Δεν είναι φοβερό ότι ύστερα από μια ευρωπαϊκή συμφωνία όλοι παραμένουν ευχαριστημένοι; Η αλήθεια είναι ότι οι διαδικασίες της Ε.Ε. είναι αργές, μακρόσυρτες, κουραστικές αλλά στο τέλος πάντα καταλήγουν κάπου.
Η συμφωνία για το Ταμείο Ανάκαμψης και τον επταετή προϋπολογισμό της Ενωσης έφερε χαμόγελα, όπως λέει το δημοσιογραφικό κλισέ, σε όλους: και στους «φειδωλούς 4» και σε όλους τους υπόλοιπους. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συμφώνησαν να στηρίξουν την οικονομία της Ενωσης με 1,824 τρισ. ευρώ από τα οποία τα 750 δισ. ευρώ (δάνεια και επιχορηγήσεις) αφορούν το Ταμείο Ανάκαμψης για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Εχει ενδιαφέρον όμως να δούμε τι «κόπηκε» για να φτάσουμε εδώ. Το τίμημα είναι διπλό και βαρύ.
Είναι γνωστό πως οι «φειδωλοί» ήθελαν τη μείωση των επιχορηγήσεων όπου εμπεριέχονται μέσα τα 750 δισ. ευρώ και το πέτυχαν με την περικοπή προγραμμάτων της Ε.Ε. που υποτίθεται ότι βρίσκονται ανάμεσα στις προτεραιότητες της Ενωσης. Οπως διαβάζουμε στο ρεπορτάζ του Γιάννη Παλαιολόγου («Κ», 22/7/2020) ψαλιδίστηκαν προγράμματα της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, πόροι του Horizon Europe και του Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης.
Καταργείται ακόμη το λεγόμενο «εργαλείο φερεγγυότητας» εταιρειών που είχε προτείνει η Κομισιόν τον Μάιο και θα επέτρεπε στα κράτη-μέλη να ενισχύουν υγιείς επιχειρήσεις που επλήγησαν από την πανδημία αλλά και το πρόγραμμα υγείας EU4Health. Επαναλαμβάνω, το πρόγραμμα Υγείας της Κομισιόν.
Με άλλα λόγια, χρήματα που θα έκαναν την Ευρώπη πιο «πράσινη», που θα έκαναν πιο φιλικό προς το περιβάλλον τον τρόπο καλλιέργειας των αγροτικών προϊόντων και θα επένδυαν στην έρευνα, την καινοτομία και την υγεία εξανεμίστηκαν στις δύσκολες ώρες της διαπραγμάτευσης. Είναι επενδύσεις, θα αντέτεινε κανείς, τα αποτελέσματα των οποίων δεν φαίνονται γρήγορα και δεν θα λείψουν τώρα. Ναι, αλλά θα λείψουν από το μέλλον και από τις επόμενες γενιές.
Η δεύτερη μεγάλη «έκπτωση» στο ευρωπαϊκό παζάρι έγινε στο κράτος δικαίου. Η σύνδεση των κονδυλίων με την τήρηση των κανόνων του κράτους δικαίου είχε οδηγήσει, διαβάζουμε, τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Ορμπαν να απειλήσει με βέτο. Τι έκπληξη.
Η τελική διατύπωση για το θέμα είναι εντέλει τόσο ασαφής που κυβερνήσεις, όπως της Ουγγαρίας και της Πολωνίας, μάλλον θα νιώθουν ότι πέτυχαν να πάρουν νέους πόρους χωρίς να δώσουν λογαριασμό σε κανέναν για ό,τι κάνουν στο εσωτερικό των χωρών τους.
Δεν είναι φοβερό λοιπόν που όλοι είναι ευχαριστημένοι μετά τις διαπραγματεύσεις. Αν στα παραπάνω προσθέσουμε και τις μεγάλες «επιστροφές» (τα rebates) που αυξήθηκαν για τους «φειδωλούς» τότε κάποιοι βγήκαν διπλά κερδισμένοι.
Το φοβερό είναι ότι ούτε μια πανδημία, που ακόμη βρίσκεται σε έξαρση, δεν κατάφερε να θυμίσει σε ορισμένους τις μεγάλες αξίες της Ευρώπης.