποψία της άλλης, προκαλώντας συνεχείς αντιδράσεις. Μόνο δίκαιη και αποφασιστική πολιτική μπορεί να σπάσει αυτό τον κύκλο. Σήμερα, η καταστροφική επέλαση του κορωνοϊού αλλά και η κοινωνική ταραχή δεν είναι αυτό που φαίνεται –αποτέλεσμα της απουσίας πολιτικής– αλλά μια συνειδητή προσπάθεια να προκληθεί τέτοια αναστάτωση ώστε να υπερισχύσει η πιο οργανωμένη ομάδα. Αυτή του Τραμπ, των επαναστατημένων αντιδραστικών.